Bùng nổ sắc màu cùng Fabian Oefner
Nói đến sắc màu, mọi người thường nghĩ đến tranh, đặc biệt là tranh trừu tượng bởi sự rực rỡ và đa dạng song thực tế cũng có nhiều bức ảnh rất giàu màu sắc, như trường hợp ảnh của anh Fabian Oefner -một nghệ sỹ nhiếp ảnh trẻ của Thụy Sĩ. Bằng cách dùng các loại màu rực rỡ và phương pháp vẽ tranh trừu tượng cùng các tác động vật lý, anh đã tạo được vô số hình thù kỳ lạ mà mắt thường không nhìn thấy nổi, rồi chụp lại với tốc độ siêu thanh, chỉ bằng một phần trong 40 nghìn phần của một giây. Không chỉ có vậy, anh còn là người đầu tiên đưa khoa học và nghệ thuật xích lại gần nhau, xóa tan ranh giới giữa chúng bằng những phút giây kỳ diệu.
Cực mốt
Vốn là một nhà thiết kế xe hơi, Fabian Oefner đã chuyển sang chụp ảnh, dùng những hiểu biết cơ bản về khoa học vật lý vào sáng tác nghệ thuật, cho ra đời nhiều loạt ảnh nổi tiếng gồm bộ ảnh Bong bóng (ngũ sắc), Thủy châu, Hoa lan, Hố đen, Sắc vũ, Cực mốt, Ngàn hoa, Hừng đông và Vụ nổ...
Hồi bé, ai cũng thích thổi bong bóng và đuổi theo bắt chúng do trên mỗi quả bóng thường thấy nhiều màu sắc biến đổi theo ánh sáng, tuy nhiên vẻ đẹp ấy lại tồn tại ngắn ngủi, khiến người xem không kịp nhớ nổi nếu như không ghi lại bằng ảnh. Vì thế, anh đã thực hiện bộ ảnh Bong bóng, dùng xà phòng và nhiều chất liệu kết hợp với màu làm ra hàng trăm quả bóng ngũ sắc nhỏ xíu, cho bay qua nền đen để chúng lóng lánh như những vì sao đêm.
Để làm bộ ảnh Thủy châu - Ngọc nước - ý tưởng về những viên ngọc thô lấy từ những mỏ thiên nhiên, anh đã sơn màu cho những quả bóng rồi châm kim cho chúng nổ tung. Chọn những quả bóng có nhiều lớp và áp dụng nhiều loại sơn, khi nổ bung dày giống pháo hoa.
Hố đen
Ở bộ ảnh Hoa lan, nghệ sỹ có ý tạo nên những bông hoa lan bằng sơn mô phỏng loài hoa đẹp và quý hiếm này ngoài tự nhiên, mỗi bông hoa đều có cấu tạo gợi cảm và trên cánh cùng lúc xuất hiện nhiều màu sắc. Để làm hoa lan, anh đổ đầy một chậu sơn, chứa nhiều lớp sơn có màu sắc khác nhau và trên cùng là màu trắng hoặc đen, sau đó ném một vật nặng vào chậu, khiến bề mặt lõm xuống và các lớp sơn phía dưới bắn lên tung tóe tạo ra những bông lan lộng lẫy.
Bộ ảnh Hố đen là kết quả của màu nước và sơn văng theo lực li tâm trên một mũi khoan. Anh đổ sơn lên một mũi khoan, rồi bật máy để sơn bắn ra, xoáy tròn làm thành những hình xoắn ốc, những cơn bão dữ dội, những dải tinh vân bồng bềnh và những hố đen sâu hút trong dải ngân hà.
Sắc vũ (Những màu sắc nhảy múa) là một thực nghiệm để khám phá hình dạng của sóng âm. Bằng cách gắn lên màng loa một tấm nhựa mỏng rồi đổ các loại sơn lên và bật loa, sơn sẽ bắn cao khi màng loa rung và tạo ra các hình thù tuyệt đẹp là hình của âm thanh. Đồng thời thể hiện cho những vũ điệu khi những tinh thể sơn li ti phóng lên và rơi xuống như các cột nước rực rỡ.
Sắc vũ 01
Ngàn Hoa
Nhằm nhuộm màu cho những chiếc xe, song phải là một lớp áo sơn đẹp nhất, nghệ sỹ đã đặt những chiếc ô tô Ferrari ở cuối hướng gió và đứng phía trước dùng bình xịt phun sơn với tốc độ 150 km/giờ về phía chiếc xe, khiến nó bị sơn phủ theo nhiều kiểu kỳ lạ như những tấm mạng tỏa sáng và làm nên bộ ảnh Cực mốt.
Thú vị nhất về cách tạo màu tuy nhiên phải kể đến bộ ảnh Ngàn hoa với sự lan tỏa và sắp đặt ngẫu nhiên của các loại sơn trong môi trường nước từ và lực hút nam châm. Để có bộ ảnh này, nghệ sỹ đã tiêm sơn vào trong dung dịch nước từ, một chất lỏng đặc quánh màu đen, chứa các hạt sắt. Khi đặt nó vào trong từ trường, các hạt sắt sẽ tạo thành các đường rãnh nhấp nhô và vì nó không hòa tan với sơn và màu nước, nên sơn sẽ nổi lên tràn vào các rãnh đó làm nên các cấu trúc như tiểu hành tinh phiêu diêu hoặc các tế bào dưới kính hiển vi rực rỡ như rừng hoa.
Ngoài màu sắc, anh còn ghi lại được hình thù của ngọn lửa đang bốc cháy và giả lập một vật bị nổ tung, trôi nổi trong không gian. Bộ ảnh Hừng đông là một nghiên cứu của anh về sự phát hỏa. Thoạt nhìn những bức ảnh này, người ta cứ nghĩ đó là hình ảnh của một bộ não, một cái nấm, san hô hoặc hình chụp X quang thực vật, song đó chính là ngọn lửa khi bùng cháy. Để có bộ ảnh Hừng đông, anh đã đổ cồn và nhiều chất gây cháy vào các ly hoặc lọ kín, rồi đốt- ngay lập tức ngọn lửa bùng lên tạo ra kết quả trên, một điều khác hẳn với các ngọn nến thường gặp.
Thủy châu 01
Năm 14 tuổi, sau khi xem ảnh của nghệ sỹ Harold Edgerton về một viên đạn xuyên trái táo, Fabian Oefner bỗng thích khám phá tốc độ. Bộ ảnh Vụ nổ hay Những chiếc xe phát nổ, Trứng nở đều là những tác phẩm lấy từ cảm hứng này. Trong bộ ảnh Vụ nổ, anh dùng những chiếc xe mini mô hình để làm mẫu, tháo rời nó thành từng mảnh, sau đó chụp lại, dựng nên một vụ nổ kinh điển. Tuy vụ nổ được ghép bằng Photoshop song mọi chi tiết đều được chụp bằng máy ảnh thật sự. Để có một tác phẩm sau cùng, anh phải chụp hàng nghìn chi tiết. Bình thường chụp một bức ảnh chỉ cần 30 giây, song với anh phải cần hai tháng do mọi thứ đều làm bằng thủ công. Anh thường dùng các loại xe mô hình gồm dòng Mercedes 300 SLR Uhlenhault Coupé năm 1954, Janguar e-Type 1961, Ferrari 250 GTO 1962 và Ferrari 330 p4 1967… Tương tự, ở bộ ảnh Trứng nở, anh đặt chiếc xe mẫu trong một lớp vỏ bọc thạch cao, rồi cho lớp vỏ nổ tung, phát lộ chiếc xe như một chú chim non vừa đục vỏ trứng thoát ra. Mỗi chiếc xe do đó như một sinh vật có hơi thở, linh hồn.
Ngoài sự khéo léo, nghệ sỹ còn một người cầu kỳ và kiên nhẫn. Mặc dù đã chụp được khá nhiều ảnh đẹp, song anh vẫn cố gắng để tạo được những tác phẩm độc đáo. Ví dụ như trong bộ ảnh Hố đen, chụp đến 800 bức ảnh đặc sắc song anh chỉ coi có 20 bức đạt tiêu chuẩn.
CHU MẠNH CƯỜNG (Theo Daily Mail, Huffington Post và Smithsonian Magazine)
Số 4, tháng 4/2019