Tại SANTA CLARA, Cu Ba, hàng chục ngàn người Cuba đã xuống đường vinh danh Ernesto "Che" Guevara, nhà lãnh đạo đội quân khởi nghĩa và du kích, nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày mất của ông. Ước tính đã có hơn 70.000 người diễu hành dọc các con phố bên khu mộ của ông và đồng đội ở thị trấn này - cách thành phố thủ đô Havana 300 km về phía đông. Chủ tịch Raul Castro trong quân phục đại tướng, cũng tham dự buổi lễ tại Santa Clara, nơi diễn trận đánh vào tháng 12 năm 1958 lật đổ chính quyền độc tài Cuba Fulgencio Batista. Raul Castro cũng từng chiến đấu bên cạnh Che Guevara trong cuộc cách mạng Cuba. Che Guevara bị bắt và hành quyết bởi một đơn vị quân đội Bolivia do Mỹ huấn luyện vào ngày 9 tháng 10 năm 1967. Ngày nay, hình ảnh Che Guevara vẫn hiện diện khắp mọi nơi ở Cuba, trên các bức tranh tường, tranh cổ động, đặc biệt là bức ảnh ông đội mũ bê-rê mang tính biểu tượng của cuộc cách mạng từng xuất hiện trên vô vàn các áp phích và áo phông, huy hiệu trên toàn thế giới.

(AFP)

 

 

 

 

Hình ảnh Che Guevara vẫn hiện diện khắp mọi nơi ở Cuba. ©AFP/Getty.

 

 

Tại VIENNA, Áo, từ 29/9/2917 đến 07/1/2018, Bảo tàng Albertina vinh danh Raphael (1483-1520) với một cuộc triển lãm lớn gồm 150 bức tranh và bản vẽ. Raphael cùng với Leonardo da Vinci và Michelangelo, lập nên bộ ba đại danh hoạ vĩ đại nhất thời Phục hưng Ý. Hơn nữa, những bản vẽ nổi tiếng thế giới của ông đã khiến ông được coi là một trong những hoạ sĩ đồ hoạ vĩ đại nhất trong lịch sử nghệ thuật. Triển lãm tập hợp các tác phẩm từ kho lưu trữ của Bảo tàng Albertina cùng các bản vẽ quan trọng nhất được mượn/thuê từ ​​các viện bảo tàng nổi tiếng như Uffizi, Bộ sưu tập của Hoàng gia Anh, Bảo tàng Anh, Bảo tàng Louvre, Bảo tàng Vatican và Bảo tàng Ashmolean. Triển lãm này cũng khảo sát đại những giai đoạn quan trọng trong sự nghiệp của ông: giai đoạn đầu ở Umbri (đến 1504), giai đoạn ở Florence (1504-1508) và thời kỳ cuối, khi ông sống tại Rôma (1508 -1520).

(Artnet)

 

 

Raphael, “Chân dung Bindo Altoviti” (chi tiết), khoảng 1514–1515 © National Gallery of Art, Washington.

 

 

Raphael, “Chân dung tự hoạ”, 1506 (chi tiết) © Galleria degli Uffizi Florenz, Gabinetto Fotografico delle Gallerie degli Uffizi.

 

 

Tại LONDON, Anh, từ ngày 7/10/2017 đến 3/1/2018, tại Viện Nghệ thuật Hoàng gia, diễn ra cuộc triển lãm mang tên “Dalí / Duchamp” - triển lãm đầu tiên cùng lúc giới thiệu nghệ thuật của hai trong số những nghệ sĩ nổi tiếng nhất thế kỷ XX: Marcel Duchamp (1887-1968) và Salvador Dalí (1904-1989). Dù được coi là ‘đối nghịch’ trong hầu hết mọi khía cạnh, tuy nhiên họ chia sẻ thái độ đối với nghệ thuật và cuộc sống thể hiện trong các tác phẩm của mình ở nhiều cấp độ. Xuất phát từ tình bạn của họ, triển lãm thể hiện mối quan hệ thẩm mỹ, triết học và cá nhân giữa họ. Hơn 80 bức tranh, tác phẩm điêu khắc, 'readymades', hình ảnh, bản vẽ, phim ảnh và tài liệu lưu trữ cho thấy vô số sự kết nối giữa các tác phẩm của hai trí tuệ sáng tạo rất khác nhau. Duchamp và Dalí đã gặp nhau vào đầu những năm 1930 thông qua các mối quan hệ trong nhóm Surrealist. Tình bạn của họ được củng cố hơn vào năm 1933 khi Duchamp lần đầu tiên ghé thăm ngôi làng đánh cá Cadaqués, chỉ cách nhà của Dalí ở Portlligat một quãng đi bộ ngắn. Những khác biệt giữa họ không làm thay đổi tình bạn của hai người với những cam kết sâu sắc về tự do.

(Art Daily) 

 

 

Salvador Dali­ và Edward James, “Điện thoại tôm hùm (đỏ)”, 1938. ©Fundacio Gala-Salvador Dali.

 

 

Marcel Duchamp, “Vua, hoàng hậu cùng các nô tỳ”, 1912. ©Philadelphia Museum of Art.

 

 

Tại BERLIN, Đức, từ ngày 7/10/2017 đến 18/2/2018, Bảo tàng Đồ án Kiến trúc tổ chức triển lãm mang tên “Centrifugal Tendencies. Tallinn - Moscow – Novosibirsk” (Các xu hướng ly tâm: Tallinn - Moscow – Novosibirsk) - một sự tiếp nối trong loạt các triển lãm tập trung vào những cách tiếp cận mang tính cách mạng xã hội trong hội hoạ và kiến ​​trúc hiện đại. Sau các triển lãm của các nghệ sỹ Mỹ, Canada và Châu Âu như Lebbeus Woods, Peter Cook, Rem Koolhaas và OMA, Zaha Hadid và Frank Gehry, giờ đây bảo tàng hướng sự chú ý vào các hoạ sĩ-kiến trúc sư thuộc Liên Xô cũ. Đã một thế kỷ trôi qua kể từ cuộc Cách mạng tháng 10 năm 1917 ở nước Nga - mang lại những thay đổi triệt để về chính trị, xã hội và văn hoá của toàn thế giới. Các nhân vật chính của kiến trúc thời Sô-viết như Konstantin Melnikov, Vladimir Tatlin, Alexander Rodchenko và El Lissitzky đóng vai trò quan trọng trong kiến ​​trúc tiên phong và tiếp tục gây ảnh hưởng và truyền cảm hứng cho các thế hệ kiến ​​trúc sư sau này trong nhiều thập kỷ. Về sau, các đồ án kiến ​​trúc, trì trệ và nặng về quy hoạch thường chiếm ưu thế trong kiến ​​trúc của thời Brezhnev từ cuối những năm 1970 đến giữa những năm 1980.

(Artnews) 

 

 

Alexei Pestov, “Cây cầu của tương lai”, 1987. Chì, thuốc nước, bột màu trên giấy. © Alexei Pestov. 

 

 

Lev Evzovich, “Bến xe bus Kropotkinskaya”, 1984. Bột màu trên giấy ©Lev Evzovich/Mark Haisman.

 

 

Tại NEW YORK, Mỹ, từ ngày 4/10 đến 2/11, không gian nghệ thuật mang tên “Magazzino Italian Art” chuyên dành cho nghệ thuật Ý thời hậu chiến và đương đại tổ chức triển lãm mang tên “Marco Anelli: Building Magazzino” – trưng bày các tác phẩm nhiếp ảnh của nhiếp ảnh gia tên tuổi người Ý Marco Anelli, với 24 bức ảnh khổ lớn mô tả toàn bộ quá trình hình thành ý tưởng cho đến lúc xây dựng và hoàn thiện kiến trúc của không gian nghệ thuật Magazzino Italian Art – một công trình kiến trúc được đánh giá cao về các giải pháp công năng cũng như giá trị nghệ thuật kiến trúc. Các bức ảnh của Anelli cho thấy toàn bộ quy trình xây dựng Magazzino Italian Art - từ lúc dựng phác thảo concept, năm 2014, tới sự cải tạo một tòa nhà công nghiệp thành một không gian bảo tàng – nơi lưu trữ một bộ sưu tập nghệ thuật Ý đương đại quan trọng. Cuộc triển lãm được tổ chức bởi ICI và Magazzino Italian Art dưới sự giám tuyển của giám đốc Magritino Vittorio Calabrese.

(Art Daily)

 

 

 

 

 

Một số tác phẩm trong triển lãm. ©Marco Anelli.

 

 

Tại SYDNEY, Úc, mới đây, nghệ sĩ, diễn viên và nhà văn Anh Đỗ đã đoạt giải thưởng ANZ People's Choice của Archibald năm 2017 với bức chân dung vẽ diễn viên người bản xứ Jack Charles. Theo lời Anh Đỗ: “Tôi cảm thấy rất may mắn vì Jack đã cho tôi vẽ chân dung để dự thi giải thưởng Archibald. Ông ấy là một người Úc phi thường có gương mặt tuyệt vời. Jack đã sống một cuộc đời phong phú, và tôi rất thích tìm hiểu ông ấy và vẽ chân dung của ông”. Còn ý kiến của ‘người mẫu’ Jack Charles thì: “Tôi thấy anh ấy là một trong những người giỏi xử lý thông tin nhất - từ nụ cười, trí thông minh, sự quan tâm chân thành của anh cho đến sự lắng nghe những giọt nước mắt cùng cuộc đời của tôi. Tôi được chúc phúc ba lần.”. Giải do công chúng bình chọn của Giải thưởng Archibald lần đầu tiên được trao năm 1988 - hiện đang được hỗ trợ bởi đối tác ANZ. Năm nay, có hơn 15.000 người/công chúng đã tham gia bình chọn. Giải thưởng ANZ People's Choice mang lại khoản tiền mặt trị giá 3.500 đô la cho nghệ sĩ chiến thắng.

(Art Daily)

 

 

 

Nghệ sĩ Anh Đỗ (ảnh trên) và bức chân dung đoạt giải (ảnh dưới). ©AGNSW.

 

Tại BERLIN, Đức, từ ngày 16/9/2017 đến 26/2/2018, Bảo tàng nghệ thuật hiện đại Berlinische tổ chức cuộc triển lãm với tiêu đề “Monica Bonvicini: 3612,54 M³ VS 0,05 M³ ”. Tên triển lãm bắt nguồn từ thể tích của không gian trưng bày, (3612,54 m³ ) và thể tích của chính nghệ sĩ (0,05 m³), ​​chú ý đến tính song song và tính không liên tục cũng như khai thác mối quan hệ giữa không gian và nội dung nó chứa. Trong suốt sự nghiệp của mình, Monica Bonvicini (sinh năm 1965, nghệ sĩ Ý, sống và làm việc tại Berlin) luôn thích thú khám phá mối quan hệ phức tạp giữa không gian vật lý và không gian xã hội, những ý nghĩa lịch sử, chính trị và kinh tế của các không gian cũng như các điều kiện áp đặt bởi các không gian triển lãm của các định chế lên tác phẩm/người xem. Nhiều tác phẩm điêu khắc của Bonvicini đã được lắp đặt vĩnh viễn tại những không gian công cộng như Công viên Olympic Nữ hoàng Elizabeth II ở London, Nhà hát Opera ở Oslo và Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại Istanbul.

(The Art Newspaper)

 

Monica Bonvicini, “Passing”, 2017. ©Monica Bonvicini / VG Bild-Kunst.

 

Monica Bonvicini, “Waiting #1, 2017. ©Monica Bonvicini / VG Bild-Kunst.

 

Monica Bonvicini , “Structural Psychodramas”, 2017. ©Monica Bonvicini / VG Bild-Kunst.

 

 

Tại NEW YORK, Mỹ, từ ngày 6/10 đến 3/11/2017, Bảo tàng Sidney Mishkin thuộc Trường Baruch College có cuộc triển lãm ảnh của nhiếp ảnh gia huyền thoại Marcel Sternberger mang tên “Các bức ảnh của Marcel Sternberger: Những chân dung của thế kỷ 20”. Kho lưu trữ hình ảnh của Marcel Sternberger hiện nay gồm hàng ngàn bức ảnh, trong đó có nhiều bức chân dung đặc sắc chụp các nhân vật lịch sử. Khái niệm mang tính cách mạng 'Ảnh chân dung tâm lý' của nhiếp ảnh gia Sternberger đánh dấu một bước ngoặt trong lịch sử nhiếp ảnh. Triển lãm này bao gồm 40 bức ảnh, trong đó có những bức ảnh chưa từng xuất hiện trước công chúng, của các vĩ nhân và nhiều nhân vật xuất chúng như Sigmund Freud, Diego Rivera, Frida Kahlo, David Alfred Siqueiros, José Rubén Romero, Dorothy Norman, gia đình Hoàng gia Bỉ, Albert Einstein, Indira Gandhi và Jawaharlal Nehru, Myrtle Walgreen và George Bernard Shaw. Cho dù đó là một chính trị gia, một người thợ mỏ hay một đứa trẻ, những bức ảnh chân dung của Sternberger đều rất tự nhiên và toát lên vẻ đặc trưng nào đó của đối tượng.

(Art Forum) 

 

Marcel Sternberger, “Marcel Sternberger và Albert Einstein, Princeton, NJ, 1950”. ©Marcel Sternberger/Stephan Loewentheil.

 

Marcel Sternberger, “Diego Rivera và Frida Kahlo, Mexico City, 1952”.  ©Marcel Sternberger/Stephan Loewentheil.

 

 

Tại AMSTERDAM, Hà Lan, từ ngày 5/10 đến 5/11/2017, gallery đương đại Rademakers ở Amsterdam trưng bày một triển lãm cá nhân của nhiếp ảnh gia nổi tiếng Jimmy Nelson (Anh, 1967) mang tên “Jimmy Nelson”. Bộ sưu tập này bao gồm những hình ảnh ra đời trong những chuyến viễn du mới nhất của Jimmy và được in trong cuốn sách sắp xuất bản của ông vào mùa thu năm 2018. Kể từ năm 2010, Jimmy Nelson đã đi đến những góc tối tăm nhất trên thế giới để chụp ảnh các cộng đồng dân cư bản địa bằng một chiếc máy ảnh cổ lõ với 50 năm tuổi. Chính chiếc máy ảnh ‘cóc ghẻ’ lại là công cụ hoàn hảo giúp ông xây dựng mối quan hệ thân thiện và gần gũi với những người dân ở các vùng ông đã đi qua.

Trong cuốn sách mới, Jimmy Nelson sẽ mang tới cho độc giả những bức hình độc đáo của 35 nền văn hóa bản địa trên toàn cầu: từ vùng phía Bắc của Siberia với những con bò sát tuần lộc của Khanys, đến rừng sâu của Amazon với Pataxo; từ dãy Himalaya với Laylap ở Bhutan đến những tiền đồn cuối cùng của châu Phi với Mundari ở South Sudan bị cô lập.

 

 

 

 

Một số bức ảnh trong triển lãm. ©Jimmy Nelson/Rademakers Gallery

 

 

Tại WASSENAAR, Thuỵ Điển, từ ngày 8/10/2017 đến ngày 7/1/2018, Bảo tàng Voorlinden trưng bày tác phẩm của nghệ sĩ người Thụy Điển Michael Johansson (sinh năm 1975) trong một triển lãm cá nhân mang tên “Michael Johansson”. Ngoài một số tác phẩm hiện có, bảo tàng còn trưng bày một công trình dụng địa 40 mét vuông (site-specific), “tường-trong-tường”, được chế tác riêng cho triển lãm này. Johansson thích sử dụng các vật dụng hàng ngày và đồ phế thải trong những tác phẩm nghệ thuật vui tươi của mình. Ông thường lang thang vào các cửa hàng bán lẻ và cửa hàng đồ cũ bán tivi cũ, radio bán dẫn, máy quay video, và nhiều thiết bị, đồ vật khác. Sau đó ông lắp ghép chúng lại với nhau, tô màu cho chúng và tạo nên những tác phẩm mới. Ông xây dựng các tác phẩm điêu khắc không chỉ cho các cuộc triển lãm bảo tàng trên toàn thế giới, mà còn trong không gian công cộng, chẳng hạn như trong các con hẻm hoặc ở những lối ra vào khu chung cư. Michael Johansson sinh ra ở Trollhättan, hiện đang sống và làm việc tại Malmö, Thụy Điển.

(Art Daily)

 

 

 

 

 

 

Một số tác phẩm trong triển lãm. ©Michael Johansson.

 

 

Andrea Tran (Tổng hợp và lược dịch)