Điểm tin mỹ thuật nhiếp ảnh thế giới, từ 28/5 đến 3/6/2017

Tại bảo tàng Ashmolean ở Oxford, Anh, từ ngày 1/6 đến 3/9/2017 diễn ra cuộc triển lãm “Raphael: Tranh phác hoạ”, gồm 120 bức họa quý hiếm của bậc thầy Phục hưng. Đây là triển lãm "có một không hai" tập trung một lượng tranh ký hoạ lớn nhất của Raphael từ trước tới nay. Vì các bức vẽ có tuổi đời tới 500 năm nên rất dễ hỏng và nhạy cảm với ánh sáng, nên chúng hiếm khi được trưng bày – kể cả trong nhà các sưu tập gia. mà thường được cất rất kỹ trong các kho lưu trữ. Ngoài 50 tác phẩm của Raphael trong bộ sưu tập của bảo tàng Ashmolean – một bảo tàng tranh ký hoạ quan trọng nhất trên thế giới, các curator đã mượn được các tác phẩm từ Bộ sưu tập Hoàng gia, từ Bảo tàng Anh, Bảo tàng Uffizi ở Florence và bảo tàng Albertina ở Vienna. Một nhà sưu tập người Mỹ đã cho mượn bức ký hoạ quý hiếm “Đầu nàng thơ” – bức tranh từng lập kỷ lục đấu giá thế giới cho một bản vẽ ký hoạ vào năm 2009 khi nó được bán tại nhà Christie’s với giá gần 30 triệu bảng. Triển lãm cũng trưng bày một bức khảo hoạ đầu người và bàn tay của hai tông đồ, được cho là ra đời chỉ vài tuần hoặc thậm chí vài ngày trước khi Raphael mất, và được xem là bản vẽ phác hoạ đẹp nhất thế giới.

(The Guardian)

Một số tác phẩm trong triển lãm. ©Ashmolean Museum.

Tại MINNEAPOLIS, Dakota, Mỹ, do bị phản đối từ cộng đồng người Mỹ bản địa, tác phẩm điêu khắc “Giàn giáo” (2012) của nghệ sĩ Sam Durant tại Trung tâm Nghệ thuật Walker của Minneapolis sẽ bị dỡ và sau đó bị đốt bỏ. Tác phẩm này gần đây được dựng trong khu vườn điêu khắc mới tân trang của Trung tâm Nghệ thuật Walker - gợi lên hình ảnh của một giá treo cổ được sử dụng vào năm 1862 ở Mankato, Minnesota. Những nhóm người Mỹ bản địa khẳng định rằng tác phẩm này miêu tả một lịch sử đầy bạo lực và mang tính diệt chủng. Theo Olga Viso - giám đốc điều hành của Walker - bà và nghệ sĩ Durant đã trao đổi và đồng ý dỡ bỏ tác phẩm này. Trong một tuyên bố trước đó, bà Viso bày tỏ hối tiếc rằng Trung tâm Walker đã không tham vấn các nhóm người Mỹ bản địa trước khi đưa ra quyết định dựng tác phẩm này. Graci Horne, một nghệ sĩ thuộc bang Dakota, tuyên bố về việc tháo dỡ tác phẩm trước đám đông khoảng 100 người phản đối: “Đây là một chiến thắng nhỏ. Nó đạt được quá nhanh. Chúng ta đã chuẩn bị phải theo đuổi vụ này lâu dài.” Do sự kiện này, việc mở cửa vườn điêu khắc đã bị lùi lại tới ngày 10/6/2017. Tại Mỹ, những tác phẩm gây chia rẽ chủng tộc không bao giờ được hoan nghênh.

 (Artsy)

Các thành viên bộ lạc Dakota Sioux đã tổ chức biểu tình trước khu vực dựng bức tượng điêu khắc "Giàn giáo" của

Sam Durant bên ngoài Khu vườn Điêu khắc Minneapolis. ©Star Tribune.

Tác phẩm "Giàn giáo" gây tranh cãi dự kiến sẽ bị tháo rời và hoả thiêu. ©Star Tribune.

Một tác phẩm nghệ thuật bị Đức Quốc xã cướp phá sẽ được bán đấu giá vào tháng 7/2017. Số tiền thu được sẽ được phân chia giữa chủ sở hữu hiện nay và những người thừa kế của cặp vợ chồng người Do Thái từng có bản gốc bị cướp bóc. Bức tranh “La Punta Della Dogana e San Giorgio Maggiore” của hoạ sĩ Michele Marieschi từng bị  Đức Quốc xã cướp đi trong Thế chiến II sau khi gia đình nhà Graf gốc Do Thái chạy trốn khỏi Áo vào cuối những năm 1930, để lại nó cùng nhiều tài sản khác. Một cuộc tìm kiếm kéo dài trong nhiều thập niên cuối cùng đã phát hiện ra tác phẩm hiện đang thuộc bộ sưu tập của một nhà sưu tập dấu tên. Nhà sưu tập đã từ chối chia tay với tác phẩm cho đến khi bà qua đời năm 2013. Hai năm sau, đại diện của gia đình nhà sưu tập – thông qua trung gian - đã đồng ý đàm phán với những người thừa kế của nhà Graf. Họ đã đi đến một thoả thuận "ngọt ngào lẫn lộn" - một thỏa hiệp nhất trí đưa tác phẩm này ra bán đấu giá và cùng chia sẻ số tiền thu được. Trong phiên đấu giá tại Sotheby's vào tháng 7/2017, bức tranh dự kiến ​​sẽ bán được từ 650.000 đến 905.000 USD.

 (The New York Times)

Stephen Tauber và Andrew Tauber, những người thừa kế của dòng họ Graft bên bức tranh “La Punta Della Dogana e San Giorgio Maggiore.” ©NYTIMES.

Michele Marieschi, "La Punta Della Dogana e San Giorgio Maggiore" (1739-40). ©NYTIMES.

Công ty tổ chức hội chợ Art Basel mới đây đã kiện nhà sản xuất quần áo Adidas của Đức vì vi phạm nhãn hiệu và một loạt các cáo buộc liên quan tại một tòa án liên bang ở Florida. Art Basel và công ty mẹ ở Thụy Sĩ, MCH Group, khẳng định rằng hãng Adidas đã không được họ cho phép dán nhãn "Art Basel" trên khoảng 1.000 đôi giày thể thao được phân phối trong Hội chợ Basel lần thứ 15 tại Miami Beach vào tháng 11/2016. Hội chợ nghệ thuật Basel mà nhãn hiệu đã được đăng ký - đang tính toán thiệt hại do vụ sử dụng trái phép nhãn hiệu này. Art Basel và công ty mẹ gọi thương hiệu của mình là "tài sản có giá trị và quan trọng nhất của Hội chợ". Theo họ, Art Basel từng cấp phép sử dụng nhãn hiệu cho một số công ty như UBS và BMW, song chưa cấp phép cho Adidas; việc vi phạm bản quyền nhãn hiệu “đã đăng ký” này không chỉ nhằm thu lời bất chính mà còn cố tình gây ra sự hiểu nhầm về mối liên hệ giữa nhà sản xuất giày dép với một thương hiệu nghệ thuật nổi tiếng. Trên thế giới, thương hiệu của những hội chợ nghệ thuật nổi tiếng đều có thể sinh lời nếu các nhà hoạt động kinh doanh nghệ thuật biết khai thác.

 (Artsy)

Những bằng chứng được công bố cho thấy hãng Adidas sử dụng nhãn hiệu của Hội chợ nghệ thuật ART BASEL. ©Miamiherald.

Gia đình Aboutaam buôn đồ cổ danh tiếng có trụ sở tại Geneva đang bị điều tra về nghi án liên quan tới các đồ cổ bị  cướp bóc trong các cuộc chiến tranh. Hai anh em Ali và Hicham Aboutaam, những người cùng điều hành công ty Phoenix Ancient Art, hiện đang là đối tượng của ba cuộc điều tra riêng biệt của các cơ quan điều tra của Thụy Sĩ, Bỉ và Pháp. Cơ quan Nhập cư và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) cũng đang xem xét các vấn đề liên quan tới gia đình này, như một phần của việc kiểm tra rộng rãi các đại lý đồ cổ của Mỹ và mối liên hệ của họ với các hiện vật bị cướp bóc trong các cuộc chiến tranh, đặc biệt là từ khu vực Trung Đông trong những năm gần đây. Một luật sư đại diện cho đại lý nói rằng thân chủ của ông chưa bao giờ mua hoặc bán bất cứ đồ vật nào mà họ nghi ngờ có nguồn gốc cướp bóc, nhất là những cổ vật có xuất xứ từ Trung Đông. Trước đây, gia đình nhà Aboutaam đã từng vi phạm luật pháp. Năm 2004, Hicham từng phạm tội man trá trong kê khai hải quan và đã bị án phạt tại tòa án New York. Tại Mỹ và nhiều nước Phương Tây, các cổ vật phải có nguồn gốc xuất xứ minh bạch mới được phép buôn bán trên thị trường.

 (The Wall Street Journal)

Một số gian trưng bày của Công ty Phoenix Ancient Art tại Geneva, Thuỵ Sĩ. ©Phoenix Ancient Art.

Hicham Aboutaam đứng bên các hiện vật điêu khắc thuộc TK 2 và TK 6 TCN. ©Phoenix Ancient Art.

Tại Paris, Pháp, tác phẩm điêu khắc bằng đá cẩm thạch trắng của Auguste Rodin mô tả công chúa huyền thoại Ethiopia "Andromede" đã thu về gần 3,7 triệu euro (4,1 triệu đô) tại một cuộc đấu giá tại nhà đấu giá Artcurial, Paris, vào ngày 30/5, cao hơn nhiều so với mức giá ước tính 1,2 triệu euro. Kiệt tác được tạo ra vào năm 1886-1887, thể hiện con gái của hoàng đế Ethiopia Cepheus khỏa thân và ngủ trên một tảng đá - Một cuộc triển lãm của hơn 200 tác phẩm của ông và nhiều nghệ sĩ chịu ảnh hưởng từ ông cũng đang được trưng bày tại Grand Palais ở thủ đô nước Pháp cho đến cuối tháng 7. Theo Bruno Jaubert, giám đốc Ban Nghệ thuật Ấn tượng và Hiện đại của nhà đấu giá Artcurial, vào năm 1888, Rodin đã tặng tác phẩm này cho Carlos Morla Vicuna, một nhà ngoại giao Chi lê sống ở Paris vào thời điểm đó. Kể từ đó, nó đã được giữ gìn như một báu vật trong gia đình Vicuna.

(AFP)

Pho tượng 'Andromede' của Auguste Rodin bán được 4,1 triệu đô tại cuộc đấu giá ở Paris ngày 30/5/2017. ©AFP.

Theo tin từ London, bức tranh “Coeur-Sacré de Jésus” (Tháng Tâm của Chúa Giê-su) của Salvador Dali vẽ năm 1960 sẽ được bán đấugiá trong phiên Nghệ thuật Ấn tượng và Hiện đại tại nhà đấu giá Bonhams ngày 22/6/2017, với giá ước tính khoảng 800.000 - 1.200.000 bảng. “Coeur-Sacré de Jésus” được xem là một ví dụ điển hình về bút pháp hàn lâm của Dali trong thời kỳ ông quay trở lại với tôn giáo và chủ nghĩa cổ điển. Ảnh hưởng của các bậc thầy Phục hưng trong bức tranh này rất rõ, đặc biệt là của Francisco de Zurbarán, người thường vẽ các thầy tu, nữ tu sĩ và những bậc thánh tử vì đạo với những tương phản mạnh mẽ về ánh sáng. India Phillips, Giám đốc Ban Nghệ thuật Ấn tượng và Hiện đại của nhà đấu giá Bonhams cho biết: “Bức tranh này của Salvador Dali là một minh hoạ tuyệt vời về lý thuyết của ông cho rằng thiên đàng được tìm thấy ngay trong trái tim mỗi người nhờ đức tin.”

(Art Daily)

Salvador Dalí, Coeur-Sacré de Jésus, 1962. ©Bonhams.

Bảo tàng Rijksmuseum nổi tiếng của Amsterdam tuần vừa qua đã chào đón người khách thứ 10 triệu. Nhân dịp này, bảo tàng đã trao cho vị khách – một giáo viên phổ thông người Hà Lan – phần thưởng hết sức bất ngờ: được trải qua  một đêm một mình trong gian triển lãm của bảo tàng bên cạnh kiệt tác "Tuần đêm" của Rembrandt. Stefan Kasper một hoạ sĩ, cũng là giáo viên trung học người Hà Lan là người mua tấm vé vào cửa thứ 10 triệu đầy may mắn, chia sẻ: "Tôi đã nằm ngủ chỉ cách kiệt tác ‘Tuần đêm’ có 2 mét. Thật là một giấc mơ kỳ lạ. Tôi vẫn không thể tin được." Giám đốc Bảo tàng Taco Dibbits cho biết ông rất vui mừng khi số khách đến thăm  bảo tàng ngày càng tăng sau một thập kỷ bảo tàng đóng cửa để cải tạo và mới mở cửa trở lại vào năm 2013. Kasper kể rằng ông đã sử dụng cơ hội để chụp vài kiểu ảnh tự sướng và đi bộ lòng vòng trong gian triển lãm không một bóng người, trước khi được nhân viên bảo tàng phục vụ món canh soup bò Tây Ban Nha, và “đã phát hiện ra những nhân vật mà trước kia tôi chưa bao giờ thấy. Họ đứng ngay trước mặt tôi. Đó là một trải nghiệm mãi mãi khắc ghi trong tâm trí tôi.”

(AFP)

Stefan Kasper người mua tấm vé vào cửa thứ 10 triệu đầy may mắn của bảo tàng Rijksmuseum được thưởng “qua đêm cạnh kiệt tác ‘Tuần đêm’. ©Rijksmuseum.

Từ ngày 2/6 đến 10/9/2017, phòng tranh 21er Haus danh tiếng tại thủ đô Vienna, Áo tổ chức cuộc triển lãm quy mô nhan đề “Erwin Wurm – Performative Sculptures” của một trong những nhân vật quan trọng nhất của nền nghệ thuật đương đại Áo. Nghệ sĩ nổi tiếng quốc tế này sẽ tham gia một số triển lãm lớn trên thế giới suốt năm 2017 và, cùng Brigitte Kowanz, chiếm lĩnh toàn bộ không gian của gian trưng bày Áo tại Venice Biennale. Trong hơn 35 năm qua, Erwin Wurm đã liên tục khám phá những điều kiện căn bản của tác phẩm điêu khắc:  khối lượng, thể tích, độ dẫn điện và tỷ lệ. Với các tác phẩm trong triển lãm “Performative Sculptures”, nghệ sĩ muốn ghi lại dấu ấn của những cơn ‘bùng phát giận dữ’ của con người ngay trong quá trình sáng tạo. Trên các đối tượng/tác phẩm, người xem có thể nhận ra vết tích và nỗ lực sáng tạo của nhà điêu khắc trong lúc ‘tạc tượng’ và tự rút ra kết luận về những động cơ bên trong của ông.

 (Artnews)

Một số tác phẩm trong triển lãm ©Erwin Wurm.

Từ ngày 19/5 đến 4/9/2017, Bảo tàng nghệ thuật Vancouver, Canada, tổ chức cuộc triển lãm nhiếp ảnh và video quy mô nhan đề “Picture From Here” – bao gồm nhiều hình ảnh và các tác phẩm video từ những năm đầu thập kỷ 1960 đến nay, ghi lại những khung cảnh môi trường thiên nhiên và sinh hoạt của cư dân đô thị của vùng Greater Vancouver. Các nghệ sĩ có tác phẩm trong triển lãm bao gồm Roy Arden, Karin Bubaš, Stan Douglas, Christos Dikeakos, Greg Girard, Rodney Graham, Mike Grill, Arni Haraldsson, Fred Herzog, Barrie Jones, Evan Lee, N.E. Công ty Thing, Marian Penner Bancroft, Henri Robideau, Sandra Semchuk và James Nicholas, Althea Thauberger, Jeff Wall, Ian Wallace, Paul Wong và Corneila Wyngaarden / Andrea Fantona. “Pictures From Here” phản ánh những thay đổi lớn của những khung cảnh thiên nhiên trữ tình vốn chiếm ưu thế trong nghệ thuật nhiếp ảnh và điện ảnh tại Vancouver vào những năm 1970 và thực tiễn phát triển của nghệ thuật nhiếp ảnh của các nghệ sĩ trong khu vực. Thuật ngữ "chủ nghĩa ảnh ý niệm" nổi lên từ thời điểm này, đã gắn kết với nghệ thuật của vùng Vancouver trong bốn thập kỷ qua, góp phần đưa Vancouver trở thành một trong những trung tâm nghệ thuật đương đại nổi tiếng thế giới.

(Art Daily) 

Karin Bubaš, Người đàn bà trong sương mù II (Hồ Trout), 2007. ©Vancouver Art Gallery.

Fred Herzog, Bãi cỏ trước nhà, 1959. ©Vancouver Art Gallery.

Rodney Graham, Cửa sông, 2012–2013. ©Vancouver Art Gallery.

Mike Grill, Cái ví, 2010. ©Vancouver Art Gallery.

Andrea Tran (Tổng hợp và lược dịch)