Hoạt động mỹ thuật mùa hè với di sản văn hóa Ninh Bình

Quá khứ - Hiện tại và Tương lai

Vũ trụ - Con người và Sự sống

Tất cả nhân sinh này đã, đang và sẽ được gom chắt lại trong bản hợp tấu sắc màu, hình khối và xúc cảm của những tâm hồn đồng cảm, đồng điệu khi những nghệ sỹ tạo hình khắp ba miền Bắc - Trung - Nam tề tựu về miền di sản văn hoá Cố đô Hoa Lư, Ninh Bình để tham dự một sân chơi thấm đẫm tình bằng hữu của chuỗi hoạt động Mùa hè với di sản văn hoá Ninh Bình 2018, một sự kiện được tổ chức hoàn toàn bằng tình cảm và nhu cầu kết nối, sẻ chia của các họa sỹ, các nhà điêu khắc trong cả nước.

Các nghệ sỹ tham gia hoạt động sáng tác Mùa hè với di sản Ninh Bình

Ninh Bình những ngày cuối tháng 7 sụt sùi mưa, bao nhiêu nước lũ từ thượng nguồn đổ xuống, bao nhiêu mây gió từ các tầng trời dồn lại, khiến sông núi Tràng An vốn đã chất chứa đầy huyền tích huyền sử, giờ được trải phủ thêm một gam màu trầm, đằm nặng những xúc cảm không diễn tả được thành lời. Mà người viết bài này không có khả năng diễn tả nào khác ngoài ngôn ngữ, lại không muốn ngôn từ bất lực với miền quê mình đặt biệt trân quý và yêu thương, đành vậy, tôi ngậm ngùi nhường lại cho những biểu đạt khác ngôn từ. Tôi chợt nhớ đến nàng công chúa hạt đậu và câu chuyện ngày xửa ngày xưa, khi nàng đến ra mắt hoàng tử trong cơn mưa ngợp trời, bao nhiêu vẻ lộng lẫy kiêu sa của xiêm y và son phấn đã bị cơn mưa rửa trôi từ ngoài cánh cửa hoàng cung, vậy nên khi nàng xuất hiện trước ngưỡng cửa, chỉ còn lại vẻ đẹp thuần khiết, nguyên sơ và tròn vẹn, vẻ đẹp của riêng nàng. Nàng lọt vào mắt xanh của hoàng tử, đương nhiên! Nhưng tôi đoán là, không ngẫu nhiên mà ông trời gieo mưa xuống vào cái lúc nàng xuất hiện. Bởi xưa nay những cơn mưa thường gắn với nỗi buồn, mà nỗi buồn là ngọc quý của tâm hồn, cũng là nốt trầm của trái tim, khiến người ta chùng lòng lại mà xích tới gần nhau, thậm chí tan hoà, lan toả và thấm đẫm trong nhau.

NĐK Vũ Quang 

Họa sỹ Trần Thị Thu 

Nàng công chúa Tràng An không đến điện ngọc cung vàng để ra mắt hoàng tử, cũng không bận rộn điểm trang xiêm áo cầu kỳ, cứ hồn hậu, thênh thang giữa đất trời cố đô mà dẫn dụ, mê hoặc những tâm hồn nghệ sỹ đa tài, đa cảm. Chẳng vậy mà ngay ngày đầu tiên đặt chân đến Ninh Bình, khi sự kiện còn chưa bắt đầu, họa sỹ Lê Nguyên Mạnh đã không kìm giấu được cảm xúc, đổ tràn từng vệt màu lên tấm toan khổ lớn, châm ngòi cho ngọn lửa sáng tạo của các nghệ sỹ bùng cháy. Ngay trong đêm ấy, những tác phẩm… lần lượt được phác thảo và thành hình. 

Cũng ngay buổi chiều trước ngày khai mạc, ban tổ chức chở về hai xe “nhiên liệu” mà những kẻ “ngoại đạo” như tôi gọi đơn giản là “gộc củi”. “Gộc củi” có hương thơm, dám “đốt” cả đất trời cố đô dẫu bầu trời không thôi mưa và nước sông Hoàng Long không thôi dâng, bởi nó sẽ cháy bằng ngọn lửa từ trái tim các nhà điêu khắc trẻ. Kù Kao Khải, Lương Trịnh, Lê Thái, Vũ Quang, Lê Thị Minh Tâm, Phạm Tuấn Tú… với cưa, đục, dao, giũa, búa, khoan… đã ủ sẵn nguồn năng lượng dồi dào, chỉ đợi “củi” về là nhóm thắp.

NĐK Kù Kao Khải 

NĐK Thanh Túc đang thực hiện tác phẩm của mình

Khói lửa từ trái tim các nghệ sỹ trẻ nhanh chóng loang xa, “dụ dỗ” những tâm hồn đồng cảm tiếp tục bay về cố đô. Nếu khi khởi động chương trình, chỉ có 31 nghệ sỹ đăng ký tham gia với ban tổ chức, thì đến ngày khai mạc, đã có 60  nghệ sỹ tụ hội về, trong số đó, có 02 nghệ sỹ đến từ Đức và Australia cùng rất nhiều phóng viên các cơ quan thông tấn báo chí trong cả nước, đủ thấy sức hút của sân chơi Hoạt động Mỹ thuật Mùa hè với di sản Ninh Bình mạnh mẽ đến nhường nào.

Không ít nghệ sỹ lần đầu đến Ninh Bình, không ít người lần đầu tiên tham dự một sự kiện đầy tính ngẫu hứng và xuất thần như thế. Rất nhiều trong số họ mới nghe danh, nghe tiếng của nhau mà lần đầu gặp mặt, mới thưởng thức tác phẩm của nhau mà lần đầu được trò truyện cùng nhau. Các nghệ sỹ ở tỉnh như Ninh Bình, Thanh Hoá, Thái Bình lần đầu được tiếp xúc và hoà chung không gian lao động sáng tạo với các nghệ sỹ tên tuổi đến từ thủ đô Hà Nội, cố đô Huế… Tuy nhiên, chỉ sau đêm khai mạc, tất cả mọi khoảng cách tan biến, chỉ còn lại sự hoà đồng, gắn kết, yêu thương và chia sẻ. Những nghệ sỹ trẻ tuổi, trẻ nghề được học hỏi các bậc đàn anh đã thành danh, những nghệ sỹ lớp đàn anh được tiếp thêm nhiệt huyết, đam mê và sức trẻ. Tất cả họ đã làm việc quên ngày, quên đêm…

Một khu nhà sàn, hai dãy nhà ở của Công ty TNHH Dich vụ Du lịch Hoàng Long được trưng dụng thành xưởng vẽ, tất cả khuôn viên, sân, vườn, hiên nhà của nhà hàng Hoàng Giang được các nghệ sỹ sử dụng làm xưởng điêu khắc. Bến sông Hoàng Long nơi xưa kia vua Đinh chăn trâu tập trận, thống nhất giang sơn, xây dựng cơ đồ của Nhà nước Đại Cồ Việt, trở thành nơi giao lưu văn nghệ, kết nối tình bằng hữu của anh em văn nghệ sỹ ba miền sau những giờ lao động sáng tạo không ngừng nghỉ. Không một khoảnh khắc nào không có nghĩa, không một khoảng không gian nào ở Ninh Bình không chạm đến trí tuệ xúc cảm của các nghệ sỹ khi những tâm hồn đồng cảm, đồng điệu cùng hướng về cố đô, về miền di sản Ninh Bình để ngân rung lên bản hợp tấu sắc màu, hình khối vô cùng phong phú và sinh động.

Phạm Tuấn Tú, Không biết

Kù Kao Khải, Chèo thuyền, tổng hợp

4 ngày hoạt động trôi qua nhanh như một giấc mơ, các nghệ sỹ có một buổi đi dâng hương và tham quan khu di tích quốc gia đặc biệt Cố đô Hoa Lư, một buổi đi trải nghiệm thực tế tại Động Thiên Hà, khu hang động được ví như dải thiên hà trong lòng núi Tướng, thuộc quần thể Danh thắng Tràng An, một buổi toạ đàm về di sản văn hoá và nghệ thuật tạo hình trong di sản văn hoá ở Ninh Bình do Tiến sỹ Trần Hậu Yên Thế chia sẻ. Thời gian còn lại là những khoảnh khắc cháy hết mình cho lao động sáng tạo, để trải lòng cùng miền di sản Ninh Bình.

Sau 4 ngày đầy cảm xúc ấy, 60 nghệ sỹ đã hoàn thiện 76 tác phẩm, trong đó có 60 bức tranh, 16 tác phẩm điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt, trình diễn. Đây cũng là lần đầu tiên, một sự kiện mỹ thuật được tổ chức có nhiều tranh khổ lớn được hoàn thành nhất từ trước đến nay, trong số 60 bức tranh hoàn thành, có tới 7 bức tranh khổ lớn từ 1,5x3m đến 1,5x5m… Mỗi tác phẩm mang một phong cách nghệ thuật khác nhau, thuộc mỗi trường phái sáng tạo khác nhau, song tất cả đều ăm ắp cảm xúc với di sản văn hoá, mới biết tiếng gọi thiêng liêng của điệu hồn tổ quốc, của cội nguồn dân tộc đã ăn sâu, thẫm đẫm trong con tim và khối óc của mỗi người nghệ sỹ. Sau chuỗi hoạt động, một phòng trưng bày được bài trí khoa học, sang trọng và đầy cảm xúc bằng tư vấn sắp đặt của họa sỹ Lê Thông đã khai trương ngay trong khuôn viên Công ty TNHH Dich vụ Du lịch Hoàng Long, như một lưu giữ trân trọng với những thành quả sáng tạo của các nghệ sỹ, để nhân dân Ninh Bình và du khách thập phương có thể tự do thưởng ngoạn và cảm nhận.

Lê Ngọc Thái, Hạt chuyển động

Trịnh Minh Tiến, Mưa

Sự kiện hoạt động mỹ thuật Mùa hè với di sản văn hoá Ninh Bình 2018 khép lại trong lưu luyến và tiếc nuối, nhưng đã mở ra một không gian lao động sáng tạo đặc biệt, đánh thức vẻ đẹp tiềm ẩn từ những giá trị di sản văn hoá của dân tộc, mở rộng góc nhìn, góc cảm, và cách ghi dấu, truyền giữ những giá trị ấy đến công chúng, vượt qua mọi giới hạn của không gian và thời gian. Tuy ở mặt này mặt khác còn những hạn chế nhất định song hoạt động lần này đã gợi mở thêm về cách tổ chức những sân chơi sáng tạo nghệ thuật ý nghĩa và hiệu quả, có sức lan toả lớn, không chỉ đóng góp vào việc quảng bá di sản văn hoá Ninh Bình mà còn là cơ hội để các nghệ sỹ thăng hoa cảm xúc, bộc lộ tài năng, mở rộng giao lưu, kết nối, nâng cao kỹ năng cảm nhận, năng lực sáng tạo, và nhất là, có thể thổi bừng lên ngọn lửa tâm hồn, ngọn lửa đam mê và sáng tạo, chạm đến trái tim của độc giả, của những người yêu nghệ thuật, yêu những giá trị văn hoá truyền thống. Và biết đâu đấy, nỗ lực sáng tạo của chúng ta hôm nay, sẽ là di sản tinh thần vô giá dành lại cho các thế hệ mai sau. Tại sao không!!!

Các nghệ sỹ trao đổi những vấn đề về sáng tác ngay tại không gian trưng bày kết quả hoạt động

V.T.L (số 8, tháng 8/2018)