Nữ nhà báo Nguyễn Mỹ Trà với sách ảnh về Trường Sa
Tôi quen biết với nhà báo Nguyễn Mỹ Trà qua Hội phóng viên văn hóa, có nói chuyện và đi cùng với nhau một số sự kiện văn hóa và giao lưu. Tôi vẫn gọi Trà là chị vì thấy chị rất chín chắn, chững chạc lại rất xinh đẹp, nhẹ nhàng nữ tính… sau đó thì cảm thấy ngưỡng mộ vì những gì chị đã làm…
Nhà báo Nguyễn Mỹ Trà
Tôi cũng đã từng may mắn được đi Trường Sa hai lần, cũng chụp được nhiều tấm ảnh về cuộc sống sinh hoạt của các chiến sỹ hải quân đang học tập, làm việc sinh hoạt tại một số đảo và kể cả cuộc sống của các gia đình, các em nhỏ trên đảo Trường Sa, nhưng tôi lại không thể có những bức ảnh đẹp được như chị. Tôi rất ngưỡng mộ khi chị đã tổ chức một triển lãm ảnh ngay sau chuyến đi Trường Sa và giờ đây là ra mắt cuốn sách ảnh về Trường Sa, với sự giúp đỡ của bạn bè, đồng nghiệp.
Chiều 12/3/2018, tại Thư viện Hà Nội, Nhà xuất bản Kim Đồng tổ chức lễ ra mắt sách ảnh song ngữ “Trường Sa - Nơi ta đến”, một cuốn sách ảnh đặc biệt của chị - nhà báo Nguyễn Mỹ Trà - phóng viên Đài Tiếng nói Việt Nam.
Cuốn sách giới thiệu gần 150 ảnh về Trường Sa được thể hiện ở dạng song ngữ Anh - Việt đã mang tới cho bạn đọc những thông điệp dịu dàng về tình yêu đất nước, yêu Tổ quốc qua ống kính của nữ tác giả.
Bìa sách ảnh “Trường Sa - Nơi ta đến” của tác giả Mỹ Trà
Nhà báo Nguyễn Mỹ Trà đã vinh dự được 2 lần ra Trường Sa tác nghiệp. Qua hai chuyến đi, bộ ảnh “Trường Sa - Nơi ta đến” được hình thành như một trích đoạn ghi chép bằng hình ảnh những cảm xúc chân thành của chị về những khoảnh khắc Trường Sa, đưa đến những góc nhìn ấn tượng về Tổ quốc nơi đầu sóng và mở ra một hành trình lan tỏa tình yêu biển đảo quê hương. Một triển lãm ảnh về Trường Sa đã được tổ chức trong năm 2017 tại Trung tâm triển lãm thành phố Hà Nội và được tái triển lãm tại đường hoa Nguyễn Huệ - Tp Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh thành khác ngay sau đó.
Và hôm nay, một ngày tháng Ba tuyệt vời cuốn sách ảnh về Trường Sa đã ra mắt độc giả. Theo như nhà thơ Trần Đăng Khoa thì cuốn sách ra đời rất đúng thời điểm, chỉ còn 02 ngày nữa của cách đây 30 năm đã diễn ra trận hải chiến Gạc Ma lịch sử (14/3/1988). 64 chiến sỹ hải quân đã anh dũng hy sinh để giữ gìn biển đảo trước vòng vây của các tàu chiến Trung Quốc. Cuốn sách như một món quà để tri ân và tưởng nhớ tới các chiến sỹ trong trận hải chiến Gạc Ma năm 1988.
Cuốn sách được trình bày trang trọng, dày dặn in song ngữ Anh - Việt. Vẻ đẹp trong trẻo, tráng lệ của Trường Sa được tái hiện trong gần 150 bức ảnh trong cuốn sách “Trường Sa - Nơi ta đến”. Với 5 chương: Thao thức Trường Sa, Vẻ đẹp Trường Sa, Quê em Trường Sa, Nhà Giàn DK1, Trường Sa - Nơi ta đến. Cuốn sách kể về hành trình của người con đất liền sau bao năm mong chờ, sau bao mong ước cuối cùng cũng đã được lên tàu, hướng về phía quần đảo Trường Sa, sau những cơn say sóng “nghiêng trời lệch đất” thì ngỡ ngàng và rồi tràn đầy cảm xúc trước vẻ đẹp biển đảo quê hương qua những thời khắc quý giá mà mình được trải nghiệm tại Trường Sa: một cơn giông, một cầu vồng, một khung trời qua ô cửa, tiếng ê a lớp học bên bờ sóng xen lẫn tiếng chuông chùa, một mầm cây đang vươn mình ra ánh sáng, những cơn mưa chập chờn phía xa khơi... bên cạnh đó là sự cảm phục trước cuộc sống khắc nghiệt in hằn trên làn da của người lính, là sự biết ơn và tiếc thương về những người anh hùng đã ngã xuống để giữ đảo.
Trong đó, cuộc sống của trẻ em đang sinh sống và học tập trên đảo Trường Sa lớn được tác giả đặc biệt chú ý. Các em học thế nào? Chơi ra sao? Sinh hoạt đời thường của các em có gì khác với trẻ em trong đất liền? Các em có cảm thấy hạnh phúc? Qua những khuôn hình dung dị và ánh mắt trẻ thơ, bạn có thể tìm ngay được câu trả lời. “Một số nhiếp ảnh gia nói rằng tác giả đã “tham” quá khi “dốc hết những gì mình có” bởi với số lượng ảnh thế này có thể chia ra thành 3 cuốn sách ảnh. Tôi thì cho đó là lời khen rằng cuốn sách “dày dặn”. Đó là món quà tôi muốn gửi tặng các bạn trẻ và cũng là sự “tri ân” với Trường Sa - mảnh đất và con người nơi ấy cùng những chuyến đi đã mang đến cho tôi những cảm xúc mãnh liệt, khiến tôi trở nên mạnh mẽ và khao khát được cống hiến vì cái chung”- nhà báo Mỹ Trà chia sẻ.
Trang sách trong cuốn “Trường Sa - Nơi ta đến” của tác giả Mỹ Trà.
Nói về quá trình tác nghiệp trong hai chuyến đến với Trường Sa, nhà báo Mỹ Trà cho biết, ở Trường Sa, chỉ để chụp được khoảnh khắc hoa bàng vuông nở về đêm, rất nhiều người khi lên các đảo đã phải chia nhau ra tìm giúp chị. “Vào những khoảnh khắc cuối cùng khi tôi đã trở về tàu chuẩn bị rời đảo thì chị Lan Hương gọi, báo đã tìm thấy một bông hoa đang nở. Hoa ở tít trên cao, đảo về đêm tối om, cả chục anh chị đã đồng loạt bật đèn điện thoại để soi cho tôi bắc ghế tác nghiệp. Bức ảnh chưa phải là một tác phẩm tuyệt vời do bối cảnh khó, ánh sáng khó… nhưng đó là bức ảnh ấm áp nhất mà tôi có trong đời. Hay là để chụp được một vài bức ảnh san hô dưới biển, tôi được chiến sỹ đưa ca nô ra chỗ có san hô để tác nghiệp và còn được họ chia sẻ về những cách “thoát hiểm” rất đơn giản nhưng cũng đầy… hên xui nếu gặp cá mập (Trường Sa - là vùng biển khá nhiều cá mập).
Kỳ diệu Trường Sa. Ảnh: Mỹ Trà
Nhận xét về cuốn sách ảnh “Trường Sa - Nơi ta đến”, nhà thơ Trần Đăng Khoa, Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam xúc động: “Tôi cũng đã từng có nhiều năm lăn lộn với Trường Sa. Những con người, những cảnh vật ở đây, tôi đều đã thuộc. Vậy mà có nơi, tôi như mới thấy lần đầu. Nhiều bức ảnh của Nguyễn Mỹ Trà đã vượt qua được sự phản ánh thông thường của một phóng viên báo chí để đạt đến mức độ nghệ thuật. Nguyễn Mỹ Trà là một nhà báo giỏi. Chị có nhiều bài viết hay. Không ít tranh luận khá sắc sảo. Nhưng đó là người giỏi chữ, giỏi nắm bắt các vấn đề có tính thời sự, báo chí. Còn nhiếp ảnh lại là một nghệ thuật khác. Tôi thực sự ngạc nhiên trước những bức ảnh của Nguyễn Mỹ Trà. Đẹp! Phong phú và đa dạng. Thật ngạc nhiên bởi nhìn góc chụp, tôi biết tác giả rất dũng cảm, cũng phải giỏi leo trèo, mạo hiểm mà chỉ cần sơ sảy trượt chân thì đến cả xác cũng khó mà tìm thấy chứ đừng nói đến việc tìm kiếm được một vẻ đẹp của nghệ thuật. Rất nhiều vẻ đẹp vừa lãng mạn vừa chân thực của cảnh sắc Trường Sa, con người Trường Sa đã bừng lên trước ống kính đầy cảm xúc của Nguyễn Mỹ Trà. Và tôi tin, rất tin, tập ảnh này sẽ làm quý vị và các em yêu thích”.
Trong khi đó, PGS -TS Nguyễn Thế Kỷ, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam nhấn mạnh: “Cuốn sách mà bạn đang cầm trên tay, nhất là những bàn tay tuổi thơ, sẽ kể cho bạn nghe một số câu chuyện về Trường Sa. Một Trường Sa đẹp, trong trẻo, vời vợi. Một Trường Sa của san hô, gió lốc, cát nóng, biển mặn, có cả vị mặn đắng của máu bao người, bao thế hệ đã đổ xuống để bảo vệ vùng trời, vùng biển thiêng liêng của Tổ quốc. Có màu trắng - xanh của trời, màu trắng - xanh áo người lính biển; màu xanh cây phong ba, cây bàng vuông, hoặc đơn giản chỉ là một rặng mồng tơi, một cọng cỏ nhỏ nhoi. Và nổi bật hơn hết, đằm sâu hơn hết, yêu thương vô hạn, ấy là gương mặt, ánh mắt, nụ cười, nước da sạm đen, rắn rỏi, cương nghị, hồn nhiên của những người giữ biển. Họ là bộ đội hải quân, cảnh sát biển, kiểm ngư, nhà giàn DK1, ngư dân… và cả những công dân “nhí” của Trường Sa. Cuốn sách cũng kể về những người từ đất liền, từ hải ngoại lặn lội, đau đáu, thao thiết đến Trường Sa. Những buổi lễ chào cờ Tổ quốc trên đảo chìm, đảo nổi. Những tiếng nấc nghẹn ngào tri ân, tiếc thương các anh hùng, liệt sỹ đã ngã xuống để Trường Sa trường tồn. Những bàn tay siết chặt, những ánh mắt khắc khoải, những kỷ vật từ lòng biển, những bãi “cọc Bạch Đằng”, những cột mốc chủ quyền, những dáng lính trầm lặng khi chiều đến dõi mắt về nơi dấu yêu… Đó là những gì nữ tác giả, nhà báo Nguyễn Mỹ Trà muốn nói, muốn kể cùng các bạn…”
Họa sỹ Đoàn Hương vẽ chân dung chiến sỹ Trường Sa. Ảnh: Mỹ Trà
Tại buổi lễ ra mắt sách, nhà nghiên cứu lý luận phê bình nhiếp ảnh Vũ Huyến thì nhận định rằng “Đây là cuốn sách ảnh về Trường Sa đầu tiên do tác giả nữ thực hiện. Cuốn sách được tổ chức biên soạn theo phong cách rất mới, hiện đại. Những hình ảnh mà bên dưới có ghi những cảm xúc, những câu chuyện đi kèm làm cho người xem cảm thấy bức ảnh có nhiều ý tứ hơn, chạm đến người xem hơn. Tôi đánh giá đây là cuốn sách ảnh rất chân thực. Ở Trường Sa, vùng đất này càng chân thực bao nhiêu thì càng có giá trị bấy nhiêu bởi vì bản thân cuộc sống nơi đó đã có sức hút với tất cả chúng ta rồi. Trên đất nước chúng ta, chưa có mảnh đất nào nhỏ bé mà thu hút người xem đến như vậy. Người ta càng háo hức với Trường Sa, càng muốn gửi tình cảm đến Trường Sa bao nhiêu thì người ta càng thích thú khi đón nhận cuốn sách này”. Và ông cũng khẳng định rằng Mỹ Trà chụp rất tốt bởi ông đã từng đi Trường Sa và biết rằng việc chụp ảnh ở đây là không hề dễ dàng vì sóng đánh, hoặc khi ngồi trên thuyền tác nghiệp rất khó khăn…
Trang sách trong cuốn “Trường Sa - Nơi ta đến” của tác giả Mỹ Trà.
Để ra đời cuốn sách ảnh như hôm nay, tác giả Mỹ Trà chia sẻ “Tình cảm trong sáng và sự quan tâm sâu sắc đến biển đảo quê hương của các em học sinh, sinh viên đã thôi thúc tôi thực hiện cuốn sách với NXB Kim Đồng. Sau hai năm thực hiện với sự giúp đỡ của nhiều người từ hải quân, đồng nghiệp, bạn bè và anh chị NXB, cuốn sách đã ra đời. Tôi rất vui vì đã được kể lại hành trình những chuyến đi đáng nhớ trong đời đến Trường Sa và cảm xúc của chính mình tới độc giả. Gần 150 tấm ảnh với nội dung khá “nhiều chữ” không chỉ chứa đựng cảm xúc của tôi trước vẻ đẹp của biển đảo quê hương mà còn là tấm lòng cảm phục sự kiên cường của người lính trong điều kiện sống khắc nghiệt nơi đây và biết ơn sự hi sinh của người lính. Đây vừa là món quà tôi gửi tặng các bạn trẻ, vừa là ước mong cuốn sách trở thành “nhịp cầu” nối liền tình cảm học sinh, sinh viên và người dân đất liền với các em nhỏ, người dân và chiến sỹ Trường Sa”.
Cuốn sách ảnh “Trường Sa - Nơi ta đến” do Nhà xuất bản Kim Đồng phát hành trong hệ thống Tủ sách Biển đảo Việt Nam. Có thể nói, đây là một bộ sách ảnh giàu nữ tính, mang tới cho chúng ta những thông điệp dịu dàng về tình yêu Tổ quốc. Cuốn sách cũng khiến bất cứ ai trong chúng ta, những người đã từng đặt chân đến Trường Sa hoặc chỉ biết Trường Sa trong những câu chuyện kể đều rung lên những cảm xúc đẹp đẽ. Tình yêu quê hương, tình yêu biển đảo ngân vang từ những khoảnh khắc vừa đời thường, dung dị, vừa cảm động hấp dẫn.
C.T