Triển lãm Ảnh nghệ thuật toàn quốc 2018: Ảnh flycam lên ngôi

Bữa tiệc hình ảnh lớn nhất trong năm, Triển lãm Ảnh nghệ thuật toàn quốc 2018 đã được khai mạc trọng thể vào tháng 10/2018, tại Công viên Sun World Hạ Long Complex - Tp. Hạ Long tỉnh Quảng Ninh. Triển lãm do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo, trực tiếp là Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm phối hợp với Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam, Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Du lịch tỉnh Quảng Ninh, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Quảng Ninh tổ chức. Đây là một trong những hoạt động văn hóa tiêu biểu của Năm Du lịch Quốc gia - Hạ Long - Quảng Ninh 2018. Triển lãm đã qui tụ 1.436 tác giả của 63 tỉnh/thành phố trên cả nước gửi ảnh dự thi với con số “khủng” 10.190 tác phẩm.

Ảnh trong bộ ảnh “Hạ Long nhìn từ trên cao” của Huỳnh Văn Truyền (HCV chủ đề Hạ Long - Quảng Ninh - Góc nhìn mới)

Triển lãm thành công tốt đẹp phải kể đến sự phối hợp của Ban tổ chức giữa các hội, ngành cũng như Hội đồng nghệ thuật, làm việc khách quan, chu đáo, ngày càng mang tính chuyên nghiệp cao. Ngắm 245 tác phẩm tiêu biểu trong triển lãm, phần đông người xem đồng cảm với cách nhìn của Hội đồng nghệ thuật. Nhưng, trước sự phát triển của môn nghệ thuật thị giác ngày càng nở rộ như hiện nay, nhiếp ảnh Việt Nam còn thiếu vắng những khoảnh khắc “vàng” ở trong nhiều cuộc thi ảnh. Ở một cuộc thi lớn như Triển lãm ảnh nghệ thuật toàn quốc thì càng cần có nhiều những khoảnh khắc, chân dung sinh động, diễn tả được hơi thở cuộc sống thời đại.

Triển lãm Ảnh nghệ thuật năm nay cho thấy sự bứt phá, lên ngôi của dòng ảnh được chụp kiểu “chim nhìn” từ trên cao, thông qua chiếc flycam (chiếc máy ảnh bay) mà gần đây còn nhiều tác giả nghi ngờ về chất lượng cũng như tính nghệ thuật. Bằng chứng cho thấy trong triển lãm lần này, nhiều bức ảnh đã đem lại cảm xúc ngỡ ngàng cho người thưởng lãm. Các nghệ sỹ nhiếp ảnh đã giúp người xem thấy được vẻ đẹp quê hương, đất nước Việt Nam xinh đẹp khi nhìn từ trên cao ở khắp mọi vùng miền mà trước đây, người chụp khó khăn thực hiện. Tiêu biểu như bộ ảnh Sóng nước Mù Cang Chải của tác giả Nguyễn Tuấn Vũ (Yên Bái) bộ ảnh tựa như một bài thơ vừa lãng mạn, vừa kỳ vĩ về miền sơn cước Tây Bắc. Với những đường cong uyển chuyển, những thửa ruộng bậc thang lấp lánh trong ánh nắng vàng như mật ong rừng, vào mùa nước đổ. Người xem còn được ngắm nhìn rõ hơn, vẻ đẹp toàn cảnh các vùng biển đảo, dọc chiều dài đất nước tiêu biểu như bộ ảnh Hoàng Sa - Nhìn từ Lý Sơn của tác giả Bùi Thành Trung (Quảng Ngãi). Hay lung linh trong bộ ảnh chân dung những chùm san hô trong bộ ảnh “Những sắc thái san hô Hoàng Yến” của tác giả Nguyễn Phước Hoài (Bình Định). Ảnh đẹp tựa tranh vẽ đó là tác phẩm “Hạ Long buổi sớm” của tác giả Khắc Đạm (Quảng Ninh)…

Ảnh trong bộ “Lễ hội cầu nước” của Trần Nhân Quyền (HCV chủ đề Tự do)

Trong số 245 tác phẩm trưng bày triển lãm, các tác phẩm nằm trong bộ ảnh đạt giải thưởng được người xem quan tâm hơn cả. Hai huy chương Vàng đều là ảnh bộ. Đoạt huy chương Vàng chủ đề Hạ Long - Quảng Ninh - Góc nhìn mới của tác giả Huỳnh Văn Truyền (Đà Nẵng) là bộ tác phẩm gồm 05 ảnh được chụp bằng flycam. Tác giả đã ghi lại vẻ đẹp của di sản  thế giới trong cả hai thời điểm: đêm và ngày. Hình ảnh, đường nét cho đến bố cục trong tác phẩm khá hài hòa. Nổi bật là hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên đỉnh núi Bài Thơ, làm người xem thấy tự hào về tổ quốc thân yêu. Cũng là tác phẩm đạt huy chương Vàng, nhưng ở chủ đề tự do, bộ ảnh Lễ hội cầu nước của tác giả Trần Nhân Quyền (Hà Nội) lại được tác giả kể một câu chuyện bằng hình ảnh, tại Lễ hội vật cầu bùn, cầu nước tại làng Vân (huyện Việt Yên, Bắc Giang). Nét sinh hoạt văn hóa, thể thao đặc sắc, có tính “độc bản” mà không đâu có được. Trong bộ tác phẩm 5 ảnh đó, thì có tới 3 ảnh được chụp bằng máy flycam. Trong bộ ảnh này, riêng khoảnh khắc sinh động của chàng thanh niên (vật thủ) đang vươn mình bắt trái cầu cũng đã đủ để vinh danh là một tuyệt phẩm, vì khó có khoảnh khắc thứ hai. Tác giả cho biết, ảnh này cũng được ghi lại từ chiếc flycam. Còn khá nhiều hình ảnh đẹp vào giải cũng như trong bộ ảnh triển lãm năm nay được các tác giả ghi lại từ công nghệ chiếc máy ảnh (flycam).

Ảnh trong bộ “Những con đường tỏa sáng” của Giang Sơn Đông (HCĐ chủ đề Tự do)

Mùa vàng Bắc Sơn của Bùi Vinh Thuận (Giải KK ảnh đơn chủ đề Tự do)

Phải chăng dòng ảnh flycam đang lên ngôi (?)

Theo đánh giá của cá nhân, bên cạnh những tác phẩm được đánh giá cao trong kỳ triển lãm ảnh nghệ thuật toàn quốc năm nay, vẫn thấy khá nhiều những tác phẩm được chụp theo lối dàn dựng, có người mẫu ảnh. Vì vậy làm hạn chế tính sáng tạo, đề tài cũ… Nhiều tác phẩm vẫn đi theo lối mòn, thậm chí bắt chước những tác phẩm đã được định hình trước đó. Đây là vấn đề lớn mà Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm cũng như Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam cần có định hướng cụ thể trước khi tổ chức một cuộc thi lớn.

Dẫu sao, triển lãm Ảnh nghệ thuật toàn quốc năm nay đã thành công hơn mong đợi.

T.T (số 11, tháng 11/2018)