Vẻ đẹp đồng bằng sông Hồng và biển đảo quê hương qua từng bức ảnh

Những nét đẹp đặc trưng của khu vực đồng bằng Sông Hồng và các tỉnh lân cận, vẻ đẹp của Biển đảo quê hương chúng ta đã được tái hiện qua những bức ảnh tại triển lãm ảnh Toàn quốc chủ đề “Khám phá văn minh Sông Hồng” và Trại sáng tác ảnh chủ đề “Biển đảo quê hương” vừa khai mạc tại thành phố Hoa phượng đỏ - Hải Phòng.

Từ trước tới nay, đã có rất nhiều cuộc thi, liên hoan dành cho các nhà nhiếp ảnh tham gia với nhiều chủ đề khác nhau nhưng tựu chung đều thể hiện vẻ đẹp đất nước, con người Việt Nam, tiềm năng phát triển kinh tế của đất nước chúng ta. Với chủ đề “Khám phá văn minh sông Hồng” lần này, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trương tổ chức cuộc thi ảnh để giới thiệu các bức ảnh thể hiện được nét đẹp của vùng đất, con người khu vực đồng bằng sông Hồng bởi năm 2013 là một năm có ý nghĩa hết sức đặc biệt - Năm Du lịch Quốc gia Đồng bằng sông Hồng. Chủ đề chỉ giới hạn thế thôi nhưng xem ra cũng thừa đất để cho các nhiếp ảnh gia thỏa sức sáng tác. Bằng chứng rất cụ thể là từ khi phát động cuộc thi cho tới khi nhận tác phẩm tham dự là hơn 3 tháng, đã có 2902 tác phẩm của 286 tác giả gửi về dự thi. Sau đó 162 tác phẩm trong số 2902 tác phẩm gửi đến đã được chọn để trưng bày triển lãm tại Hải Phòng. Theo đánh giá của Ban tổ chức về các tác phẩm được trưng bày thì đây là những tác phẩm có giá trị về tư tưởng và nghệ thuật, giàu tính chân-thiện-mỹ. Các tác phẩm đã phần nào thể hiện được những vấn đề của cuộc sống đương đại, ca ngợi vẻ đẹp của con người, văn hóa, phong cảnh, công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc của các tỉnh thuộc khu vực đồng bằng sông Hồng. Riêng 16 tác phẩm được chọn để trao giải là những tác phẩm tốt đã bám sát chủ đề, có tính phát hiện và sáng tạo, có giá trị về nghệ thuật nhiếp ảnh cũng như có tính biểu cảm cao. Rất tiếc, tại Triển lãm này, không có tác phẩm nào được trao giải Nhất bởi theo ông Vi Kiến Thành - Cục trưởng  Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, Trưởng Ban tổ chức Cuộc thi đã nói: “các tác phẩm đều có chất lượng tốt, tuy nhiên hơi đồng đều mà thiếu một tác phẩm nổi trội, vì thế HĐNT đã rất cân nhắc, quyết định không trao giải Nhất mà chỉ có giải Nhì”. Còn theo bà Đoàn Thị Thu Hương - Phó Cục trưởng Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm, Chủ tịch HĐNT của cuộc thi thì “…tiêu chí cao hơn đó là cái gì thật sâu lắng của văn minh sông Hồng, những bức ảnh giải Nhì chỉ đạt tiêu chí về hình thức chứ nội dung thì chưa thực sự thỏa mãn. Cái bật lên 3 bức giải Nhì đó thì chưa có, đó là đánh giá chung của tập thể Hội đồng nghệ thuật và chúng tôi đều nhất trí cao khi chỉ trao giải Nhì mà không có giải Nhất”.

Hội cầu sân bùn, Trần Quốc Tuấn, Bắc Ninh (giải ba)

Đồng bằng sông Hồng là vùng đất có nhiều lễ hội dân gian đặc sắc. Mỗi vùng đất đều có huyền tích về nguồn cội, trong đó các lễ hội đầu năm thường kéo dài và không khí của lễ hội trở nên sôi động hơn bằng sự tham gia của tất cả du khách vào những trò chơi dân gian. Trong một lần tham gia Hội Lim, anh lính hải quân Vương Khánh Hòa đã bấm máy ghi lại một số hình ảnh đẹp tại lễ hội và gửi dự thi bức ảnh ưng ý nhất, khắc họa sự hào hứng, sôi nổi của những chú bé trong trang phục truyền thống hò nhau rước kiệu tại lễ hội. Bức ảnh đó đã được Hội đồng nhất trí trao giải Nhì.

Buổi sáng tinh sương nơi cổng làng rêu phong, cổ kính, thấp thoáng bóng người nông dân gánh rạ đi trên đường làng, thể hiện vẻ đẹp yên bình của một làng quê Việt Nam điển hình là nội dung bức ảnh “Làng Ước Lễ” của Nguyễn Tiến Nam - Hà Nội. Hay con đường đê mát mẻ tới những bụi tre cao ngút, hai đứa trẻ vừa đạp xe vừa vui đùa là hình ảnh tuyệt đẹp tại bức “Trưa hè” của tác giả Trần Thị Tuyết Mai (TP Hồ Chí Minh). Đó chính là hai trong ba tác phẩm đồng giải Nhì của cuộc thi “Khám phá văn minh sông Hồng”.                        

Ngoài ra, còn rất nhiều bức ảnh về những vẻ đẹp thiên nhiên kỳ thú vùng đồng bằng sông Hồng đã được trao giải và chọn trưng bày tại Triển lãm “Khám phá văn minh sông Hồng”: “Chiều vàng Tam Cốc” của Ninh Mạnh Thắng (giải Ba); “Miên man yên ả đẹp cổ kính làng quê Việt Nam” của Nguyễn Mạnh Hùng (giải Khuyến khích); “Phố cổ ven sông Tray” của Vũ Dũng (giải Khuyến khích); “Mùa hoa gạo” của Nguyễn Xuân Chính (giải Ba); “Cuộc sống chuyển động” của Dương Văn Bình (Giải khuyến khích)...

Phố cổ ven sông Tray, Phạm Vũ Dũng, Hải Phòng (giải Khuyến khích)

Nhiều bức ảnh về con người vùng đồng bằng sông Hồng như bốn cầu thủ đang quyết tranh bóng trong “Hội cầu sân bùn” của Trần Quốc Tuấn (Bắc Ninh); những cậu bé nô đùa trên lưng trâu trong “Ngày hè sôi động” của Ngô Việt Hùng (Hà Nội); hai bà lão đan rổ, chia sẻ tâm tư trong “Bạn tâm giao” của Đinh Mạnh Tài (Vĩnh Phúc)... Đây đều là những tác phẩm có giá trị về tư tưởng và nghệ thuật, giàu tính chân, thiện, mỹ, thể hiện được các vấn đề của cuộc sống đương đại, vẻ đẹp con người, văn hóa, các tỉnh đồng bằng sông Hồng.

Cũng trong buổi khai mạc hôm đó, 153 tác phẩm của 20 nhà nhiếp ảnh tham gia Trại sáng nhiếp ảnh chủ đề “Biển đảo quê hương” cũng được trưng bày, giới thiệu với công chúng thành phố Hải Phòng. Trước đó, Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm đã phối hợp với Bộ Tư lệnh quân chủng Hải quân tổ chức cho 20 nghệ sỹ nhiếp ảnh đi thực tế sáng tác tại Hải Phòng, đến đảo Cát Bà, tới thăm các đơn vị hải quân đóng tại Hải Phòng, Đồ Sơn, Thủy Nguyên, Quảng Ninh. Với tinh thần trách nhiệm, với tấm lòng yêu mến biển đảo quê hương, đồng cảm, chia sẻ với những khó khăn, gian khổ của các chiến sỹ, đặc biệt là sự say mê nghề nghiệp, các nghệ sỹ đã lăn lộn“3 cùng” với các cán bộ, chiến sỹ hải quân không kể ngày đêm, gian khó leo núi băng rừng… tìm góc chụp đẹp để chộp được khoảnh khắc thật đẹp, thật “đắt” và không kém phần sinh động.

Cảnh sát biển tuần tra, Khắc Hường, Hà Nội (Tác phẩm của Trại sáng tác)

Khỏe để bảo vệ Tổ Quốc, Hoàng Thế Nhiệm, TP.HCM (Tác phẩm của Trại sáng tác)

Công chúng tham quan Triển lãm tại buổi khai mạc. Ảnh: H.C

Chỉ trong thời gian 10 ngày dự trại đi thực tế sáng tác, 20 nghệ sỹ đã mang về một kết quả đáng nể: 716 tác phẩm. Ban tổ chức cũng chỉ chọn trong số đó 153 tác phẩm chất lượng nhất để trưng bày. Đó là những hình ảnh về cuộc sống sinh hoạt hàng ngày, tinh thần hăng say rèn luyện, sẵn sàng chiến đấu bảo vệ sự bình yên của biển đảo quê hương của những chiến sỹ hải quân và bên cạnh đó là những vẻ đẹp kỳ bí huyền ảo của đảo Cát Bà dưới mọi góc nhìn - viên ngọc xanh đang được đệ trình UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới, là vẻ đẹp tươi sáng của thành phố Hải Phòng - một thành phố tươi trẻ, năng động đang trên đà phát triển…

Những bức ảnh của trại sáng tác đã góp phần nâng cao nhận thức của quần chúng nhân dân về chủ quyền biển đảo quốc gia, sự gắn bó máu thịt của biển đảo với tổ quốc trong đời sống kinh tế, văn hoá, xã hội; khơi dậy niềm tự hào và trách nhiệm công dân với biển đảo quê hương.

Một ngày đầu thu tháng 8, trong không khí cả nước đang nhộn nhịp chuẩn bị các hoạt đông chào mừng kỷ niệm 68 năm ngày Quốc khánh Việt Nam 2-9, tại Trung tâm Triển lãm và Mỹ thuật thành phố Hải Phòng, lễ khai mạc triển lãm ảnh nghệ thuật chủ đề “Khám phá văn minh sông Hồng” và Trại sáng tác chủ đề “Biển đảo quê hương” đã được tổ chức long trọng. Tới dự lễ khai mạc có đồng chí Nguyễn Văn Thành - Bí thư thành ủy, TP Hải Phòng; đồng chí Vương Duy Biên - Thứ trưởng Bộ VHTTDL, đồng chí Đoàn Duy Linh - Giám đốc Sở VHTTDL Tp Hải Phòng; đồng chí Vi Kiến Thành - Cục trưởng Cục MTNATL và rất nhiều lãnh đạo đại diện các cơ quan đơn vị khác, cùng nhiều nghệ sỹ nhiếp ảnh và công chúng yêu nghệ thuật nhiếp ảnh tại Hải Phòng. Đây là hai hoạt động nhiếp ảnh nhưng được gộp vào một sự kiện lớn trong dịp kỷ niệm Quốc khánh trọng đại của nước Việt Nam.

Phát biểu tại buổi lễ khai mạc, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trưởng ban chỉ đạo cuộc thi và triển lãm Vương Duy Biên khẳng định: Các tác phẩm lần này thể hiện niềm say mê khám phá những nét đẹp của khu vực đồng bằng sông Hồng, đặc biệt là vẻ đẹp riêng biệt, năng động của Hải Phòng được thể hiện qua ống kính của các nhà nhiếp ảnh. Các tác phẩm được lựa chọn triển lãm có giá trị về tư tưởng và nghệ thuật, giàu tính chân, thiện, mỹ, đã phần nào thể hiện được các vấn đề của cuộc sống đương đại, vẻ đẹp của con người, văn hóa, phong cảnh, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, về các tỉnh đồng bằng sông Hồng”.

Thưởng lãm những bức ảnh đẹp tại triển lãm, nhân dân Hải Phòng và du khách sẽ hiểu thêm về hình ảnh, thế mạnh du lịch của các tỉnh, thành phố khu vực đồng bằng sông Hồng và biển đảo quê hương. Đây cũng là một hoạt động để ngành văn hóa, thể thao và du lịch quảng bá, giới thiệu hình ảnh của đồng bằng sông Hồng đến đông đảo công chúng trong nước cũng như bạn bè quốc tế. Triển lãm này tiếp tục trưng bày tại Trung tâm Triển lãm Mỹ thuật và Nhiếp ảnh, 29 Hàng Bài, Hà Nội từ ngày 17/9/2013,để chào đón công chúng yêu nghệ thuật nhiếp ảnh tại Hà Nội.

                                            H.C

(Bài đăng trên Tạp chí Mỹ thuật Nhiếp ảnh số 09/2013)