Ba lần đến với Trường Sa

Trong cuộc đời làm báo và nhiếp ảnh của mình, tôi tự thấy mình thật may mắn khi được đi Trường Sa đến 3 lần, trong khi, biết bao đồng nghiệp, bạn bè tôi, mong ước một lần đến với Trường Sa mà cũng chưa thực hiện được.Và cũng tự nhủ, mình sẽ dừng chân ở lần thứ 3 này, Trường Sa nhé!!! Bởi tôi biết, có những thứ, không thể vượt quá 3 lần, cho dù, điều tôi mong muốn là được đặt chân đến tất cả các điểm đảo (9 đảo nổi và 12 đảo chìm với 33 vị trí đóng quân) để có được một bộ ảnh hoàn chỉnh về Trường Sa - phên dậu quan trọng nơi biển Đông của Tổ quốc. Qua 3 chuyến đến với Trường Sa (năm 2010, 2014, 2015), tôi đã được đặt chân đến và chụp được 21 điểm đóng quân tại các đảo nổi, đảo chìm và 2 nhà giàn Quế Đường, Tư Chính. Tuy chưa đạt được sự tuyệt đối, nhưng cứ bằng lòng là thấy đủ. Bởi ít ra, với Trường Sa, tôi đã đi được cả 4 phía Đông, Tây, Nam, Bắc.2 chuyến đến với Trường Sa trước, lăn xả vào chụp với tâm thức của một phóng viên, chỉ sợ bỏ sót hình ảnh, vì luôn biết, mỗi lần đến được với Trường Sa là một lần khó.

Ở tuổi 81, bà Nguyễn Thị Viễn đã hoàn thành tâm nguyện được đến với Trường Sa. Ảnh: Chu Thu Hảo

Bà Đặng Hồng Nhựt - Cựu tù chính trị Côn Đảo, 81 tuổi vẫn quyết tâm đến với Trường Sa, nhà giàn. Ảnh: Chu Thu Hảo

Chuyến đi Trường Sa lần thứ 3 này, tôi tự cho phép mình có “khoảng lặng” để chọn lựa những góc ảnh theo ý của mình.Nhưng rồi, kế hoạch chưa kịp trở thành hiện thực đã sớm bị đổ bể, khi được biết, trong chuyến công tác số 15 này, có dự án “Chụp, in và tặng ảnh tại chỗ cho cán bộ, chiến sỹ và nhân dân huyện đảo Trường Sa” do Thông tấn xã Việt Nam tổ chức.Với mong muốn, cán bộ, chiến sỹ và nhân dân huyện đảo Trường Sa có được những bức ảnh của mình chụp tại nơi mình đang đóng quân, sống và làm việc, khi anh Nguyễn Hồng Kỳ, Giám đốc trung tâm ảnh Thông tấn xã Việt Nam, đại diện của Dự án mời tôi cùng tham gia dự án lần này, tôi đã vui vẻ nhận lời ngay.Làm phóng viên ảnh đã mệt, làm người chụp ảnh “dịch vụ” còn mệt hơn - nhưng, mệt mà vui, khi nhìn thấy những nụ cười rạng rỡ của các cán bộ, chiến sỹ, tận mắt nhìn thấy hình ảnh của mình từ từ hiện ra sau chiếc máy in, khi mà lần đầu tiên, họ - những người lính hải quân kiên cường, hàng ngày đứng gác nơi cột mốc chủ quyền, trên ngọn hải đăng, trạm rada… được hiện thực hóa bằng tấm ảnh.

Đoàn công tác của Cục MTNATL chụp ảnh lưu niệm bên mốc chủ quyền tại đảo Trường Sa Lớn. Ảnh: Chu Thu Hảo

Thật vui và cảm động, khi chuyến đi này, gặp lại một số cán bộ, chiến sỹ hải quân mà tôi đã có dịp “thu” họ vào ống kính máy ảnh của mình trong chuyến đến với Trường Sa năm 2010. Thiếu tá Nguyễn Đình Huyên cứ khẳng định, tôi chưa bao giờ chụp ảnh anh. Nhưng, tin vào trí nhớ của mình, lục tìm folder ảnh chụp năm 2010, in ảnh và đưa tặng anh, thì anh mới tin đó là sự thật. Anh cho biết, anh cũng ít được chụp ảnh, vì bận công việc trên tàu, đây sẽ là một kỷ niệm đẹp. Anh nói thêm, chuyến đi này là chuyến ra Trường Sa cuối cùng của anh vì anh đã nhận giấy báo nghỉ hưu theo chế độ. Hay như với Thượng úy Trần Ngọc Sâm, trong những phút cuối khi ở trên đảo Sinh Tồn, đang chuẩn bị trở lại tầu, tôi chợt bắt gặp một gương mặt quen quen, dừng lại hỏi thăm, thì đúng là “người quen” qua ảnh thật, bởi em đã từng đóng quân trên đảo Song Tử Tây, và đã “bị” tôi thu vào ống kính của mình năm 2010. Hai chị em, chỉ kịp “lôi” nhau ra dưới chân cột mốc chụp chung với nhau một tấm ảnh lưu niệm, cũng kịp đổ vào máy in ảnh, rồi vội vã chạy ra xuồng máy về tầu. Nhưng đến giờ, tôi vẫn áy náy vì không biết bạn phụ trách in ảnh, có kịp in tấm ảnh đó tặng Sâm không?Khó có thể tả hết niềm vui, khi tầu chúng tôi đến gần Nhà giàn Quế Đường thì thấy bóng con tàu Quân y Khánh Hòa 561 oai hùng đang đậu gần đó, được biết, tầu đang có chuyến đi kiểm tra sức khỏe cho cán bộ, chiến sỹ và nhân dân các đảo, điểm đảo của huyện đảo Trường Sa.

Chụp, in và tặng ảnh  trực tiếp cho các cán bộ, chiến sỹ đảo Đá Lớn.Ảnh: Chu Thu Hảo

Tạm biệt... hẹn gặp lại... Ảnh: Chu Thu Hảo

Cảm thấy thêm một lần may mắn nữa, khi gặp lại cố nhân và con tầu của chuyến hải trình năm 2014 ngay giữa biển trời Trường Sa thân yêu này. Những cái ôm thật chặt, những nụ cười, những nghẹn ngào rưng rưng, không bút nào, không hình ảnh nào có thể diễn tả được…Và nhiều lắm, những con người, những kỷ niệm, những tình cảm đẹp không bao giờ quên được qua 3 chuyến hải trình đến với Trường Sa giàu ý nghĩa và thấm đậm tình người.Sẽ mãi khắc ghi hình ảnh của các má, dù đã 81 tuổi, nhưng vẫn quyết tâm leo lên nhà giàn, để được tận mắt chứng kiến cuộc sống của những người lính kiên cường nơi đây…Không bao giờ có thể quên những xúc cảm, những giọt nước mắt đã lăn khi được chứng kiến lễ tưởng niệm các chiến sỹ đã hy sinh anh dũng vì Gạc Ma thân yêu.Càng không quên lần chào cờ xúc động tại Trường Sa - trên đảo An Bang: Khi quân nhạc cử Quốc ca Việt Nam, những người lính hải quân oai hùng, nghiêm trang thượng cờ, tự nhiên, nước mắt cứ ròng ròng tuôn rơi trong khi miệng thì cất cao lời ca “Đoàn quân Việt Nam đi, chung lòng cứu quốc…”Tạm biệt nhé Trường Sa, sẽ mãi là những kỷ niệm đẹp không bao giờ quên!.

C.T.H

(Bài đăng trên Tạp chí Mỹ thuật Nhiếp ảnh số tháng 7+8/2015)