Bạn chọn cuộc nào để chơi?

Trên thế giới có hàng ngàn cuộc thi ảnh quốc tế mỗi năm. Nhiều khi bạn bị hỏa mù trong đám mê cung ấy. Thi cuộc nào, bỏ cuộc nào là cả một cơn đau đầu nhất là khi thể lệ về size của file ảnh, về cách đặt tên (naming) file mỗi cuộc một khác nhau, và không phải cuộc thi nào free về lệ phí cũng đáng thi. Bạn sẽ hỏi ai?

Hỏi chuyên gia! Và các chuyên gia nhiếp ảnh quốc tế đã khuyên bạn qua các bài báo, qua các sách cẩm nang bỏ túi. Dưới đây tôi chỉ làm nhiệm vụ tổng hợp, xâu chuỗi lại các ý kiến vàng đó và bổ sung thêm tý tẹo kinh nghiệm thi ảnh của bản thân.

Giải nhất ảnh chân dung của Claudia Wycisk (Đức)

Để  đánh giá một cuộc thi ảnh

Đầu tiên phải là ai tổ chức cuộc thi đó. Hãy tìm các tổ chức đang nổi tiếng và rất được kính trọng trong nhiếp ảnh quốc tế thế giới. Tổ chức có ảnh hưởng có thể cung cấp cho các nhiếp ảnh gia chiến thắng cơ hội được quảng bá (exposure) nhiều hơn với cộng đồng nhiếp ảnh thế giới, với những cơ hội mới mở ra trong nghề nghiệp để đưa bạn đến một nấc thang mới. Trong đó, các hoạt động như triển lãm, in sách, catalogue và gallery online là rất quan trọng. Có những tổ chức kết hợp cả thi ảnh lẫn thi hội họa cho đến thiết kế đồ họa... và họ tổ chức những triển lãm xuyên quốc gia như Donkey (Italia) tổ chức triển lãm ở Tokyo (Nhật), Dubai (Các tiểu Vương quốc Ả Rập), Milan (Italia), Miami (Mỹ).Có những tổ chức khác như Celeste Prize hay Arteguna (Italia)Thứ đến là Ban giám khảo. Một Ban giám khảo gồm những tên tuổi lớn từ nhà phê bình nghệ thuật, nhiếp ảnh gia, biên tập viên ảnh, cho đến các giám tuyển (curator) có tầm ảnh hưởng mạnh mẽ trong nền công nghiệp nhiếp ảnh thế giới có khi chính là cơ hội tuyệt vời nhất cho các nhiếp ảnh gia dự thi. Nhiều khi thí sinh bị trượt nhưng lại được sự chú ý của một thành viên BGK để rồi sau đó được liên hệ, kết nối tham gia một triển lãm nhóm, thậm chí một triển lãm solo ở đâu đó. Cơ hội triển lãm là tuyệt vời cho công việc của bạn và có thể giúp tên bạn được hiển thị trong cộng đồng nhiếp ảnh, nhưng điều quan trọng không kém là địa điểm tổ chức triển lãm và ai sẽ đến tham dự. Vì thế nếu trong lịch sử cuộc thi đã từng có triển lãm, hãy xem nó diễn ra như thế nào trong quá khứ. Cơ hội cho xuất bản phẩm in. Việc có được  hình ảnh trong một ấn phẩm in ấn sang trọng như một café table book sẽ mang lại một lợi ích lâu dài khi  nhiều người (trong đó có các chuyên gia) không có điều kiện tham dự triển lãm có thể xem ảnh bạn và so sánh công việc của bạn với các nhiếp ảnh gia khác trong photo book hay catalogue.

Ấn phẩm in thường được sử dụng như là công cụ tham khảo hữu ích cũng như cung cấp một cơ hội cho các chuyên gia trên toàn thế giới để khám phá bạn và công việc của bạn.Cơ hội tiếp xúc- Trực tuyến (Online): Nhiều khi tổng giá trị của gói giải thưởng ngoài giải thưởng tiền mặt ban đầu, chính là gallery online không khác gì một sự quảng cáo trực tuyến, mà bạn có thể nhanh chóng gửi link để share (chia sẻ) trên mạng xã hội để thấy tốc độ lây lan nhanh theo một cấp số nhân. Nhiều trang web cuộc thi còn đăng tải các câu chuyện thành công của các nhiếp ảnh gia từng đoạt giải cuộc thi.Giải thưởng tiền mặt. Rất quan trọng, nhiều khi nó chứng minh giá trị hữu hình của công việc bạn đang làm, và tiền thưởng có thể giúp bạn tiếp tục dự án cũ, triển khai một dự án mới, hay xuất bản một cuốn sách. Tuy nhiên không phải cuộc thi nào tiền càng nhiều thì giá trị càng lớn, như các cuộc thi ảnh của các nước Ả Rập tiền cao nhất thế giới nhưng giá trị cuộc thi ở mức khá, không vượt trội vì chất lượng ảnh đoạt giải không quá nổi bật. Điều quan trọng nhất trong cuộc thi với các nhiếp ảnh gia là mở rộng tầm nhìn, được công nhận và có danh tiếng.Lệ phí thi. Thường lệ phí lần nhập cảnh là cần thiết để cung cấp các gói giải thưởng và giữ cho sự duy trì hoạt động của cuộc thi, tuy nhiên bạn cần so sánh lệ phí dự thi với các cuộc thi khác để xem mức đóng có hợp lý không. Có cuộc thi vòng 1 chỉ là 1usd/ảnh nhưng vào vòng 2 lên tới 20usd/ảnh, có cuộc lệ phí cao ngất lên tới 50 euro/ảnh và 90 euro cho 2 ảnh.Quyền tác giả. Đây là điều tối quan trọng. Bạn luôn luôn giữ lại bản quyền cho tác phẩm của bạn. Các cuộc thi có thể muốn sử dụng chiến thắng hình ảnh của bạn để giúp bạn công bố công khai và công việc của bạn (đó là rất tốt!), nhưng chắc chắn nó được thực hiện một cách công bằng. Bạn nên luôn luôn được ghi cho công việc của bạn và nó không bao giờ nên được sử dụng mà không có sự cho phép của bạn.

Giải thưởng lớn của Neil Craver (Hoa Kỳ)

Giải nhất báo chí của The Line by Goran Jovic (Croatia)

 
Giám khảo tìm kiếm gì  ở thí sinh?

Natasha Egan, Giám đốc điều hành Bảo tàng nhiếp ảnh đương đại ở Học viện Columbia (Chicago, IL, Hoa Kỳ) nêu ý kiến:“Khi nhìn vào những bức ảnh tôi chú ý lắng nghe trực giác của mình, nhưng điều này là rất chủ quan. Tôi bị hấp dẫn bởi những bức ảnh có nhiều lớp lang về thị giác, về ý niệm và có khả năng liên kết  nhiều câu chuyện đa dạng tùy thuộc vào kinh nghiệm cuộc sống của người xem. Một loạt các hình ảnh cần truyền tải một câu chuyện nhiều mặt, với sự mỉa mai, hài hước, hay phức tạp. Tôi cũng quan tâm đến hình ảnh mà giáo dục cho người xem về một chủ đề. Tôi thú vị những bức ảnh phong cảnh mang tính chính trị xã hội hay những series ảnh như một bộ phim truyền hình về cá nhân con người trong một bối cảnh rộng lớn, nghệ thuật đương đại phá vỡ ranh giới của nhiếp ảnh truyền thống”. Michael Famighetti, Biên tập Tạp chí Aperture (New York, Hoa Kỳ):“Tôi tìm kiếm một biểu hiện rõ ràng của một ý tưởng. Tôi tự hỏi tại sao các nhiếp ảnh gia muốn tôi phải xem bức ảnh này? Và khi xem xét hàng trăm ảnh dự thi, những bức ảnh sống động các ý tưởng và mang hiệu ứng thị giác sẽ nổi bật lên và được công nhận”. Louise Clements, Giám đốc nghệ thuật, Festival nhiếp ảnh quốc tế QUAD & FORMAT (Derby, Vương quốc Anh):“Khi đánh giá một giải thưởng ảnh, tôi đang tìm kiếm một cái gì đó mà tôi có thể đã không nhìn thấy trước. Đây có thể là một sắc thái tinh tế hay một sự mặc khải ngoạn mục. Chủ yếu là tôi muốn nhìn thấy một cái gì đó thật độc đáo.

Giải nhất Kiến trúc của Scott Nadow (Anh)

Tôi quan tâm đến tất cả các thể loại và các dự án ảnh nhưng điều quan trọng là tác phẩm đó phải tươi mới (fresh) và thực sự là những gì trong tâm khảm của tác giả. Công việc của nhà nhiếp ảnh phải kích động tôi một cách nào đó thông qua các ý tưởng hay bố cục của một  hình ảnh duy nhất hoặc là một series. Tôi rất quan tâm đến việc làm thế nào các tác phẩm giao tiếp với nhau và buộc tôi phải suy nghĩ!”Jim Casper, biên tập viên và nhà xuất bản Lens Culture (Hoa Kỳ): “Tôi luôn luôn tìm kiếm tài năng mới, đáng ngạc nhiên. Mỗi bức ảnh tuyệt vời  phải kể một câu chuyện thú vị và có thể đứng độc lập, nhưng người xem thường háo hức muốn biết thêm một chút về đằng sau bức ảnh. Vì vậy, một tiêu đề hoặc chú thích giản dị, hoặc một vài từ, có thể làm cho một hình ảnh tuyệt vời thực sự đi vào cuộc sống trong trí tưởng tượng của một ai đó. Nếu bạn đã tạo ra một loạt các hình ảnh, hãy suy nghĩ như là một câu chuyện (story). Chọn một hình ảnh rất mạnh mẽ để bắt đầu series tạo một ấn tượng mạnh mẽ đầu tiên.Mỗi hình ảnh cần đóng góp một cái gì đó tươi mới cho series và làm sáng tỏ thêm về tính cách nhân vật”.James Estrin, đồng biên tập (Co-Editor), New York Times Lens Blog (New York, Hoa Kỳ):“Bước vào cuộc thi có thể là một cách tốt để thúc đẩy chính mình, nhưng nó không nhất thiết làm cho bạn chụp ảnh tốt hơn. Nếu bạn giành chiến thắng, đó là tuyệt vời. Nếu không, đừng lo lắng. Bất cứ ai đã từng đánh giá một cuộc thi nhiếp ảnh có thể cho bạn biết rằng nó không phải là một quy trình khoa học. Nó là chủ quan.Giám khảo khác nhau sẽ cho bạn kết quả khác nhau. Với tôi khi thẩm định một cuộc thi, tôi nhìn và tìm kiếm những bức ảnh làm cho tôi cảm thấy một cái gì đó. Bất cứ điều gì. Tôi cũng tìm kiếm những câu chuyện độc đáo. Tôi nhìn thấy hàng ngàn câu chuyện một năm và thật đáng buồn là hầu hết khá giống nhau. Vì vậy, một câu chuyện mà tôi đã không nhìn thấy trước đó, hoặc một cách tiếp cận độc đáo cho một câu chuyện làm tôi bất ngờ sẽ khiến bức ảnh đó đi xa. Hãy nắm lấy cơ hội!Phụ đề (caption) và phần chú giải (text) có thể hữu ích, nhưng hình ảnh của bạn phải đủ mạnh để nắm lấy một cơ hội tốt ngay lần xem nhanh đầu tiên của giám khảo. Hầu hết các series có quá nhiều hình ảnh. Chỉ gửi các bức ảnh tốt nhất và biên tập thật chặt chẽ. Càng đơn giản càng đẹp.”

*(Tham khảo, tổng hợp từ nhiều nguồn khác nhau như Lensculture, Onward…)

V.V

 (Bài đăng trên Tạp chí Mỹ thuật Nhiếp ảnh số tháng 11+12/2015)