Cởi mở và chuyên nghiệp

Họa sỹ Vũ Đình Tuấn cùng nhà điêu khắc Khổng Đỗ Tuyền được Ban Tổ chức mời làm Giám tuyển. Sau Khai mạc Triển lãm Tranh lụa và điêu khắc kích thước nhỏ tại Trung tâm Nghệ thuật VCCA, Tạp chí Mỹ thuật và Nhiếp ảnh đã có cuộc trao đổi ngắn với họa sỹ Vũ Đình Tuấn về những vấn đề liên quan tới Triển lãm.

Thứ trưởng Bộ VHTTDL Lê Quang Tùng tặng hoa cho hai Giám tuyển Khổng Đỗ Tuyền và Vũ Đình Tuấn tại Lễ khai mạc. Ảnh: Linh Chi

Xin ông cho biết cảm xúc của ông khi nhận lời làm giám tuyển của Triển lãm Tranh lụa và điêu khắc nhỏ do Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm (MTNATL) tổ chức?

Họa sỹ Vũ Đình Tuấn: Tôi thật sự vui mừng vì những lý do sau đây:

Thứ nhất: Vì đây là thời điểm thích hợp để ra mắt một sự kiện lớn về nghệ thuật tranh lụa Việt Nam sau hơn 10 năm chuyển mình và thay đổi, đến nay đã có nhiều khởi sắc (kể từ Triển lãm Tranh lụa Toàn quốc, năm 2007). Là sự kích hoạt đúng lúc cho sự phát triển.

Thứ hai: “Phẩm chất” mềm mại của tranh lụa và khí chất vững chãi của Điêu khắc được hòa vào nhau trong cùng một sự kiện là sự kết hợp độc đáo đem lại cho tôi cảm giác hào hứng và phấn khích. Tôi đánh giá cao ý tưởng này của Lãnh đạo Cục Mỹ thuật, Nhiếp ảnh và Triển lãm.

Thứ ba: Cục MTNATL tổ chức triển lãm theo mô hình Giám tuyển độc lập là sự lựa chọn phù hợp với xu hướng phát triển nghệ thuật chuyên nghiệp và cởi mở hiện nay.

Thứ tư: Đề xuất tôi và Nhà điêu khắc Khổng Đỗ Tuyền làm Giám tuyển là một trong những lựa chọn hợp lý của Cục MTNATL (ít nhất là trong thời điểm này) bởi chúng tôi có chuyên môn, có kinh nghiệm tổ chức triển lãm, có năng lực kết nối, có trách nhiệm và được đồng nghiệp tin cậy.

Tác phẩm  Bữa ăn giữa trời của Trần Trọng Tri

Tác phẩm Mưa No.1 của Vũ Bình Minh

Được giao làm giám tuyển độc lập lựa chọn tác giả/tác phẩm mời tham gia Triển lãm các giám tuyển đã phải làm gì để thực hiện công việc này?

Họa sỹ Vũ Đình Tuấn: Đề xuất và thống nhất tiêu chí, quy trình làm việc, chế độ ưu đãi cho các nghệ sỹ.

Thống nhất với Ban Tổ chức Triển lãm về quy mô triển lãm, dự kiến không gian trưng bày và thời gian triển lãm, họp báo, tọa đàm, giao lưu các tác giả.

Hoàn tất các công việc mời tác giả tham gia sự kiện và lập danh sách chính thức.

Sau khi các tác giả nhận lời tham dự Triển lãm và nhận được thư mời, thống nhất với các tác giả về  tiêu chí của Giám tuyển, quy trình và tiến độ công việc.

Gặp gỡ trao đổi về chuyên môn, tư vấn kịp thời khi tác giả cần sự hỗ trợ

Cùng tác giả thống nhất lựa chọn tác phẩm triển lãm. Trong trường  hợp cần thiết, Giám tuyển là người quyết định chọn tác phẩm.

Không bổ sung thêm tác giả thay thế các tác giả bỏ cuộc.

Tư vấn cho Ban Tổ chức các bước thực hiện triển lãm cho phù hợp, hiệu quả và đúng tiến độ.

Chọn chính thức tác phẩm tham dự triển lãm, hỗ trợ Ban Tổ chức trong công tác trưng bày tác phẩm, in vựng tập, liên kết báo chí, truyền thông quảng bá sự kiện.

Hoàn toàn chịu trách nhiệm về chất lượng chuyên môn của triển lãm.

Tác phẩm Bóng No.3 của Lê Lạng Lương

Tác phẩm Và cô ấy của Nguyễn Thu Hương

Các nghệ sỹ mà ông đề cử với Ban Tổ chức mời tham dự Triển lãm, ông đánh giá thế nào về những nghệ sỹ này? Tại sao ông lại chọn lựa những nghệ sỹ đó?

Họa sỹ Vũ Đình Tuấn: Là các nghệ sỹ sinh trong thập niên 1970 trở về sau. Họ là những tác giả tiêu biểu, có chuyên môn tốt, chuyên nghiệp, có thành công nhất định trong lĩnh vực sáng tác tranh lụa thời gian gần đây, có ảnh hưởng và có sức lan tỏa tích cực đến đồng nghiệp. Một số tác giả mới mẻ, là tiềm năng  của tranh lụa hiện tại và tương lai.

- Nhiều tác giả đưa ra những sự gợi mở cho việc phát triển tranh lụa về lâu dài thông qua tư duy tạo hình đột phá, giải pháp sáng tạo chất liệu, cải tiến nâng cao chất lượng nền lụa. Họ đưa lụa vượt ra ngoài sự cực đoan của lối vẽ truyền thống, kết hợp hài hòa và thông minh giữa truyền thống và hiện đại trong ngôn ngữ lụa, họ nói được câu chuyện riêng tư và câu chuyện của thời đại.

- Họ hầu hết là những tác giả thành danh. Có người cả đời sống chết với lụa, có người gắn bó với lụa theo thời kì, qua nhiều năm, có người vừa bén duyên với lụa, nhưng say đắm và sáng tác với cường độ mạnh. 

Nghệ thuật tranh lụa muốn phát triển thực sự thì phải có tác giả vẽ lụa chuyên nghiệp.

Tác phẩm Tự sự No.1 của Lưu Chí Hiếu

Ông đánh giá như thế nào về cách tổ chức Triển lãm này?

Họa sỹ Vũ Đình Tuấn: Tôi đánh giá đây là Triển lãm cởi mở và chuyên nghiệp.

Trong quá trình và thời gian thực hiện công tác giám tuyển ông thấy có những vấn đề gì cần thay đổi, hoặc phát huy để giúp các triển lãm khác được tốt hơn?

Họa sỹ Vũ Đình Tuấn: Về nhiệm vụ Giám tuyển, nếu có thay đổi trong lần sau, tôi sẽ có yêu cầu khắt khe hơn nữa về mặt chuyên môn. Phát huy hơn nữa sự  quan tâm và chế độ ưu đãi đến các nghệ sỹ từ kinh phí nhà nước, các nguồn tài trợ, nguồn tài chính xã hội hóa...

Giám tuyển còn có vai trò quảng bá nghệ sỹ và kết nối nghệ sỹ với công     chúng. Để làm tốt việc này, theo tôi trong tương lai, đơn vị sử dụng giám tuyển cần có kế hoạch cụ thể và đề xuất kinh phí thực hiện. Điều đó giúp cho giám tuyển thực hiện một cách tốt nhất mối quan hệ Nghệ sỹ - Giám tuyển - Ban Tổ chức.

Tác phẩm Kén No.6 của Trần Văn Thược

Tác phẩm Vào hạ của Mai Xuân Oanh

Tác phẩm Hạt mầm No.1 của Nguyễn Ngọc Lâm

Ông đánh giá gì về nghệ thuật tranh lụa hiện nay? Cần làm gì để cho các nghệ sỹ có cơ hội phát triển hướng đi của mình (đào tạo, thể nghiệm, công bố tác phẩm, thị trường)…

Họa sỹ Vũ Đình Tuấn: Chúng ta vẫn giữ thói quen nhìn nhận thực tế tranh Lụa thông qua một triển lãm với sự xuất hiện của tác phẩm. Thực tế cho thấy Triển lãm Tranh Lụa Toàn quốc năm 2007 với hàng trăm bức tranh lụa xuất hiện. Trong số ấy, cho đến nay, chiếm đa phần là các họa sỹ chỉ vẽ lụa từ một đến hai lần. Họ vẽ lụa vì cuộc vận động triển lãm với một tác phẩm duy nhất. Họ không là lực lượng của lụa. Tranh lụa không thể phát triển nếu không có tác giả riêng. Tác giả của tranh lụa là những người trăn trở với lụa, đi đến tận cùng với lụa, dám “chết” vì nghề để cho lụa được “sống”.

Quan điểm của tôi luôn đề cao vai trò tác giả.

Và có hay không tác giả là phụ thuộc rất nhiều vào cá nhân nghệ sỹ.

Nếu có giải pháp cho sự phát triển từ các cơ quan chức năng như Cục MTNATL, Hội Mỹ thuật Việt Nam hoặc các hội văn học nghệ thuật ở địa phương, trường đào tạo... thì theo tôi, nên đẩy mạnh các sự kiện giới thiệu tác giả - tác phẩm theo định hướng chuyên nghiệp theo các quy mô lớn, nhỏ khác nhau. Sự phát triển của đội ngũ tác giả chỉ có thể bền vững và mạnh mẽ khi nghệ thuật của họ có cơ hội để khởi sắc, được công chúng và xã hội ghi nhận, tôn vinh.

Trân trọng cảm ơn họa sỹ Vũ Đình Tuấn.

Nguyễn Đức Bình (thực hiện)

Số 10, tháng 10/2019