“Cởi trói” cho ảnh nude

Triển lãm ảnh khỏa thân “Tạo tác” của nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên giới thiệu nét đẹp hình thể, những đường cong tuyệt mỹ của người phụ nữ dưới góc nhìn của một nhiếp ảnh. Sự kiện trên đánh dấu một mốc lịch sử trong nền nhiếp ảnh Việt, triển lãm ảnh khỏa thân đầu tiên được cơ quan chức năng cấp phép tổ chức sau năm 1975.

 Bước ngoặt đáng mừng

Việc cấp phép cho các buổi triển lãm ảnh  dường như quá khó khăn tại Việt Nam. Thế nhưng, vừa qua, ngày 9/8/2017, Phó Giám đốc sở Văn hóa –Thể thao TP.HCM Võ Trọng Nam đã ký, cấp giấy phép cho triển lãm ảnh khỏa thân của nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên. 

Hạo Nhiên, sinh năm 1975 tại TP.HCM. 10 năm trước anh còn là một vũ công, biên đạo múa. Năm 2010, anh bén duyên và gắn bó với nghề nhiếp ảnh.

Anh cho biết: “Tôi nghĩ ảnh khỏa thân đã đến thời điểm của nó. Bởi, tôi đã tích lũy 7 năm rồi. Đối với tôi, việc xin cấp phép cho cuộc triển lãm lần này cũng khá nhanh, không quá khó khăn. Vì những hình ảnh trong triển lãm đã được tôi cùng các đồng nghiệp lựa chọn kỹ lưỡng, phù hợp với thuần phong mỹ tục”.

Nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên.

“Có những hình ảnh tôi vô cùng tâm đắc nhưng vẫn không đưa vào triển lãm. Những hình ảnh trong triển lãm đã được chúng tôi chắt lọc vô cùng kỹ lưỡng. Riêng với nghệ thuật nhiếp ảnh, tôi nghĩ cuộc triển lãm như một bước ngoặt mới. Thông điệp mà bản thân tôi muốn gửi trong những những tác phẩm của mình là sự đồng điệu, sự kết nối giữa người mẫu, người chụp và người xem”, nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên cho biết thêm.

Thực tế cho thấy, tại Việt Nam chưa xuất hiện nhiều nhiếp ảnh gia xem việc sáng tác ảnh khỏa thân như một lĩnh vực chuyên sâu. Những tên tuổi như Thái Phiên, Lê Quang Châu, Dương Quốc Định, Trần Huy Hoan... là những nhiếp ảnh gia nổi lên trong loại ảnh nghệ thuật nói trên.

Đặc biệt, nhiếp ảnh gia Thái Phiên là một trong những người đi tiên phong cho phong trào chụp ảnh khỏa thân tại Việt Nam. Anh từng “suýt” tổ chức thành công triển lãm ảnh “Xuân Thì” vào tháng 1/2008 nếu như không bị ngành chức năng “tuýt còi” vào phút chót.

Triển lãm thu hút sự quan tâm của nhiều người

Nhiếp ảnh gia Thái Phiên chia sẻ: “Sau 3 lần xin cấp phép không được, hôm nay, một đồng nghiệp của tôi đã có giấy phép triển lãm các tác phẩm của anh ấy. Tôi rất vui vẻ, phấn khởi. Nghệ thuật chụp ảnh khỏa thân không phải của riêng bản thân ai mà là đam mê chung của những người cùng sở thích. Những người đó dù không quen biết nhau cũng trở thành một đội ngũ, bạn bè với nhau.

Trên cơ sở đó, dù mình chưa thành công nhưng bạn mình đã đạt được mong ước, tôi tự cảm thấy mình đã là một viên đá lót đường để đồng nghiệp đi đến thành công. Do vậy, tôi cảm thấy rất vui. Tôi thấy nỗ lực của mình trong 3 lần trước không hề vô nghĩa, phung phí”.

Tại Việt Nam, ảnh khỏa thân vẫn bị xem là một lĩnh vực ảnh nhạy cảm. Nhiều chuyên gia nhận định, việc “mở cửa” cho nhiếp ảnh gia chuyên về ảnh khỏa thân tổ chức các buổi triển lãm công khai là một sự thay đổi trong lớn cách nhìn nhận của xã hội và của các cấp quản lý văn hóa. Điều này thể hiện tư duy dư luận đã cởi mở, thông thoáng hơn. Việc “cởi trói” này cũng giúp các nhiếp ảnh gia Việt Nam chuyên chụp ảnh khỏa thân tự tin hơn, đam mê sáng tạo hơn.

Cuộc dạo chơi của ánh sáng

Chị Cẩm Nhung (ngụ quận 5, TP.HCM) cho biết: “Bản thân tôi là một người rất yêu nghệ thuật. Tôi đã dự nhiều triển lãm ảnh. Tuy nhiên, đây là lần đầu tiên tôi dự một triển lãm ảnh khỏa thân. Tôi thấy vô cùng thú vị. Những tác phẩm của Hạo Nhiên đầy tính nghệ thuật, không dung tục, phản cảm hay ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục”.

Một bức ảnh trong triển lãm.

Tuy nhiên, triển lãm cũng ghi nhận những ý kiến trái chiều từ khách tham quan. Nhiều người cho rằng, các tác phẩm của tác giả còn quá an toàn và đơn điệu.

Chị Nguyễn Đan, 31 tuổi (giáo viên, đang sinh sống tại TP.HCM) cho biết: “Những tác phẩm của nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên khá an toàn. Nếu đây là cuộc chơi ánh sáng hình thể, dùng ánh sáng để tôn vinh đường cong của người phụ nữ Việt Nam thì chỉ đạt khoảng 60%. Chất liệu đen trắng làm ảnh trừu tượng hơn, tránh nhận dạng người mẫu và giấu đi được khá nhiều điểm nhạy cảm của cơ thể. Khi xem ảnh, tôi ít cảm xúc và nhân vật trong ảnh không bộc lộ được nhân dạng, bản sắc cũng như cá tính của mình”.

Chị Đan cũng cho rằng, các tác phẩm không gây ám ảnh dữ dội và cũng không làm người xem ngây ngất trước vẻ đẹp của tạo hóa. Bên cạnh đó, nhiều người cũng cho rằng, tác phẩm trong buổi triển lãm thiếu chất lãng mạn như ảnh của Dương Quốc Định hay Lê Quang Châu,...

Trong khi đó, nhiếp ảnh gia Hoàng Nam cho biết: “Triển lãm ảnh khỏa thân lần này của nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên là một sự sáng tạo vượt bậc, tinh tế và hoàn mỹ. Đây chính là sự sáng tạo trong nghệ thuật nhiếp ảnh. Tác giả đã biết cách bố trí ánh sáng, đặt góc máy rất chính xác. Việc này làm tôn lên nét đẹp, đường cong của người phụ nữ không chút lố lăng mà đầy thu hút và bí ẩn”. 

Từng có 10 năm là một vũ công, biên đạo múa, trong các tác phẩm của Hạo Nhiên luôn thể hiện sự uyển chuyển, nhẹ nhàng đến táo bạo. Người xem dễ dàng nhận thấy ảnh khỏa thân của Hạo Nhiên là cuộc dạo chơi ánh sáng hình thể. Bởi, tông màu chủ đạo của bộ ảnh là 2 màu đen, trắng. Màu trắng được sử dụng như ánh sáng để tôn vinh những đường cong quyến rũ của người mẫu. Trong khi đó, sắc đen khiến cho người xem bị lôi cuốn một cách đầy bí ẩn.

Chia sẻ về các tác phẩm của mình, nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên cho biết: “Tôi chú trọng sử dụng tông màu đen trắng trong các tác phẩm. Bởi, ngay từ nhỏ, tôi đã rất thích 2 gam màu này. Màu đen mang lại sự lãng mạn, bí ẩn. Nhiều khi nhìn vào bức ảnh, ta bị thu hút bởi sự tò mò, sau khoảng tối ấy là cái gì. Còn màu trắng là sự trong trắng và tinh khôi. Nó thể hiện cho sắc đẹp của người phụ nữ”.

Cũng tại buổi khai mạc triển lãm, chiều 15/9, nhiếp ảnh gia Hạo Nhiên đã cho ra mắt cuốn sách ảnh khỏa thân cùng tên. Cuốn sách với gần 140 trang ảnh như ghi lại quá trình một thập kỷ sáng tác ảnh khỏa thân của tác giả. Cuốn sách cũng sẽ có sự xuất hiện của nhiều bức ảnh khỏa thân khác ngoài các tác phẩm được triển lãm lần này.

Ý nghĩa của tự do và đổi mới

Ông Huỳnh Văn Mười, Chủ tịch hội Mỹ thuật TP.HCM cho biết: “Việc sở Văn hóa - Thể thao TP.HCM cấp phép cho triển lãm Tạo tác là một quyết định vô cùng ý nghĩa, thổi luồng gió mới cho hội Mỹ thuật TP.HCM. Triển lãm lần này vừa có ý nghĩa nghệ thuật, vừa có ý nghĩa tự do và đổi mới. Trước đó, những tác phẩm được triển lãm cũng đã qua sự thẩm định, đánh giá của các ban chuyên trách”.

Hoàng Dung Nhi

Dẫn nguồn báo giấy Đời sống & Pháp luật số 112