Tại Ghent, Bỉ, ngày 29/1/2018, theo quyết định của Bộ trưởng Văn hoá Flemish Sven Gatz, 24 trong tổng số 26 tác phẩm của các hoạ sĩ hiện đại Nga đang được trưng bày tại Bảo tàng Voor Schone Kunstenin Ghent đã bị buộc gỡ khỏi triển lãm sau khi xuất hiện một bức thư ngỏ của 10 chuyên gia hàng đầu và một báo cáo công bố trên tờ Art Newspaper nêu nghi vấn về tính xác thực của chúng. Triển lãm “Chủ nghĩa hiện đại Nga 1910-30”, khai trương vào tháng 10/2017, bao gồm các tác phẩm đầy khả nghi của nhiều nghệ sĩ tên tuổi, trong đó có Wassily Kandinsky, Kazimir Malevich, Alexander Rodchenko và Vladimir Tatlin. Các tác phẩm này được mượn từ Quỹ Dieleghem, một và của vợ chồng nhà sưu tập nghệ thuật người Nga Igor Toporovsky. Vụ án đang được nhà đương cục điều tra với sự hợp tác có trách nhiệm của bảo tàng Ghent. Đây là vụ việc gây tổn hại uy tín nhất trong lịch sử bảo tàng này.

(AFP)

Một số tác phẩm trong cuộc triển lãm đầy tai tiếng ở bảo tàng Ghent. ©Voor Schone Kunstenin Ghent.

Tại CAIRO, Ai Cập, ngày 25/1/2018, chính quyền đã cho đặt pho tượng khổng lồ của pharoah Ramses II huyền thoại vào vị trí cổng chính của bảo tàng đang được hoàn thiện ở Cairo. Pho tượng 3200 năm tuổi và mang tính biểu tượng này sẽ bắt đầu chào đón du khách đến Bảo tàng Đại Ai Cập trong vòng 12 tháng tới, sau nhiều năm trì hoãn. Cao 12 mét, nặng 83 tấn, pho tượng được đưa từ từ vào vị trí trong một khung kim loại đặc biệt với sự trợ lực của hai chiếc xe kéo khổng lồ. Viện bảo tàng Đại Ai Cập  đã được xây dựng trong thời gian dài 16 năm, đến nay mới hoàn thành 70%, chi phí lên đến hơn 1 tỷ USD. Khu phức hợp rộng lớn này bị ngưng trệ bởi những năm tháng bất ổn chính trị và kinh tế của Ai Cập. Các nhà chức trách đang hy vọng rằng viện bảo tàng mới cùng với pho tượng khổng lồ sẽ là điểm hút khách du lịch cho đất nước bị tàn phá này.

(AFP)

 Pho tượng cổ Ramses II được đặt vào vị trí mới. ©Grand Egyptian Museum.

Tại NEW YORK, Mỹ, yêu cầu từ Nhà Trắng đề nghị Bảo tàng Guggenheim cho mượn bức tranh “Phong cảnh với tuyết” của Van Gogh để tô điểm cho các bức tường trong dinh thự của của tổng thống và đệ nhất phu nhân trong Nhà Trắng đã bị trả lời dứt khoát: “Không!” Mặc dù các tổng thống Hoa Kỳ thường xuyên mượn - và mượn được -  các tác phẩm nghệ thuật trong thời gian cầm quyền, Bảo tàng Guggenheim lần này lại công khai từ chối, là điều đáng ngạc nhiên. Sếp curator của bảo tàng bác bỏ với lý do: bức tranh của Van Gogh thuộc diện “cấm di chuyển trừ những trường hợp đặc biệt nhất”. Thay vào đó, bảo tàng cho biết có thể đáp ứng yêu cầu của Nhà Trắng bằng một tác phẩm đương đại, “chiếc xí bệt đúc bằng vàng ròng” – có đầy đủ chức năng sử dụng thật - của nghệ sĩ  người Ý Maurizio Cattelan vừa được trưng bày tại Guggenheim trong gần một năm (cho phép công chúng tương tác thật – với sự giám sát của nhân viên an ninh). Tác giả của ‘xí bệt vàng’ đã đồng ý tặng nó. Hiện chưa thấy Nhà Trắng trả lời chính thức có nhận nó hay không.

(AFP)

Tác phẩm “Xí bệt vàng” luôn hoạt động tốt trong thời gian trưng bày ở bảo tàng Guggenheim. ©AFP.

Tại ZURICH, Thuỵ Sĩ, từ 25/1 đến 24/3/2018, gallery Häusler Contemporary Zürich lần đầu tiên trưng bày tác phẩm "Elliptical Glass" của nghệ sĩ Hoa Kỳ James Turrell cùng với các dự án có ý nghĩa lịch sử trong 50 năm sự nghiệp của ông - từ năm 1968. James Turrell (sinh năm 1943) được xem là một trong những nghệ sĩ quan trọng nhất trong thời đại chúng ta. Toàn bộ tác phẩm của ông là sử dụng ánh sáng tự nhiên và nhân tạo như một chất liệu biểu hiện. James Turrell đã có một lịch sử triển lãm quốc tế vô song từ năm 1967 và cũng đã có nhiều dự án trong không gian công cộng trên toàn thế giới. Hầu như tất cả các viện bảo tàng và các bộ sưu tập quan trọng trên toàn cầu đều có tác phẩm của James Turrell, ví dụ như MoMA ở New York, Bảo tàng Stedelijk ở Amsterdam, Bảo tàng Israel ở Jerusalem và Trung tâm Nghệ thuật Ánh sáng Quốc tế ở Unna.

(Artnews)

Một số tác phẩm trong triển lãm. ©James Turrell.

Tại OTTAWA, Canada, ngày 26/1/2018, Viện nhiếp ảnh Canada của Bảo tàng Quốc gia Canada thông báo cơ quan này vừa được tặng món quà lớn: một bộ sưu tập gồm 635 bức ảnh của nhiếp ảnh gia và nhà làm phim người Mỹ huyền thoại Paul Strand (1890-1976), do 3 nhà tài trợ chung tay hiến tặng. Những tác phẩm này bao trọn toàn bộ sự nghiệp của Strand, đại diện cho tất cả các giai đoạn chính trong đời hoạt động của ông. Paul Strand là một trong những nhà nhiếp ảnh kiệt xuất của thế kỷ 20, bậc thầy của nhiều phong cách, từ Pictorialism đến trừu tượng và tài liệu. Ông có một ảnh hưởng rất lớn đối với một thế hệ các nhiếp ảnh gia trẻ tuổi ở Bắc Mỹ, trong đó có những nhiếp ảnh gia đương đại người Canada như Robert Bourdeau, Paul Pulse, và Bertrand Carrière.

(Art Daily)

Paul Strand, “Hàng rào trắng, Port Kent”, 1916. ©Aperture Foundation, Inc./Paul Strand Archive.

Paul Strand, “Thuyền cập bến, Percé, Gaspésie”, 1929. ©Aperture Foundation, Inc./Paul Strand Archive.

Tại DUBLIN, Ireland, từ ngày 27/1 đến 10/3/2018, toàn bộ nội thất của Kerlin Gallery được biến thành nội thất của một con tàu vũ trụ bi hư hỏng trong thời gian diễn ra triển lãm “Sam Keogh, Kapton Cadaverine”. Đây là tác phẩm sắp đặt lớn của nghệ sĩ trẻ người Ireland Sam KeoghSam Keogh (sinh năm 1985) với những mô phỏng kỳ lạ của một khong gian giả tưởng, những vật liệu nhân tạo và xa lạ, nhấn mạnh cảm giác hoang vu, chơ trọi của con người trong một vũ trụ bao la, lạnh lẽo, tê cóng và không có ký ức – sự hấp hối của ‘cái chết nhiệt’ của vũ trụ sau vụ nổ của Big Bang. Các dự án nghệ thuật kết hợp các yếu tố công nghệ, chất liệu mới và nghệ thuật thị giác của Sam Keogh luôn thu hút sự chú ý của thế giới nghệ thuật, ví dụ như tại Eurocopter EC135 , Dortmunder Kunstverein (2016); Douglas Hyde Gallery, Dublin (2015); Kerlin Gallery, Dublin (2013); Project Arts Centre, Dublin (2012) và Storefront, Vancouver BC (2010).

(Artnews)

Sam Keogh, “Kapton Cadaverine”, 2017. Sắp đặt. Chất liệu tổng hợp. ©Sam Keogh/Kerlin Gallery.

Tại LONDON, Anh, từ ngày 27/1 đến 15/4/2018, Viện Hàn lâm Nghệ thuật Hoàng gia, hợp tác với Royal Collection Trust, Musée du Louvre, Paris, Museo Nacional del Prado, Madrid và một số bộ sưu tập tư nhân, giới thiệu triển lãm “Charles I: King and Collector”, một triển lãm ‘bước ngoặt’, tái kết hợp một trong những bộ sưu tập nghệ thuật phi thường và có ảnh hưởng nhất từng có ở vương quốc Anh. Trong thời trị vì của ông, Charles I (1600-1649) đã mua và đặt vẽ rất nhiều kiệt tác, đặc biệt từ thế kỷ XV - XVII, bao gồm của Van Dyck, Rubens, Holbein, Titian và Mantegna. Charles I bị xử tử năm 1649, và chỉ vài tháng sau bộ sưu tập với khoảng 1500 tranh và 500 tượng đã bị chào bán và phân tán khắp Châu Âu. Dù Charles II đã tìm mua lại được nhiều tác phẩm trong quá trình khôi phục bộ sưu tập, nhưng rất nhiều tác phẩm quan trọng nay đã thuộc các bộ sưu tập lớn ở châu Âu và thế giới. Triển lãm lần đầu tiên tái hợp khoảng 150 tác phẩm quan trọng nhất kể từ ngày ly tán, cung cấp một cơ hội chưa từng có cho công chúng trải nghiệm bộ sưu tập đã làm thay đổi thị hiếu thẩm mỹ ở vương quốc Anh.

(The Art Newspaper)

Anthony van Dyck, “Charles I, 1635-36”.   ©Her Majesty Queen Elizabeth II/Royal Collection Trust.

Andrea Mantegna, “Triumph of Caesar: The Vase Bearers”, khoảng 1484-92. ©Her Majesty Queen Elizabeth II/Royal Collection Trust.

Anthony van Dyck, “Le Roi à la Chasse”,  khoảng 1636. ©Musée du Louvre.

Titian, “The Supper at Emmaus”, khoảng 1530. ©Musée du Louvre.

Tại LOS ANGELES, Mỹ, từ 20/1 đến 17/3/2018, phòng tranh Kayne Griffin Corcoran tổ chức triển lãm cá nhân đầu tiên ở Los Angeles của nghệ sĩ Nhật Bản Noboru Takayama. Trong triển lãm này, ông đã dựng hai tác phẩm điêu khắc hoành tráng từ các chất liệu quen thuộc mang dấu ấn riêng: những thanh tà vẹt đường sắt. Các tác phẩm điêu khắc vừa được bày trong nhà và cả trong không gian ngoài trời. Noboru Takayama là một nghệ sĩ đã sử dụng các thanh tà vẹt đường sắt từ năm 1968 như chất liệu chủ đạo, coi nó như biểu hiện của mối quan hệ giữa đường sắt và con người, và các iến trình hiện đại hóa của quốc gia. Noboru Takayama sinh tại Tokyo năm 1944, và hiện là giáo sư nghệ thuật Đại học Nghệ thuật Tokyo. Ông đã tham gia nhiều triển lãm cá nhân và nhóm trên thế giới: Trung tâm Pompidou ở Metz; Simon Lee ở London; Blum & Poe ở Los Angeles; Bảo tàng Nghệ thuật Đương đại quốc gia, Hàn Quốc; Palazzo Vendramin Calergi, Venice; và Musée d'Art Moderne de la Ville de Paris.

(Artnet)

Các tác phẩm của Noboru Takayama tại Kayne Griffin Corcoran. ©Kayne Griffin Corcoran.

Tại ROTTERDAM, Hà Lan, từ ngày 25/1 đến 3/3/2018, Trung tâm nghệ thuật đương đại Witte de With đã trở thành “Kunsthalle for Music” (“bảo tàng nghệ thuật âm nhạc”), một không gian đương đại dành cho các tác phẩm âm nhạc được trình diễn trực tiếp cho công chúng. Theo các nhà tổ chức, "âm nhạc không nhất thiết là những gì như chúng ta thường  nghĩ. Chúng ta có thể tạo ra một không gian cho âm nhạc bên ngoài bất kỳ phương tiện truyền thông nào và vượt ra ngoài sân khấu; âm nhạc không thể ghi lại; âm nhạc của thời lượng không xác định; giải thể nghệ sĩ và khán giả, giải thể tập luyện và biểu diễn; âm nhạc đương đại được sáng tác và trình diễn giống như nghệ thuật đương đại. “Kunsthalle for Music” là dự án nghệ thuật trình diễn và âm nhạc thể nghiệm của nghệ sĩ Ari Benjamin Meyers – nhằm tạo ra một thể chế mới cho âm nhạc trong bối cảnh nghệ thuật ngày hôm nay.

(Art Daily)

 Một số tiết mục trong ngày khai mạc “Kunsthalle for Music” tại Witte de With Center for Contemporary Art”, Rotterdam. ©Witte de With.

Tại SEOUL, Hàn Quốc, từ ngày 24/1 đến 10/3/2018, gallery Perrotin Seoul trưng bày triển lãm cá nhân của điêu khắc gia Lionel Estève – kế tiếp triển lãm gần đây của ông tại Sèvres, “thủ phủ gốm sứ Pháp”. Triển lãm bao gồm các tác phẩm mới, mỗi tác phẩm đều rất độc đáo, được thiết kế và sản xuất tại các lò gốm cổ tại xưởng gốm sứ Nationale de Sèvres - một trong những nhà sản xuất sứ châu Âu lớn nhất. Được thành lập vào năm 1740, Sèvres là nhà cung cấp cho các đơn đặt hàng của các hoàng gia châu Âu với các vật phẩm có chất lượng rất cao. Trong hơn bốn năm và với sự hợp tác chặt chẽ của các nghệ nhân của xưởng Sèvres, nghệ sĩ điêu khắc Lionel Estève đã chế tạo nên các sản phẩm bằng sứ lớn, có bề mặt bạch kim như ‘bị phá vỡ bởi những đợt sóng thần đầy màu sắc’. Lionel Estève luôn tập trung vào chủ đề về mối quan hệ tình cảm giữa con người với thế giới tự nhiên. Tác phẩm của ông thể hiện mạnh mẽ vốn từ vựng đầy màu sắc của nghệ sĩ, trong đó các yếu tố tự nhiên như bị ngưng đọng theo thời gian và không gian, bão hòa với các sắc tố men màu gốm sứ tuyệt đẹp.

Một số tác phẩm tại triển lãm. ©Lionel Estève/ Perrotin Seoul. 

Andrea Tran (Tổng hợp và lược dịch)