Tại Warsaw, Ba Lan, một triển lãm hiếm mang tên “Hành trình đến Edo” với những kiệt tác tranh khắc gỗ Nhật Bản trong bộ sưu tập của Jerzy Leskowicz sẽ được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia, từ 25/2 đến 7/5/2017. Nhà sưu tầm nghệ thuật người Pháp gốc Ba Lan Jerzy Leskowicz mê say sưu tầm các phiên bản tranh khắc gỗ Nhật Bản, và bức “Sóng lừng ở Kanagawa” của danh hoạ Katsushika Hokusai, một biểu tượng nghệ thuật thế kỷ 19, chỉ là một trong rất nhiều danh tác ông có trong bộ sưu tập của mình. Một phần của bộ sưu tập của ông sẽ được giới thiệu trong triển lãm này - cơ hội hiếm để du khách có thể chiêm ngưỡng kiệt tác “Cơn mưa rào bất chợt trên cầu Ohashi ở mạn Atake” của Utagawa Hiroshige, một hoạ sĩ nổi tiếng TK 19 mà Vincent Van Gogh vô cùng yêu thích. “Rất nhiều tranh phong cảnh của Van Gogh lấy cảm hứng từ Hiroshige,” sưu tập gia 71 tuổi Leskowicz tự hào cho biết. “Van Gogh đã chép nhiều tranh in của Nhật Bản, thậm chí ông còn cố gắng tái hiện cả các con chữ trên chúng,” – giám sĩ của triển lãm, bà Anna Katarzyna Maleszko, cũng là một nghệ sĩ chơi sáo Nhật danh tiếng, bổ sung. Leskowicz đặc biệt tự hào khi sở hữu những bản in đầu tiên của toàn bộ loạt tranh “Sáu mươi chín trạm dừng chân trên quốc lộ Kisokaido" của Hiroshige và Keisai Eisen. Bộ tranh này đã được trưng bày tại Nhật Bản vào những năm 2000 và sau đó ở Hoa Kỳ, và đây là lần đầu tiên nó xuất hiện trước công chúng tại châu Âu.

 (AFP) 

Shugo Asano, một chuyên gia của Nhật Bản về tranh khắc gỗ đến thăm triển lãm. ©AFP

Nhà sưu tầm nghệ thuật Jerzy Leskowicz. ©AFP

Du khách ngắm kiệt tác “Cơn mưa rào bất chợt trên cầu Ohashi ở mạn Atake” của Utagawa Hiroshige tại triển lãm. ©AFP

Trong một gian triển lãm “Hành trình đến Edo” tại Bảo tàng Quốc gia ở Warsaw, Ba Lan. ©IC.

Tại Qatar, từ 22/2 đến 21/5/2017, Viện Bảo Tàng Qatar ở thành phố Doha hợp tác với Bảo tàng Quốc gia Picasso và Quỹ Giacometti tổ chức cuộc triển lãm đầu tiên ở Trung Đông dành riêng cho hai trong số các nghệ sĩ quan trọng nhất của thế kỷ XX, Pablo Picasso và Alberto Giacometti. Cuộc triển lãm quy mô này do giám trưởng Catherine Grenier, Giám đốc Quỹ Giacometti cùng các Phó giám sĩ Serena Bucalo-Mussely và Virginie Perdrisot điều hành, quy tụ hơn 80 tác phẩm tranh, bản vẽ và tượng của Picasso và Giacometti trích từ các bộ sưu tập của Bảo tàng Quốc gia Picasso và Quỹ Giacometti ở Paris, cũng như các bộ sưu tập của Pháp và quốc tế khác. Triển lãm có nhiều tác phẩm quan trọng của hai ông, chẳng hạn như: Chân dung tự hoạ (1901), Phụ nữ ném đá (1931) và Ả dê cái (1950) của Picasso;  Hoa độc (1932), Bà cao kều (1960), và Ông cuốc bộ (1960) của Giacometti. Triển lãm cũng có một loạt bài giảng và chương trình giáo dục sâu rộng đi kèm.

 (Art Daily)

Giacometti, Chân dung tự hoạ, khoảng 1923. Bảo tàng nghệ thuật Zürich. ©Kunsthaus Zürich

Picasso, Những người đang tắm, 1956. Bảo tàng Picasso, Paris.

Các nguyên thủ của Qatar đến thăm triển lãm “Picasso-Giacometti”.

Tại Oslo, Na Uy, từ ngày 17/2 đến 3/9/2017, Bảo tàng Quốc gia Na Uy tổ chức cuộc triển lãm “SNAP: Phim tài liệu và ảnh chân dung từ Bộ sưu tập”, giới thiệu với công chúng sự phát triển của nghệ thuật nhiếp ảnh từ giai đoạn trứng nước thế kỷ 19 cho đến các hình thức tân-ý niệm đương đại hôm nay. Triển lãm này nhằm trả lời các câu hỏi: “Điều gì gây nên cảm hứng cho các nhiếp ảnh gia tài liệu trong suốt những năm 1880, 1960 và 1990?” và “Đặc trưng của ảnh chân dung chủ quan và khách quan là gì?” Và các câu trả lời chính là từ 100 tác phẩm của 30 nhiếp ảnh gia Na Uy và quốc tế có mặt tại triển lãm này. Trong số các tác giả ở triển lãm, nhiều nhiếp ảnh gia là những nhân vật tiên phong quan trọng của ảnh tài liệu thế giới, trong đó có Jacob Riis (1849-1914), Lewis Hine (1874-1940).

 (Art Daily)

Jacob Riis, Những kẻ du thủ du thực, 1887. ©Preus Museum.

Dag Alveng, Ba gương mặt, khoảng 1992. ©Dag Alveng / Nasjonalmuseet.

Mette Tronvol, Eline Mugass và John Minh Nguyen (từ bộ ảnh ‘Các đôi’), 1996. ©Mette Tronvol.

Tại Pháp, từ ngày 24/2 đến 20/8/2017, trên cơ sở món quà 20 bức tranh và tác phẩm điêu khắc do Quỹ Karel Appel ở Amsterdam trao tặng, Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại của Thành phố Paris mở triển lãm mang tên “Nghệ thuật là hội hè” - giới thiệu sự nghiệp của Karel Appel - bắt đầu từ những năm tháng hoạt động cùng nhóm CorBrA tới lúc ông qua đời năm 2006. Karel Appel – nghệ sĩ người Hà Lan - nổi tiếng thế giới với vai trò sáng lập viên của nhóm CoBrA tại Paris vào năm 1948 (tự giải thể năm 1951). Cùng với các thành viên khác là Asger Jorn và Pierre Alechinsky, Karel Appel Cobra đã đề xuất những hình thức nghệ thuật thử nghiệm tiên phong lấy cảm hứng từ chủ nghĩa Nguyên sơ (Primitivism), đặc biệt là lối vẽ của trẻ em. Triển lãm sẽ bao gồm một số tác phẩm cột mốc, trong đó có “Sách bỏ túi về bệnh học tâm thần nghệ thuật” (Carnet d'psychopathologique), các tranh vẽ và tác phẩm điêu khắc gốm của Karel Appel sáng tác từ những năm 1950, một số tác phẩm sắp đặt quy mô trong những năm 1970 và 1990, và một ít tác phẩm trước khi qua đời năm 2006.

 (Art Daily)

Một số tác phẩm của Karel Appel tại triển lãm “Nghệ thuật là hội hè”, Paris, 2017. ©Karel Appel Foundation

Tại Đức, từ 24/2 – 14/5/2017, Bảo tàng nghệ thuật Schirn ở Frankfurt mở triển lãm hồi cố đầu tiên của Richard Gerstl tại Đức. Ông là “hoạ sĩ biểu hiện số một của Áo”, và đối với nhiều người, ông vẫn thuộc tip “người trong cuộc”. Richard Gerstl (1883-1908), dù mất khi mới 25 tuổi, nhưng ảnh hưởng của ông vẫn thấy còn thấy rõ trong tác phẩm của các bậc thầy hiện đại của thành Viên như Gustav Klimt, Egon Schiele, và Oskar Kokoschka. Trong cuộc đời ngắn ngủi của mình, tác phẩm của Gerstl để lại không nhiều, song rất khác thường, ấn tượng và có tính sáng tạo tiên phong. Tác phẩm của ông phản ánh mối quan tâm tới những mâu thuẫn của nền nghệ thuật hiện đại. Là ‘kẻ nổi loạn’, hội hoạ của ông đối nghịch với nhóm “Vienna Secession” (Ly khai) cả về phong cách và nội dung; ông bác bỏ khái niệm của họ về vẻ đẹp; tự gắn mình với “thẩm mỹ của cái xấu xí”. Những gương mặt điển hình, đặc biệt là chân dung tự họa, tranh khoả thân, và phong cảnh là thể loại được Gerstl ưa thích.

(Art Daily) 

Một số tác phẩm tại triển lãm hồi cố của Richard Gerstl. ©Schirn Kunsthalle Frankfurt.

Tại Jerusalem, Israel, từ 25/2 đến 29/7/2017, một bàn chà nhà bếp khổng lồ với những lưỡi sắc đầy đe dọa, một bàn là gợi cảm và mấy cái bồn tiểu “kiểu Marcel Duchamp” đang sẵn sàng chào đón quý khách đến với triển lãm mới nhan đề “No Place Like Home” (Chẳng đâu như là nhà) của Bảo tàng Israel. Triển lãm tập trung vào sự tái hiện các đồ vật trong nội thất gia đình thành những tác phẩm nghệ thuật, và lấy “cái bồn tiểu” diễu nhại của Duchamp, 1917, là tác phẩm then chốt. Có tất cả 120 hiện vật kỳ quặc, đôi khi đáng sợ, đặt trong những không gian trắng toát, được mặc định là những căn phòng của một ngôi nhà vì trên tường có dán nhãn “Cửa vào”, “Phòng khách”, “Nhà tắm”, vân vân. Triển lãm gợi lên trong trí người xem cảnh bán đồ nội thất trong các siêu thị, ví dụ như Ikea - một trong những nhà tài trợ của sự kiện. Triển lãm cũng đánh dấu 100 năm ngày xuất hiện “cái bồn tiểu” của Duchamp – mở màn cho phong trào Dada ‘quấy rối cái thế giới nghệ thuật có vẻ nền nếp nhưng đã bắt đầu phân rã, sau thế chiến 1”. Trong triển lãm có một số tác phẩm của các nghệ sĩ lừng lẫy như Louise Bourgeois, Andy Warhol và  Yayoi Kusama.

 (AFP) 

Một số tác phẩm trưng bày trong triển lãm “Chẳng đâu như là nhà”. ©AFP.

Tại Kingston, thủ đô Jamaica, liên hoan nghệ thuật Jamaica Biennial 2017 diễn ra từ 28/2 đến 28/5/2017, dưới sự chủ trì cửa Bảo tàng Quốc gia của Jamaica (NGJ), một bảo tàng nghệ thuật công lớn nhất và lâu đời nhất ở xứ sở nói tiếng Anh trong vùng Caribbe này. Liên hoan quy tụ các nghệ sĩ Jamaica hiện đang sống trong nước cũng như những hiện lưu lạc khắp nơi trên thế giới và nhiều nghệ sĩ khách mời từ các quốc gia trong vùng Caribbe khác. Biennial có ban giám tuyển là các cán bộ của Bảo tàng Quốc gia NGJ - dưới sự chỉ đạo của vị Giám đốc điều hành là Tiến sĩ Veerle Poupeye. Khởi xướng vào năm 1977 như một triển lãm nghệ thuật toàn quốc, hiện nay Jamaica Biennial đã khẳng định vị trí như một triển lãm nghệ thuật đương đại quan trọng nhất của vùng Caribbe. Tại Jamaica Biennial 2017 có 35 nghệ sĩ gốc Jamaica là khách mời, 49 nghệ sĩ bản địa, và 7 dự án đặc biệt của các nghệ sĩ trong toàn vùng Caribbe. Với hơn 160 tác phẩm nghệ thuật của hơn 90 nghệ sĩ, bày tại ba địa điểm khác nhau, Jamaica Biennial 2017 là triển lãm lớn nhất trong lịch sử nước này. Nó cung cấp một cái nhìn tổng quan, năng động và đa dạng vể nền nghệ thuật đương đại của Jamaica và toàn vùng biển Caribbe.

 (Artnet)

Kelley Ann Lindo, Tình yêu qua thùng rượu, 2016-2017. Sắp đặt. ©KelleyAnnLindo

Jenny Gordon, “Bia người,” Mixed media collage on board, 2016. ©Jenny Gordon.          

Phillip Thomas, “Quý ông trong vườn địa đàng,” Chất liệu tổng hợp, 2017. ©Phillip Thomas

Tại Mỹ, từ ngày 23/2 đến 14/5/2017, triển lãm “Yayoi Kusama: Những tấm gương vô tận” diễn ra ở Bảo tàng và Công viên Điêu khắc Hirshhorn là triển lãm đầu tiên khám phá sự phát triển của chủ đề ‘phòng gương’ đầy biến ảo của nữ nghệ sĩ nổi tiếng người Nhật Yayoi Kusama, cùng với một số tác phẩm quan trọng khác của bà (trogn số đó có nhiều tác phẩm chưa từng trưng bày ở Mỹ). Đây cũng là cuộc triển lãm lưu động quy mô sẽ điễn ra lần lượt trên nhiều địa điểm nằm khắp vùng Bắc Mỹ và kéo dài cho tới tận 2019. Tại triển lãm ở Bảo tàng Hirshhorn, du khách sẽ có cơ hội khám phá sáu cụm tác phẩm sắp đặt đầy mê hoặc của Kusama cùng với những bức tranh, tác phẩm điêu khắc quy mô lớn và nhiều tư liệu quý hiếm liên quan tới 65 năm sự nghiệp của bà. “Trong thế giới nghệ thuật toàn cầu, Yayoi Kusama là một hiện tượng độc đáo. Cho đến tận bây giờ, bà vẫn có khả năng truyền cảm hứng cho khán giả ở mọi lứa tuổi với sức mạnh nghệ thuật của mình.”  - Melissa Chiu, giám đốc bảo tàng Hirshhorn nhận định.

 (Artfix Daily) 

“Phòng gương vô tận — Âm thanh của hàng triệu năm ánh sáng”, 2013. ©Yayoi Kusama.

 Phòng gương vô tận — Tình yêu bất diệt”, 1966/1994. ©Ota Fine Arts.

“Peep Show hay Tình yêu bất tận”, 1966. ©Yayoi Kusama.

“Bí ngô”, 2016, trưng bày tại Bảo tàng Hirshhorn. ©Yayoi Kusama.

Tại Ý, từ 25/2 đến 26/6/2017, Bảo tàng Peggy Guggenheim Collection ở Venice tổ chức triển lãm “Rita Kernn-Larsen - Tranh siêu thực”. Rita Kernn-Larsen (1904-1998), họa sĩ siêu thực Đan Mạch nổi tiếng, người từng gặp Peggy Guggenheim tại Paris năm 1937, và được Peggy mời làm triển lãm tại Guggenheim Jeune, một phòng tranh của Peggy tại London thời đó. Nhân triển lãm mới nhất lần này, tập hợp những bức tranh tinh tế siêu thực của Kernn-Larsen, mà hiếm khi được công chúng biết đến ngoài Đan Mạch, Peggy Guggenheim Collection cũng khai trương 2 phòng triển lãm mới. Hơn một nửa trong số những bức tranh được lựa chọn cho triển lãm này đã từng được trưng bày trong triển lãm năm 1938 của  Kernn-Larsen tại phòng tranh của Peggy ở London. Triển lãm lần này nêu bật vai trò của Kernn-Larsen như một trong những nữ hoạ sĩ đóng một vai trò đáng kể trong phong trào Siêu thực, cả ở Đan Mạch và trên trường quốc tế.

 (Art Daily)

Một số tranh của Rita Kernn-Larsen  tại triển lãm. ©Guggenheim Collection.

Tại Ý, từ ngày 23/2 đến 17/4/2017, ở Bảo tàng Nghệ thuật đương đại Villa Croce ở Genova diễn ra triển lãm toàn diện đầu tiên của Cesare Leonardi (sinh năm 1935 ở Modena, Italy). Là kiến ​​trúc sư, nhiếp ảnh gia, trong sự nghiệp trải dài hơn bốn thập kỷ, Leonardi đã liên tục thách thức những ranh giới giữa thiết kế và thực hành nghệ thuật. Mặc dù nổi tiếng về các công trình thiết kế nội thất hợp tác với Franca Stagi, đặc biệt là triển lãm “Nước Ý: Cảnh quan nội thất mới” từng được tổ chức tại MoMA, các tác phẩm của Leonardi vẫn ít người biết đến, ngay cả ở Ý. Triển lãm “Cesare Leonardi: Strutture” được tiến hành với sự hợp tác chặt chẽ của quỹ di sản Leonardi, sẽ mang tới cho công chúng cơ hội khám phá sự nghiệp đồ số và đa dạng của nhà thiết kế kiêm kiến trúc sư tài ba. Nhiều tác phẩm của Leonardi hiện nay có mặt trong các bảo tàng lớn như Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại ở New York, và Bảo tàng Victoria và Albert ở London.

 (E-Flux)

“Solidi-Solids”, 1983/1993, Các ảnh trích trong bộ sách “Logos”, Modena 1995. ©Cesare Leonardi.

Solids, 1983 –2003. Gỗ dán. ©Cesare Leonardi.

P14, trong bộ Solidi, 1998–1999. Gỗ dán. ©Cesare Leonardi.

Andrea Tran (Tổng hợp và lược dịch)