Giới thiệu 200 tư liệu linh vật Nghê Việt tại Đà Nẵng

200 hình ảnh, tư liệu linh vật Nghê được trưng bày theo các nội dung: (1) Nguồn gốc; Đặc điểm tạo hình; Phân loại linh vật Nghê Việt; Linh vật Nghê của Việt Nam so sánh với linh vật một số quốc gia; (2) Nghê chốn chùa chiền; (3) Nghê chốn cung vua, phủ chúa; (4) Nghê chốn lăng tẩm, đền miếu; (5) Nghê chốn đình làng và các hiện vật bảo tàng; (6) Một số sản phẩm phiên bản tượng linh vật Nghê, thế kỷ 17, Di tích Quốc gia đặc biệt  đền Vua Đinh Tiên Hoàng, Hoa Lư, Ninh Bình.

Linh vật Nghê trong đời sống Việt

Qua các tư liệu và hiện vật trưng bày trong Triển lãm, người xem thấy được sự phong phú của linh vật Nghê trong văn hóa Việt, sự tương đồng và khác biệt với linh vật của các quốc gia trong khu vực. Đặc biệt, người xem thấy được sự tài hoa của cha ông ta trong việc sáng tạo ra các tác phẩm linh vật Nghê phong phú, đa dạng, mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam.

Nghê là linh vật đã xuất hiện từ lâu trong văn hóa của người Việt, Nghê được khắc trên bia đá, vẽ trên đồ thờ, Nghê được chạm trên kiến trúc, Nghê được tô, đắp chầu trước cổng… Nghê xuất hiện trong không gian tôn giáo, tín ngưỡng như chùa, đình, đền, miếu, Nghê có trong cung điện, lăng tẩm… Trong thời gian qua, linh vật này dường như đã bị lãng quên, bị người Việt thay thế bằng những linh vật mang biểu tượng không phù hợp với văn hóa Việt Nam. Nguy hại hơn, những linh vật mang biểu tượng văn hóa nước ngoài lại được sao chép, nhân rộng, bày đặt khắp nơi từ công sở đến di tích, từ tư gia đến nơi công cộng. Chỉ trong vòng mấy chục năm qua, biểu tượng, linh vật của nước ngoài đã bị nhiều người trong chúng ta nhầm lẫm là linh vật của người Việt.

Linh vật Nghê Việt

Trước thực trạng đó, nhằm bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, ngày 08 tháng 8 năm 2014, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Công văn số 2662/BVHTTDL-MTNATL về việc không sử dụng sản phẩm, biểu tượng, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam. Mới đây, ngày 03 tháng 4 năm 2018, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục ban hành Công văn số 1313/BVHTTDL-MTNATL về việc tượng, biểu tượng đặt tại cơ quan, đơn vị, khu du lịch, địa điểm công cộng có nội dung và hình thức không phù hợp với văn hóa Việt Nam. Song hành với việc thực hiện Luật Di sản văn hóa, Nghị định số 113/NĐ-CP của Chính phủ về hoạt động mỹ thuật, 4 năm qua, bằng nhiều hình thức khác nhau Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ủy Ban nhân dân, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch các tỉnh, thành phố cùng các cơ quan truyền thông đã thực hiện tuyên truyền sâu rộng trong cộng đồng làm lành mạnh hóa môi trường thẩm mỹ, bảo tồn phát huy các giá trị di sản.

Thứ trưởng Đặng Thị Bích Liên đến thăm một cơ sở chế tác linh vật Việt vào sản phẩm du lịch

Đánh giá về Triển lãm là tiếp tục thực hiện tinh thần của công văn 2662 trong giai đoạn hiện nay, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Đặng Thị Bích Liên khẳng định: Triển lãm là hoạt động thiết thực nhằm tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức trong gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, không sử dụng sản phẩm, biểu tượng linh vật không phù hợp. Thông qua triển lãm, cần lưu ý tăng cường vận động để người dân quan tâm, ý thức hơn trong công tác bảo vệ di sản văn hóa, thực hiện đúng Luật Di sản văn hóa trong việc cung tiến, tiếp nhận các hiện vật vào di tích, đình, chùa….

Đây là triển lãm thứ 2 do Bộ VHTTDL tổ chức về chủ đề này. Triển lãm trước đó diễn ra từ ngày 12-23/12/2014 mang tên Hình tượng sư tử và nghê trong nghệ thuật điêu khắc cổ Việt Nam, do Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Nam Định tổ chức trưng bày 60 hiện vật./.