Khi họa sĩ trẻ chung tay bảo vệ di sản

Việt Nam luôn tự hào là một trong những đất nước có nhiều di sản thiên nhiên, di sản văn hoá vật thể và phi vật thể được bạn bè quốc tế công nhận, đánh giá cao.

Tuy nhiên, những năm gần đây, do một số nguyên nhân chủ quan lẫn khách quan, nhiều di sản quý giá của chúng ta đã, đang đứng trước nguy cơ bị xâm hại, phá huỷ. Bởi vậy, việc bảo vệ di sản đang trở nên ngày càng cấp thiết không chỉ đối với các ngành, các cấp, các địa phương mà còn với mỗi người dân. Nhiều họa sĩ trẻ đã dành nhiều tâm huyết sáng tạo, bảo vệ di sản bằng những tác phẩm chất lượng.

Sáng tạo để bảo vệ di sản

Ninh Bình một buổi sớm yên ả cuối tháng 7, tiếng đục chan chát, tiếng khoan gỗ rè rè như “hút” mọi người tới sân trước nhà hàng Hoàng Giang (Trường Yên, Hoa Lư). Giữa sân, nhà điêu khắc Trần An vóc người khỏe khoắn, tác phong nhanh nhẹn đang choãi chân, khom người khoan khoan, đục đục.

Tác phẩm điêu khắc mang tên “Hơi thở” đã dần thành hình qua bàn tay khéo léo, sự sáng tạo của người nghệ sĩ ấy. Khi tác phẩm hoàn thành, anh cẩn thận xắp xếp gọn gàng công cụ làm việc, hào hứng chia sẻ: Với nghệ sĩ, cái gì cũng có thể trở thành di sản. Riêng tôi cho rằng những mầm xanh là di sản của sự sống nên khi nhận lời tham gia sự kiện sáng tạo mỹ thuật “Mùa hè với di sản”, tôi muốn thể hiện ý tưởng này trên chất liệu đầu tiên mình thấy. 

Họa sĩ Trần An đang hoàn thành tác phẩm “Hơi thở”

Cùng chung quan điểm đó, họa sĩ Lê Nguyên Mạnh (họa sĩ tự do, đến từ Hà Nội) cho rằng giá trị văn hóa thời nào cũng được tôn trọng, bảo vệ, nhất là với những giá trị bắt nguồn từ tự nhiên. Khi đến với nơi nào, anh đều đặt mọi tình cảm, suy nghĩ, tìm kiếm những nét văn hóa riêng, những đặc trưng về thiên nhiên, con người, lịch sử của nó và cố gắng biểu đạt mọi xúc cảm về vùng đất ấy. Hai bức tranh khổ lớn được anh hoàn thành ngay trước hôm khai mạc sự kiện (một bức (1,5mx3m, một 1,5mx5m) phần nào thể hiện được điều đó.

Khác với nhà điêu khắc Trần An, họa sĩ Lê Nguyên Mạnh, không ít tác giả trẻ tham gia hoạt động mỹ thuật “Mùa hè với di sản” tại Ninh Bình cho rằng chỉ vài ngày thì chưa đủ để hiểu, để biết mà sáng tác song có thể khẳng định, sự kiện này giúp gợi ra những ý tưởng, phương hướng cho người nghệ sĩ.

Bên cạnh đó, cũng có một số người đã hoàn thành trước và giới thiệu ý tưởng, tác phẩm của mình ngay tại sự kiện. Đó là trường hợp của họa sĩ Nguyễn Phú Văn, Chủ nhiệm Câu lạc bộ (CLB) Mỹ thuật trẻ tỉnh Ninh Bình.

Trước những người quan tâm, yêu mến mỹ thuật, họa sĩ Nguyễn Phú Văn tự hào giới thiệu thành quả của mình - nhóm tượng “Những chiến binh Đại Việt” bằng chất liệu gỗ. Anh cho biết, đây là một tổ chiến đấu gồm 3 người lính nước Đại Việt xưa, trong đó một người tay cầm đèn, đang thổi tù và sừng trâu để phát lệnh chiến đấu; hai người còn lại cùng cầm binh khí sẵn sàng chiến đấu. Nhóm tác phẩm này được hoàn thành trong hơn 2 tháng.Sau sự kiện lần này, họa sĩ cho biết mình sẽ mang nhóm tượng đi trưng bày ở triển lãm khu vực Đồng bằng sông Hồng và triển lãm Đề tài lực lượng vũ trang, chiến tranh cách mạng sắp tới. 

Nhóm tượng “Những chiến binh Đại Việt

Họa sĩ Đặng Mậu Triết là Ủy viên Ban chấp hành Hội Mỹ thuật tỉnh Thừa Thiên Huế, từng giành được nhiều giải thưởng tại các triển lãm toàn quốc và khu vực, có không ít tranh đang được trưng bày nhiều bảo tàng trên cả nước. Tham gia hoạt động “Mùa hè với di sản”, họa sĩ người Huế này hào hứng giới thiệu ý tưởng về tác phẩm mang tên “Kết nối” của mình. Trong tác phẩm, ông sẽ lồng ghép hình tượng con rồng trên bệ Long sàng đá ở cố đô Hoa Lư với Ngọ Môn của kinh thành Huế.

“Ý tưởng được hình thành khi tôi đến dâng hương, tham quan Đền vua Đinh.Với ý tưởng này, tôi muốn đề cao những di sản nổi bật, xuyên suốt từ thời Đinh, Lê đến triều Nguyễn”- họa sĩ Đặng Mậu Triết chia sẻ.

Hoạt động sáng tạo mỹ thuật “Mùa hè với di sản” được tổ chức tại tỉnh Ninh Bình từ ngày 26 - 29/7. Đây là ý tưởng của nhà điêu khắc Phạm Bá Ngọc và họa sĩ Cù Cao Khải, với mong muốn giới thiệu rộng rãi về di sản văn hóa vật thể, phi vật thể và văn hóa thiên nhiên với giới nghệ sĩ tạo hình cả nước.

Tham dự hoạt động có gần 100 họa sĩ tạo hình thuộc các câu lạc, nhóm mỹ thuật: CLB trẻ Hội Mỹ thuật Việt Nam; các CLB Họa sĩ trẻ Ninh Bình, Thái Bình, Thanh Hóa, Quảng Bình; nhóm Today Hà Nội, nhóm họa sĩ Huế…

Kết thúc sự kiện đã có 76 tác phẩm được hoàn thành trong đó có 60 bức tranh và 16 tác phẩm điêu khắc, nghệ thuật sắp đặt, trình diễn; 20 tác phẩm chưa hoàn thành và rất nhiều những ý tưởng đã được thai nghén. Đây là lần đầu tiên một sự kiện mỹ thuật được tổ chức có nhiều tranh lớn được hoàn thành nhất từ trước đến nay, trong số 60 tác phẩm hoàn thiện có 7 bức khổ 1,5m x 5m và 1,5m x 3m

Kết nối để bảo vệ di sản

Tỉnh Ninh Bình có gần 1600 di tích các loại, trong đó có 2 khu di tích đặc biệt cấp quốc gia là Khu di tích lịch sử - văn hóa Cố đô Hoa Lư và Khu danh thắng Tràng An đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa, thiên nhiên thế giới. Bên cạnh đó, Ninh Bình còn có hơn 300 di tích văn hóa phi vật thể là các lễ hội truyền thống, các hình thức trình diễn dân gian. 

Trưởng phòng Di Sản (Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Ninh Bình) Vũ Thanh Lịch cho biết: Những năm qua, các ngành, các cấp và người dân trong tỉnh đã tích cực tham gia các hoạt động bảo vệ di sản văn hóa trên địa bàn. Hoạt động bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ. Tuy nhiên vẫn còn những vấn đề cấp thiết, cần được quan tâm hơn nữa trong quá trình bảo tồn, phát huy các giá trị di sản, nhất là vấn đề tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng về kết nối giữ gìn, bảo vệ di sản. “Mùa hè với di sản” là một trong những hoạt động sáng tác mỹ thuật lớn được tổ chức góp phần làm tốt nhiệm vụ kết nối này. 

Nói về hoạt động “Mùa hè với di sản”, họa sĩ Nguyễn Phú Văn, Chủ nhiệm CLB Mỹ thuật trẻ tỉnh Ninh Bình, đại diện Ban Tổ chức hoạt động chia sẻ: Miền di sản Ninh Bình, nơi lưu giữ rất nhiều dấu ấn quý báu của dân tộc, là chốn đi về của những tâm hồn đồng điệu, đồng cảm, biết trân trọng, tôn vinh cái đẹp, các giá trị bất tử để lưu truyền cho các thế hệ. Càng đáng trân trọng hơn khi những ký ức của dân tộc đang được lưu giữ tại Ninh Bình trở thành mạch nguồn cho những sáng tạo nghệ thuật, để các nghệ sĩ tạo hình làm nên những tác phẩm có giá trị.

Khai mạc "Mùa hè với di sản"

Cuộc hội ngộ ”Mùa hè với di sản” được tổ chức tại Ninh Bình sẽ mở rộng không gian cảm xúc, tăng cường sự giao lưu, chia sẻ và hòa hợp giữa những tâm hồn nghệ thuật đang căng tràn sức sáng tạo ở khắp 3 miền Bắc – Trung - Nam. Trong chuỗi hoạt động sáng tạo này, quá khứ, hiện tại và tương lai sẽ bừng sáng qua những sắc màu, hình khối và xúc cảm, ngưng lắng trong mỗi tác phẩm đã, đang và sẽ được các họa sĩ, nhà điêu khắc tạo ra. Ban tổ chức hy vọng, tất cả những điều đó sẽ là sự khởi đầu gắn kết, chia sẻ, sáng tạo của mỗi nghệ sĩ, mỗi vùng miền, mỗi tâm hồn, tạo ra sự cộng hưởng giúp lan tỏa những giá trị tốt đẹp của dân tộc. 

Cùng chung suy nghĩ đó, họa sĩ Hoàng Trung Dũng, Chủ nhiệm CLB Họa sĩ trẻ tỉnh Thái Bình cho rằng: Đây là một trong những hoạt động kết nối được nhiều câu lạc bộ, họa sĩ tạo hình các tỉnh, thành phố nhất từ trước đến nay. Riêng với CLB Họa sĩ trẻ tỉnh Thái Bình, trước khi đến Ninh Bình, các thành viên đã thống nhất cố gắng khai thác những di sản đặc trưng nhất của Ninh Bình để có cảm xúc sáng tạo, vừa góp phần tôn vinh vừa gìn giữ, phát huy di sản văn hóa của miền đất cố đô đặc biệt này. Hy vọng, sau khi trải qua hoạt động sáng tác này, các họa sĩ tạo hình trẻ của Thái Bình sẽ học được cách tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, lý thú như vậy để góp phần tuyên truyền bảo vệ di sản của tỉnh Thái Bình cũng như của cả nước. 

Mỹ Bình