“Ngày gặp lại” Một bài ca “Đỏ” về người lính Cụ Hồ
Nhà báo, NSNA Vũ Dũng (Hải Phòng) là gương mặt khá nổi tiếng từ đầu thập niên 90 của thế kỉ trước. Là người ham học, đa tài, anh chơi tốt trên cả hai sân: ảnh báo chí cũng như sân chơi ảnh nghệ thuật. Từng được nhà báo Kim Toàn, nguyên tổng biên tập báo Hải Phòng ngợi khen: “Nhà báo Vũ Dũng luôn luôn chụp ảnh khác thường, chịu tìm tòi những góc mới và lạ”. Chả thế mà: kỹ tính trong nghệ thuật như nhà lý luận phê bình nhiếp ảnh Vũ Huyến, khi ra cuốn sách “Nhiếp ảnh & cuộc sống”, ông cũng lại phải dùng đến ảnh của Vũ Dũng chụp để làm bìa. Khoảnh khắc khi Vũ Dũng đã “chớp” được nguyên cái khuôn mặt to đoành và một chút cái bàn tay, khi ông Vũ Huyến đang vung lên “chém gió” và đã làm cho cuốn sách, ấn tượng ngay từ trang bìa. Hơn 25 năm cầm máy, kể từ giải thưởng nhiếp ảnh đầu tiên, với sự lao động liên tục và không ngừng nghỉ, NSNA, Nhà báo Vũ Dũng đã sở hữu hơn 200 giải thưởng trong nước và quốc tế ở lĩnh vực ảnh báo chí, ảnh nghệ thuật và ảnh ý tưởng. Anh được Hội Nghệ sỹ nhiếp ảnh Việt Nam phong tước hiệu “Nghệ sỹ nhiếp ảnh đặc biệt xuất sắc EVAPA/GOLD”, được Liên đoàn Nghệ thuật nhiếp ảnh quốc tế phong tước hiệu AFIAP.
Ngày gặp lại. Ảnh: Vũ Dũng
Biết và quen Nhà báo, NSNA Vũ Dũng cũng khá lâu, vài lần cùng đi sáng tác, tôi đã phát hiện ra cái thói quen trong khi sáng tác của NSNA Vũ Dũng là: ít thấy anh dịch chuyển đối tượng mà chủ yếu anh tự dịch chuyển mình, tìm góc đẹp nhất, để luôn giữ được khoảnh khắc tự nhiên trên khuôn mặt đối tượng. Hành động và những cá tính đó, phải chăng đã tạo nên nhiều khoảnh khắc rất sống động trong mỗi tác phẩm của NSNA Vũ Dũng, ở tác phẩm “Ngày gặp lại” là một ví dụ.
Trong bài viết này, xin được giới thiệu tác phẩm “Ngày gặp lại” của nhà báo, NSNA Vũ Dũng, vì nó mang đậm phong cách con người anh. Tác phẩm “Ngày gặp lại” khi ra đời, có thể nói là một tác phẩm đã đem lại cho Vũ Dũng nhiều thành tích nhất. Một tác phẩm mà gần như anh đã “thi đâu đạt đấy”. Từ giải nhất ảnh nghệ thuật TP Hải Phòng (năm 2009), cho đến giải thưởng ảnh xuất sắc quốc gia 2011… Ảnh ghi thực 100%. Trong ảnh là những người lính đã từng chiến đấu trên mặt trận Tây Ninh, đường 9 Nam Lào khốc liệt (năm 1969), sau 40 năm gặp lại. Ảnh có đầy đủ thông tin ngày, giờ, địa điểm, cũng như sự kiện, rồi đến cả tên từng nhân vật trong ảnh Vũ Dũng đều nắm rõ. Nhưng khi nhìn vào tác phẩm, người xem đã bàng hoàng trước tất cả những thông tin đó mà chỉ nghĩ: mình đang đứng trước một tác phẩm nghệ thuật lớn. Phải chăng ảnh báo chí và ảnh nghệ thuật có tính giao thoa ở đây. Tính tư tưởng đỉnh cao trong tác phẩm “Ngày gặp lại”, mà Vũ Dũng quen gọi tính “Cách mạng” đã đi vào lòng người xem một cách rất tự nhiên, có lẽ bởi ngôn ngữ hình ảnh khá giản dị. Người chụp đã ghi lại được cuộc đối thoại nội tâm nhân vật. Sự đối thoại nội tâm ấy là những khoảnh khắc vừa hồn nhiên vừa xúc động dâng trào đến tột đỉnh và đã được con mắt tình đời của người nghệ sỹ tài năng ghi lại thật sống động, chỉ trong vài chục phần trên giây. Bốn người lính năm xưa như kết thành một khối. Sự biểu cảm không ai giống ai, đều chung một niềm vui của ngày gặp lại sau ngần ấy năm. Đồng đội đã anh dũng nằm xuống nơi trận địa và những anh hùng đã trở về với đời thường, cuộc sống mưu sinh đời thường cũng thấm đẫm nỗi vất vả, những vết hằn trên từng khuôn mặt với làn da sạm nắng, ánh lên như màu của phù sa sông Hồng. Những vết nhăn trên từng khuôn mặt đã không đủ làm mất đi cái vẻ đẹp khỏe khoắn, săn chắc, tinh thần người chiến sỹ. Ta hãy để ý, một người lính già đã mất đi chiếc răng và người lính thương binh bên trái kia, cánh tay không còn nguyên vẹn nhưng vẫn kết chặt tình đồng đội. Tất cả như đang tột đỉnh niềm vui bên nhau. Và nữa, chiếc đồng hồ “Poljot” đến những huân, huy chương nổi trên những bộ quân phục còn tươi sắc màu áo lính. Có thể nói, mọi chi tiết đã quện lấy nhau thành một khối tượng đài chiến thắng, làm người xem xúc động đến rơi lệ.
Xin cảm ơn nhà báo, NSNA Vũ Dũng đã để lại cho đời một tuyệt tác. Tác phẩm “Ngày gặp lại” sẽ mãi mãi như một bài ca “Đỏ” đi cùng năm tháng về người lính cụ Hồ.
T.T
