ĐIỂM TIN MỸ THUẬT NHIẾP ẢNH THẾ GIỚI từ 25/9 đến 1/10/2016

Hai kiệt tác của Van Gogh bị đánh cắp ở Amsterdam cách đây 14 năm, đã được tìm thấy tại nhà một trùm ma túy khét tiếng gần Naples, Ý - theo thông báo của các quan chức Ý và Bảo tàng Van Gogh hôm thứ Sáu, 30/9/2016. Việc phát hiện ra hai bức tranh “Cảnh biển tại Scheveningen” (1882) và Giáo dân sau buổi lễ nhà thờ ở Nuenen (1884-1885) là chiến công vang dội của Đội đặc nhiệm Ý chuyên điều tra tội phạm có tổ chức. Bọn tội phạm liều lĩnh đã đột nhập vào Bảo tàng Van Gogh ở trung tâm thành phố Amsterdam vào đêm 07/12/2002, sử dụng thang leo lên mái nhà, trèo qua cửa sổ vào gian trưng bày cuỗm đi 2 bức tranh của Van Gogh rồi tụt xuống đất bằng dây thừng. Mặc dù cả hai bức tranh đều có những vết xây xước nhỏ và bị tháo rời khỏi khung, chúng vẫn trong tình trạng khá tốt. Do các tác phẩm cần được sử dụng làm tang chứng trong các vụ xét xử án hình sự sắp tới, chưa biết khi nào chúng mới trở lại nơi chốn cũ. Phấn khởi trước tin vui, giám đốc bảo tàng Axel Ruger thổ lộ: “Chúng tôi đã chờ đợi khoảnh khắc này trong 14 năm rồi, và tất nhiên điều duy nhất bạn muốn là đưa chúng về thẳng bảo tàng. Nhưng chúng tôi sẽ phải kiên nhẫn đợi thêm một thời gian nữa”.

 (The New York Times)

Axel Ruger (trái), Giám đốc Bảo tàng Van Gogh ở Amsterdam, và công tố viên Giovanni Colangelo tại Napoli bắt tay nhau trước bức tranh “Hội Thánh rời khỏi Giáo hội Cải cách ở Nuenen”. ©Ciro Fusco / EPA

Giáo dân sau buổi lễ nhà thờ ở Nuenen. ©Getty Images.

Chi tiết bức tranh “Cảnh biển tại Scheveningen”. ©Getty Images.

Một bức tranh sơn dầu cổ 300 năm tuổi của một bậc thầy Phục hưng trị giá 3 triệu bảng mới được phát hiện trong kho tranh của Bảo tàng Swansea, Anh quốc. Tác phẩm “Meleager và Atalanta” của Jacob Jordaens, một họa sĩ Flemish hàng đầu thế kỷ 17, thuộc về Bảo tàng Swansea từ ngót 150 năm nay, nhưng trên trang web “Nghệ thuật Vương quốc Anh” - cùng với 200.000 tác phẩm khác - phần tác giả của nó lại ghi là “chưa rõ”. Sau khi vào tra cứu trang web này, sử gia nghệ thuật Bendor Grosvenor đã nghi ngờ và bắt đầu nghiên cứu xem nó có phải là một tác phẩm của Jordaens hay không. Một nhãn ở mặt sau bức tranh ghi rằng đó là ‘một bản sao hồi thế kỷ 18’, nhưng sau khi được làm sạch và gửi đến Viện Courtauld Institute, các chuyên gia đã phân tích và khẳng định niên đại của nó là vào khoảng 1619 - 1622. Theo các chuyên gia, bức tranh này là một bức khảo hoạ kỹ trước khi Jacob Jordaens thực hiện một phiên bản khác hoàn chỉnh hơn mà hiện đang trưng bày tại bảo tàng Prado, Madrid, Tây Ban Nha.

(The Independent)

Phiên bản đầu tiên của bức “Meleager và Atalanta” của Jacob Jordaens mới được phát hiện tại kho tranh của Bảo tàng Swansea. ©BBC.

Bức tranh “Meleager và Atalanta” của Jacob Jordaens hiện đang trưng bày tại bảo tàng Prado, Madrid. ©Creative Commons.

Kiệt tác “Giờ học nhạc” của Johannes Vermeer đã về thăm cố quốc Hà Lan lần đầu tiên sau 20 năm tha hương. Kiệt tác này - một tác phẩm thuộc Bộ sưu tập Hoàng gia Anh - lần cuối được bày tại Bảo tàng Mauritshuis là vào năm 1996 nhân một triển lãm lớn về Johannes Vermeer thời bấy giờ. Bức tranh giờ đây sẽ là điểm nhấn của cuộc triển lãm mùa thu “Ở nhà tại Hà Lan: Vermeer và những người cùng thời từ Bộ sưu tập Hoàng gia Anh”. Triển lãm mở cửa cho công chúng từ 29/9/2017 đến 8/1/2017. “Giờ học nhạc” là một trong 36 tác phẩm hiếm quý còn lại của Johannes Vermeer. Được vẽ trong khoảng 1660-1662, bức tranh từng được vua George III của nước Anh mua năm 1762, và bị gán cho hoạ sĩ Frans van Mieris Elder. Chỉ mãi về sau nó mới được xác nhận là một kiệt tác của Vermeer. Ngoài kiệt tác nói trên, triển lãm này cũng bao gồm 20 bức tranh khác từ Bộ sưu tập của Hoàng gia Anh và 01 bức từ chính bộ sưu tập của Mauritshuis, trong đó có những kiệt tác như “Người phụ nữ trong phòng thay đồ” của Jan Steen và một số tác phẩm quan trọng của các bậc thầy Hà Lan khác.

(Art Daily)

Bức tranh "Giờ học nhạc” của Johannes Vermeer trong quá trình chuẩn bị cho triển lãm. ©Koen van Weel / ANP / AFP.

Bức tranh “Người phụ nữ trong phòng thay đồ” của Jan Steen. ©Freek van den Bergh / ANP / AFP.

Bộ sưu tập tranh quý gồm 85 tác phẩm của danh hoạ người Tây Ban Nha Joan Miro đã được chính phủ Bồ Đào Nha quyết định giữ lại sau khi đất nước này náo động bởi thông tin chúng sắp được bán ra nước ngoài. Các bức tranh nói trên - với ước tính trị giá tổng khoảng 35 triệu euro (39 triệu $) - từng thuộc sở hữu của ngân hàng BNP song đã bị quốc hữu hoá khi ngân hàng này có nguy cơ phá sản và năm 2008. Năm 2014, chính phủ trung hữu của Bồ Đào Nha đã có kế hoạch bán đấu giá chúng tại London để huy động thêm một khoản tiền mặt, nhưng họ đã phải rút lại ý định sau khi bị công chúng, các đối thủ chính trị và các nhà hoạt động phản đối kịch liệt. Thủ tướng Antonio Costa, thuộc phái trung tả, hôm thứ Ba, 27/9/2016 đã tuyên bố rằng chính phủ “cuối cùng đã quyết định giữ lại bộ sưu tập nổi tiếng của Miro tại thành phố Porto.” Không rõ bộ sưu tập sẽ vẫn do nhà nước sở hữu hay được bán cho các nhà sưu tập tư nhân, nhưng một quan chức chính phủ cho biết bất kỳ người mua là ai thì cũng sẽ phải chấp nhận việc lưu giữ bộ sưu tập này ở Porto.

(AFP)

Xưởng vẽ của Joan Miro được tái dựng lại tại Gallery Mayoral, London, tháng 1/2016 London. ©Anthony Harvey / Getty Images.

Phòng tranh Throckmorton Fine Art ở New York đang tổ chức một cuộc triển lãm lớn nhan đề “Héctor Garcia: 60 năm nhiếp ảnh diệu kỳ” với hơn 40 bức ảnh của phóng viên - nhiếp ảnh gia nổi tiếng người Mexico Héctor Garcia (1923 - 2012) từ ngày 22/9 đến 26/11/2016. Héctor Garcia nổi tiếng với những tác phẩm nhiếp ảnh thể hiện ý thức xã hội, ví dụ như các bức ảnh ghi lại cuộc nổi dậy năm 1968 của sinh viên, hình ảnh họa sĩ David Alfaro Siqueiros sau song sắt nhà tù Palacio de Lecumberri hoặc cuộc biểu tình năm 1958 của các giáo viên, sinh viên và người lao động bày tỏ tình đoàn kết với công nhân ngành đường sắt. Theo Consuelo Saizar, Chủ tịch của Hội đồng Quốc gia về Nghệ thuật và Văn hóa Mexico, Héctor Garcia không chỉ là “một nhiếp ảnh gia lỗi lạc của những khung cảnh thành phố”, mà ông còn là một “nhân chứng của sự tương phản xã hội và những cuộc đấu tranh của các tầng lớp xã hội” ở Mexico; hơn thế, ông còn là một nhân vật huyền thoại đã nắm bắt được linh hồn của Mexico thông qua các tác phẩm nhiếp ảnh của mình.

(BlouinArtinfo)

Héctor García, “Ngày lễ Sabbath.” 1971. ©Héctor García/Throckmorton Fine Art.

Héctor García, “Giữa tiến bộ và phát triển”. Khoảng 1950. ©Héctor García/Throckmorton Fine Art.

Hector Garcia, “Nữ hoạ sĩ Frida Kahlo đang vẽ”. Khoảng 1940. ©Héctor García/Throckmorton Fine Art.

Héctor García, “Chân dung tự họa”. 1975. ©Héctor García/Throckmorton Fine Art.

 Nhiếp ảnh gia người Nhật Nobuyoshi Araki đang có tác phẩm trưng bày tại gallery Hamiltons, London từ 27/9 đến 22/11/2016. Là một trong những nhiếp ảnh gia nổi tiếng nhất của Nhật Bản và cũng được công nhận rộng rãi ở tầm quốc tế - có lẽ Nobuyoshi Araki là nghệ sĩ gây nhiều tranh cãi nhất với những tác phẩm nằm giữa đường biên mỏng manh của ảnh nghệ thuật và ảnh gợi tình, đặc biệt là những bức ảnh chụp những người phụ nữ bị trói trong nhiều tư thế của nghệ thuật trói dây cổ xưa của Nhật. Nghệ thuật của ông có tầm ảnh hưởng trong nhiều lĩnh vực sáng tạo, bao gồm nhiếp ảnh, điện ảnh và thời trang. Đây là lần thứ hai phòng tranh Hamiltons trình bày các tác phẩm của Araki. Nobuyoshi Araki học nhiếp ảnh tại Đại học Chiba, sau đó làm việc tại công ty quảng cáo Dentsu. Cho đến nay, Araki từng xuất bản hơn 450 cuốn sách ảnh nghệ thuật. Các tác phẩm nhiếp ảnh của ông có trong nhiều bộ sưu tập danh tiếng như Tate, London và Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại San Francisco.

 (Art Daily)

“Kaori trong gương”. 2015. ©Nobuyoshi Araki/Hamiltons Gallery, London.

“Shino”. 2002. ©Nobuyoshi Araki/Hamiltons Gallery, London

“67 Shooting Back – Phiên bản 10”. 2007. ©Nobuyoshi Araki/Hamiltons Gallery, London.

Bảo tàng nghệ thuật Metropolitan (The Met) đang bị kiện do có trong bộ sưu tập của mình một kiệt tác của Picasso từng là sở hữu của chủ nhân người Do Thái trước Thế chiến II. Đơn kiện nộp cho toà án vào hôm thứ Sáu, 30/9/2016, xoay quanh bức tranh “The Actor” (1904-1905) của Picasso, vốn nằm trong sưu tập cá nhân của trùm tư bản công nghiệp người Do Thái Paul Leffmann. Một người chắt của ông cho biết sau khi đã trốn thoát khỏi Đức Quốc Xã, cụ của bà đã phải bán bức tranh vào năm 1938 để có tiền rời khỏi nước Ý phát xít lúc đó đang hợp tác chặt chẽ với chế độ Đức Quốc xã khủng bố những người Do Thái. Khi đó, gia đình nhà Leffmanns đã buộc phải bán “The Actor” với giá 12000 đô – “một mức giá thấp hơn giá trị thực tế của nó rất nhiều.” Trước khi nó được tặng cho bảo tàng The Met vào năm 1952, bức tranh đã từng được mua bán thông qua phòng tranh M. Knoedler & Co. Gallery (mới bị toà án bắt phải đóng cửa trong năm nay do liên quan tới các vụ mua bán tranh giả). Bên nguyên đòi The Met hoàn trả lại tác phẩm hoặc bồi thường hơn 100 triệu đô. Vụ việc đang được toà án thụ lý.

(Reuters)

“The Actor” (1904-1905) của Picasso tại Bảo tàng nghệ thuật Metropolitan (The Met). ©Justin LANE / EPA.

Bảo tàng The Met hiện vẫn từ chối trả lại tác phẩm nghệ thuật này cho hậu duệ của Paul Leffmann.  ©The Metropolitan Museum of Art.

Bảo tàng Neue Galerie của New York công bố hôm thứ Ba, 27/9/2016, rằng họ đã giải quyết xong vấn đề bồi thường liên quan tới một bức tranh trong bộ sưu tập của mình có nguồn gốc từ những vụ cướp bóc của Đức Quốc xã. Trung tâm vụ việc là bức tranh “Khoả thân” của hoạ sĩ Karl Schmidt-Rottluff vẽ năm 1914, được Neue Galerie mua tại một cuộc đấu giá vào năm 1999. Để giải quyết dứt điểm vụ việc do lịch sử để lại, bảo tàng cam kết trả lại cho những người thừa kế của chủ sở hữu ban đầu, một doanh nhân người Do Thái đã bị mất bức tranh này trong thời kỳ bỏ chạy khỏi nước Đức Quốc xã - những năm 1930. Bảo tàng Neue Galerie quyết định sẽ trả lại bức tranh, và sau đó ngay lập tức mua lại bức tranh này theo “giá thị trường”, mặc dù không tiết lộ mức giá cụ thể. Neue Galerie được thành lập bởi Ronald S. Lauder, người thừa kế tài sản của Estée Lauder và là một trong những người đi đầu trong phong trào trả lại và/hoặc bồi thường đồ nghệ thuật do Đức Quốc xã cướp bóc trong Đại chiến 2. Các nhà phê bình đã thách thức cam kết của Lauder về vấn đề này từ hơn một thập kỷ nay, cụ thể là tính minh bạch về nguồn gốc của các tác phẩm trong bộ sưu tập của cá nhân ông và của Neue Galerie. Đáp lại, ông đã nỗ lực truy nguyên nguồn gốc của các tác phẩm, và cho đến thời điểm này, ông đã gửi trả ba tác phẩm cho những hậu duệ của các chủ nhân cũ.

(The New York Times)

Karl Schmidt-Rottluff, “Khoả thân”, 1914. ©Neue Galerie, New York.

Triển lãm hồi cố toàn diện đầu tiên các tác phẩm của cố nghệ sĩ Tetsumi Kudo tại Đức diễn ra từ 25/9/2016 đến 1/1/2017 tại bảo tàng Fridericianum, Kassel. Trong khoảng thời gian ba thập kỷ (từ giữa năm 1950 đến cuối những năm 1980), Tetsumi Kudo (1935 - 1990) đã sáng tạo nên những tác phẩm theo lối tiếp cận đương đại mang tính ý niệm của chủ nghĩa hậu nhân văn (Posthumanism) và Duy vật mới (New Materialism). Các tác phẩm của Kudo phản ánh những ranh giới giữa con người, thiên nhiên và công nghệ từ góc nhìn của một người quan sát nghiêm khắc và có phần lạnh lùng. Ông mạnh mẽ chỉ trích tình trạng được cho là độc tôn của con người và tư tưởng thực dân của họ trong những hệ thống sinh thái mới. Sinh tại Osaka năm 1935, Tetsumi Kudo nghiên cứu về nghệ thuật tại Đại học Nghệ thuật Tokyo từ năm 1954 đến năm 1958. Sau khi rời Nhật Bản qua Paris sinh sống và hoạt động kể từ 1962, ông đã nhiều lần về thăm quê nhà, và cuối cùng đã hồi hương vào năm 1980. Ông mất tại Tokyo năm 1990.

(Art Daily)

Tetsumi Kudo, “Sự sống còn của avant-garde”, 1985. Vải bông, nhựa, polyester, dây thừng, keo. ©Quỹ di sản Tetsumi Kudo / VG Bild-Kunst.

Tetsumi Kudo, “Chân dung M”, 1964–1965. Chất liệu tổng hợp. ©Quỹ di sản Tetsumi Kudo / VG Bild-Kunst.

Tetsumi Kudo, “Chân dung của bạn 70-78”, 1978. Chất liệu tổng hợp. ©Quỹ di sản Tetsumi Kudo / VG Bild-Kunst.

Triển lãm tranh thời kỳ đầu của Van Gogh mở tại Bảo tàng Kröller-Müller từ 24/9/2016 đến 9/4/2017 với tiêu đề “Van Gogh thủa ban đầu” giới thiệu với công chúng những tác phẩm đầu tay của nhà danh hoạ trong sự nghiệp nghệ thuật. Khác với những hoạ sĩ đương thời - như Isaac Israels hay George Breitner thường tập trung mô tả đời sống thị thành - Van Gogh lại quan tâm tới những con người lao động bần hàn, gần như sống bên lề xã hội. Hội hoạ của Van Gogh giai đoạn này chân thành chia sẻ lòng trắc ẩn với những thân phận cần lao. Hơn nữa, như trong một lá thư gửi người em trai, ông viết: “Anh xin nhắc lại – anh vẽ là để chống lại thói bàng quan. Kiên trì thật là điều không hề dễ dàng, mà những điều dễ dàng thì chẳng mấy giá trị.” Các bức ký hoạ và phác thảo của Van Gogh trong triển lãm này - rất hiếm khi xuất hiện trước công chúng - cho thấy cách ông phấn đấu làm chủ kỹ thuật, thể hiện hình khối và chuyển động của các nhân vật trong những tháng ngày chập chững dấn thân vào con đường hội hoạ.

(Art Daily)

Một số hình ảnh tại triển lãm “Van Gogh thủa ban đầu”. ©Marjon Gemmeke.

Andrea Tran (Tổng hợp và lược dịch)