Họa sỹ Đỗ Sơn

Năm 1965, họa sỹ Đỗ Sơn nhập ngũ, đi chiến trường B, chiến đấu tại chiến trường Khu V. Năm 1969, với khả năng về mỹ thuật Đỗ Sơn được điều về Tòa soạn Báo Quân Giải phóng Khu V. Năm 1970, ông ra Bắc làm việc ở Tòa soạn báo Quân đội Nhân dân. Sau đó, đi học khoa Hội họa khóa 17 trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam (1973 - 1978).

Họa sỹ Đỗ Sơn

Ngay từ thời gian đi học, họa sỹ Đỗ Sơn đã có nhiều tác phẩm tham gia các Triển lãm Mỹ thuật. Trong đó có tác phẩm lụa “Vườn trường Mỹ thuật Việt Nam” và hai ký họa về nông trường bò sữa Mộc Châu được lưu giữ tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Sau khi tốt nghiệp ông về công tác tại Xưởng Mỹ thuật Quân đội, đây là thời kỳ Đỗ Sơn sáng tác nhiều tác phẩm về đề tài Lực lượng Vũ trang và Chiến tranh Cách mạng, tham gia các Triển lãm Mỹ thuật lớn và được kết nạp làm Hội viên Hội Mỹ thuật Việt Nam ngành Hội họa năm 1979.

Họa sỹ Đỗ Sơn đã ghi dấu ấn về quá trình hoạt động sáng tạo nghệ thuật của mình với tác phẩm sơn dầu “Hoa biển”, 139x149cm, Huy chương Bạc tại Triển lãm Mỹ thuật toàn quốc năm 1980, được giới Mỹ thuật Việt Nam đánh giá cao. Tiếp đó, tại Triển lãm Mỹ thuật về đề tài Lực lượng Vũ trang và Chiến tranh Cách mạng năm 1984, nhân dịp Kỷ niệm 40 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam, Đỗ Sơn có tác phẩm lụa “Đảo Phú Quốc”, được tặng Huy chương Vàng của Triển lãm. Đỗ Sơn cũng sáng tác nhiều tác phẩm về Người mẹ, Thương binh Liệt sỹ và tranh có đề tài về Lực lượng Vũ trang. Nhiều tác phẩm Sơn dầu khác được đánh giá cao như “Xóm biển Phú Quốc”, Lụa, 110x90cm; “Tắm tiên”, Sơn dầu, 200x180cm; “Công viên xanh”,Sơn dầu,160x180cm; “Giấc mơ màu đỏ”, Sơn dầu, 160x250cm; “Đất đỏ bazan”, Sơn dầu, 89x119cm, 1984...

Từ sau ngày Đổi mới, họa sỹ Đỗ Sơn đã có những tác phẩm Sơn dầu mang dấu ấn riêng, với bút pháp tự do, khỏe khoắn, thô mộc, pha trộn các yếu tố ngây thơ, sơ khai, màu sắc mạnh mẽ với nhiều màu nguyên chất, tương phản, giàu màu sắc trang trí, bản năng. Có thể nói, Đỗ Sơn là một trong những đại diện tiêu biểu cho xu hướng Hội họa Neo-primitivist riêng kiểu Việt Nam khá phổ biến trong đời sống Mỹ thuật Việt Nam hiện nay.

Đỗ Sơn, Hoa biểnSơn dầu, (140x150)cm, 1980. Sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam.

Tác phẩm được Giải thưởng Nhà nước năm 2016

Đỗ Sơn, Cao nguyên, sơn dầu, 1984. Sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Đỗ Sơn, Trái tim người mẹ, sơn dầu, 1994. Sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam

Họa sỹ Đỗ Sơn đã tham gia nhiều Triển lãm nhóm, cá nhân ở trong nước và nước ngoài như Triển lãm nhóm của 16 họa sỹ ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam năm 1987; Triển lãm nhóm của 2 họa sỹ ở Hà Nội năm 1994; Triển lãm nhóm ở Gallery Nam Sơn, Hà Nội năm 1996; Triển lãm cá nhân ở Trung tâm Nghệ thuật Quốc tế ở Washington DC, Mỹ, Triển lãm nhóm của 2 họa sỹ ở Novotel, Viên Chăn, Lào và Triển lãm cá nhân ở Gallery Nam Sơn, Hà Nội năm 1997.

Từ những năm đầu của thế kỷ 21 đến nay, bên cạnh sự trở lại các đề tài về tuổi thơ, nông thôn, Đỗ Sơn đã đi vào mảng tranh về miền núi, tranh thiếu nữ, đặc biệt là tranh khỏa thân có kích thước lớn. Ta có thể kể tới những bức tranh miền núi như: Mùa xuân trên vùng cao - Sơn dầu, 80x100cm, 2007; Trên vùng cao - Sơn dầu, 80x100cm, 2007; Mùa xuân trên Sapa - Sơn dầu, 160x220cm, 2005; Ngày mưa trên vùng cao - Sơn dầu, 160x220cm, 2005 - 2008 và tranh khỏa thân như Mùa xuân - Sơn dầu, 80x100cm, 2007; Biển nắng - Sơn dầu, 150x160cm, 2008; Những cô gái trẻ - Sơn dầu, 120x160cm, 2008; Trên bãi biển - Sơn dầu, 150x160cm, 2008…và rất nhiều các tác phẩm khác nữa. Nhiều tác phẩm đã được trưng bày ở các Triển lãm cá nhân như Triển lãm tại Gallery Thăng Long, Hà Nội năm 2001; Triển lãm cá nhân tại Gallery 55 ở Băng Cốc, Thái Lan năm 2002; Triển lãm cá nhân tại Gallery Thăng Long, Hà Nội năm 2008.

Thành quả trong cuộc đời hoạt động sáng tạo nghệ thuật của ông, bên cạnh rất nhiều những giải thưởng, những triển lãm cá nhân, triển lãm nhóm trong và ngoài nước, các tác phẩm của ông có mặt trong các Sưu tập của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam; Bảo tàng Mỹ thuật Singapore; Sưu tập cá nhân ở trong nước và nước ngoài như Mỹ, Singapore, Australia, Hãng Hàng không châu Á, Hoàng gia Marocco...và giải thưởng cao quý mà ông cùng các đồng nghiệp vinh dự được Chủ tịch nước trao tặng là Giải thưởng Nhà nước Về văn học Nghệ thuật năm 2016.

Trần Khánh Chương