Miền cổ tích hành trình của những giấc mơ đẹp !

Nếu tính từ ấn phẩm “Xuân thì”- chuyên đề ảnh khỏa thân đầu tay của Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Thái Phiên ra mắt bạn đọc (tháng 12/2007) thì mãi sau hơn một thập kỷ (tháng 3/2018) sách ảnh khỏa thân thứ hai của cùng tác giả có tên “Miền cổ tích” mới vừa được phát hành.

Với tựa đề “Miền cổ tích”, phải chăng Thái Phiên - Nghệ sỹ Nhiếp ảnh đặc biệt xuất sắc (E.VAPA/G)  cũng mong muốn dẫn bạn đọc bước vào cuộc hành trình, trải nghiệm mới mẻ về thế giới “lãng mạn” của những giấc mơ mà điểm đến là khám phá hương vị ngọt ngào của cái “thiện” và cái “mỹ”…

NSNA Thái Phiên

1. THẾ GIỚI CỦA “MỘNG & THỰC”

“Vào một thời điểm thích hợp, khi có cái nhìn cởi mở và thông thoáng hơn, tôi sẽ lần lượt giới thiệu những tác phẩm còn lại…”.

Sách ảnh “Miền cổ tích” của Thái Phiên dày 146 trang, gồm 95 ảnh khỏa thân dưới góc nhìn của lăng kính nghệ thuật.  Hai ngàn bản in sẽ được xuất xưởng trong đợt phát hành lần đầu. Nếu như “Xuân thì” là tập sách ảnh tập trung ghi nhận vẻ đẹp nơi hình thể người thiếu nữ vào giai đoạn thanh xuân, thì ở “Miền cổ tích” là hành trình nhà nhiếp ảnh Thái Phiên mời người xem ngược dòng thời gian khám phá, trải nghiệm thế giới “lãng mạn”, hương vị ngọt ngào của những giấc mộng đẹp, được chia thành ba chủ đề: Tinh cầu lạ; Khúc tự tình và Miền cổ tích. Trong thế giới đan xen “mộng và thực” ấy, bằng đường nét và ánh sáng, mỗi hình tượng được tác giả khắc họa trở thành bức chân dung vừa phi thực vừa chân thực, giàu cảm xúc, gieo vào bạn đọc hạt mầm yêu thương.

Miền cổ tích. Ảnh: Thái Phiên

“Chụp ảnh nude cũng “lắm nhục - nhiều vinh” chẳng vui sướng gì đâu các anh ơi! Cứ thử nghĩ xem, mọi người hình dung một kẻ chuyên chụp nude như thế nào? Anh ta có bị tâm lý gì không? Có đàng hoàng không?” - Thái Phiên tếu táo, nửa đùa - nửa thật bày tỏ với đồng nghiệp. Còn nhớ, vào tháng 12 năm 2014, trong thời khắc biết mình được phong tước hiệu Nghệ sỹ nhiếp ảnh đặc biệt xuất sắc (Exellent/VAPA/Gold) với bộ ảnh mang chủ đề “Bước thời gian”, gồm 15 ảnh khỏa thân đen trắng kể về những đoạn đời của người phụ nữ, anh đã bày tỏ: “Tôi nghĩ nhiều nhất đến những người đã làm mẫu cho tôi. Họ đã hy sinh, ẩn mình sau tác phẩm. Họ đã vượt qua nhiều thành trì, định kiến của xã hội”…

Suối mơ 1. Ảnh: Thái Phiên

2. CHUYỆN “NGƯỜI THỰC - VIỆC THỰC”

Chuyện thứ nhất, sáng 29/3, một học viên lớp nhiếp ảnh cũ, cỡ tuổi khoảng dưới 70, bất ngờ ghé phòng làm việc:

Chào Thầy, cho em hỏi thăm chị Kim Liên ngồi ở chỗ nào, em muốn mua  quyển sách ảnh “Miền cổ tích”.

A, chào anh! Nhưng mà ông anh mua để tặng hay để đọc? - mình tò mò hỏi nhỏ.

Em đọc báo thấy giới thiệu, đến mua về để nhóm bạn cùng xem…

Chuyện thứ hai, được kể từ cô bán sách, cửa hàng Fahasa Nguyễn Huệ: Có bác cao niên, suốt buổi sáng cứ loay hoay mãi bên những giá sách mà chưa chọn được quyển sách nào vừa ý. Gần cuối giờ trưa, lúc vắng khách, ông nhẹ nhàng hỏi:

Cháu ơi, bác muốn tìm mua quyển “Miền cổ tích” của tác giả Thái Phiên.

Thanh toán tiền xong, ông lại thật thà:

Cháu có thể đóng giúp chữ “Kính biếu”, để bác tiện đem về nhà không?

Qua hai câu chuyện, “tận mắt được thấy, tận tai được nghe”, đã rõ nhu cầu về thưởng thức ảnh khỏa thân trong xã hội quả là… có thực.

Phù dung. Ảnh: Thái Phiên

“ẢNH KHỎA THÂN” & TÔ MÌ CAY 7 CẤP ĐỘ

Đừng nghĩ thể loại ảnh khỏa thân chỉ vướng các rào cản, quan niệm bảo thủ do sự khác biệt thuần phong mỹ tục nơi văn hóa phương Đông!

Thật tiếc, chưa có cuộc thăm dò ý kiến, phân tích tâm lý người xem mong muốn tiếp nhận được những gì ở triển lãm ảnh khỏa thân, hay sách ảnh khỏa thân? Trong môi trường văn hóa đa dạng có nhiều dòng chảy và nhiều xáo trộn như hiện nay, cấp phép triển lãm ảnh khỏa thân như thế nào cho phù hợp? Đây cũng là câu hỏi khá đau đầu với những nhà quản lý văn hóa. Bởi trong xu thế toàn cầu hóa, thông qua công nghệ truyền thông, người xem đã tiếp cận với nhiều hình thức ảnh khỏa thân ở nhiều cấp độ - từ “nhạt” đến “mặn”, từ “cổ điển” đến “đương đại”- nên việc đánh giá “thuần khiết” hay “dung tục” cũng đều tùy thuộc vào cảm nhận chủ quan, khó phân định ranh giới.

Đồi tháp nắng. Ảnh: Thái Phiên

Tựa như giới ca sỹ khi biểu diễn, có người lấy cao độ, trường độ làm sở trường để khoe chất giọng khỏe khoắn, có giọng ca lại lấy sự du dương, êm ái để chinh phục tâm hồn người nghe. Có nhiều trường phái thể hiện ảnh khỏa thân và hẳn nhiên không nhất thiết nghệ thuật phải rập theo một khuôn. Trong nghệ thuật, có biết bao điều cần gợi mà không tả, như cô gái duyên thầm bao giờ cũng kín đáo, ý nhị mà sâu lắng là vậy. Bởi ảnh phải xử lý bố cục, tạo hình mảng khối, độ sáng - tối… buộc người xem phải ngẫm ngợi, mỗi hình tượng có thể được phóng chiếu theo hàng trăm cách hiểu…

Điều quan trọng nhất, chính là kết quả cuối cùng của bức ảnh. Ảnh tác động gì đến thị giác và đem lại cảm xúc thẩm mỹ gì nơi người thụ hưởng? Khác với ảnh khỏa thân gợi dục (Naked), ảnh khoả thân nghệ thuật (Nude photography) tôn vinh hình thể (nữ hay nam) đều luôn cần bao hàm hai yếu tố: hướng đến sự  hoàn mỹ - tận thiện, biết dấu cái cần che, để người xem tự tưởng tượng… Hay chính xác hơn, là bản lĩnh sáng tạo, định hướng thẩm mỹ của nhà nhiếp ảnh trong việc chọn lọc, cung cấp liều lượng thông tin đến mức nào với người  xem?

Suy cho cùng, ảnh khỏa thân nghệ thuật tựa như tô mì cay 7 cấp độ, biết chọn được người thưởng thức đồng điệu. Thật tiếc, cũng với danh nghĩa “Khỏa thân vì môi trường”, chúng tôi đã từng  dự một buổi giới thiệu chiếu ảnh (Slides show) dài hơn hai tiếng, ở đó khỏa thân không tinh khiết như một giá trị nghệ thuật cần bảo dưỡng mà còn “tệ” hơn những điều cơ bản cần phải có…! Chụp ảnh khỏa thân nghệ thuật lẫn thưởng ngoạn ảnh khỏa thân nghệ thuật đều không dễ! Riêng với những chương sách “tự phản chiếu bản thân” của Nguyễn Thái Phiên, những ai ít nhiều còn hoài nghi hay định kiến với ảnh khỏa thân nghệ thuật, hãy một lần tìm đọc “Miền cổ tích” để thử mở cửa trái tim mình và cùng chia sẻ rằng “Cái đẹp trên đời sẽ đến với những ai tin vào sự tồn tại của nó”.        

L.X.T