Một cuốn sách kỳ công giáo trình xuất sắc*

Ngày nay sách dạy vẽ và thiết kế (drawing & design) nhiều không đếm xuể, thuộc đủ các thang bậc chất lượng từ tối thiểu đơn giản cho bước đầu  học vẽ, hướng dẫn kỹ thuật và các thủ thuật cụ thể cho người nghiệp dư đến các giáo trình đại học “hàn lâm” chuyên sâu từng môn lẻ (giải phẫu, xa gần, bố cục… kỹ thuật sơn dầu, mầu nước,..) phức tạp và giáo điều. Nhiều các cẩm nang hay giáo trình khô cứng, cồng kềnh kiến thức làm nản lòng các nghệ sỹ tương lai. Không ít các ấn phẩm mang tính sách công cụ truyền nghề, học nghề phiến diện, chắp vá thậm chi sai lạc nhầm lẫn về học thuật được sử dụng tùy tiện trong đào tạo nghệ thuật - một thực tế ở nước ta.Trong hoàn cảnh đó cuốn sách - giáo trình của G. Collier là một ngôi sao sáng, một lựa chọn đáng giá nhất cho bất kỳ ai muốn học vẽ và design.

Tác giả GrahamCollier và bìa cuốn sách

Hiếm ai kỳ công như G. Collier, suốt hơn 20 năm ông soạn đi soạn lại công trình của mình bốn năm lần. Việc được đón nhận sử dụng, tái bản nhiều lần khiến ông càng mê đắm công việc, từng bước nâng cao chất lượng công trình. Cả về mặt kiến thức lẫn thực hành cuốn sách này là một giáo trình đầy đủ, liều lượng rất vừa phải cho toàn bộ sự học vẽ. Tác giả cân bằng được ba tính chất cần có của sự dậy - học vẽ là những lý luận nhận thức luận (thí dụ tại sao chúng ta lại phải, muốn vẽ, chúng ta có thể nhìn như thế nào và tại sao…) những nguyên lý tạo hình cơ bản mà người học phải nắm được kĩ càng và thuần thục (thí dụ như định nghĩa và xử lý nét, thực hành nó, không gian là gì và ta có thể biểu hiện nó như thế nào, bố cục trong không gian, khối đặc và rỗng…) và điều thứ ba là khích lệ cảm xúc nghệ thuật, ham muốn sáng tạo cá nhân ngay khi làm theo các bài học khô khan, điều thiếu vắng ở hầu hết các giáo trình cùng loại (thí dụ như phần phân tích bình giảng các tác phẩm trích dẫn, các bài tự luyện mang tính khơi gợi, củng cố sự tự tin của người học…). Tôi đoán rằng chính ưu điểm thứ ba này là lý do khiến giáo trình của G. Collier lọt top “được tin dùng nhất”. Trong tiếng Việt trong sáng và thanh thoát của các dịch giả cả 9 chương của cuốn sách đều thật sự là ‘thú vị’ và “bổ ích”. Tôi nghĩ không chỉ thú vị với những ai học vẽ và dậy vẽ mà còn bổ ích cả với các nghệ sỹ đã trưởng thành, đang thực hành nghệ thuật.

 Bức vẽ của nhà điêu khắc Henry Moore.  (Hình minh họa sách)

Bìa cuốn sách “GrahamCollier -  Hình không gian và cách nhìn” do Vương Tử Lâm cùng dịch với Phạm Long, hiệu đính của Phạm Văn Thiều

Bạn đọc cũng phải ghi công đầu cho dịch giả Vương Tử Lâm, khi ông đã say mê và kỳ công theo đuổi việc giới thiệu tác phẩm này, dịch đi dịch lại nhiều lần, với nhiều phiên bản khác nhau trong hơn 10 năm qua. Lần này Vương Tử Lâm cùng dịch với Phạm Long, qua sự hiệu đính của Phạm Văn Thiều, sách đã gần như chạm đến mức hoàn chỉnh, để đưa tới những người tự học vẽ, sinh viên nghệ thuật và giảng viên nghệ thuật, nghệ sỹ và người yêu nghệ thuật nước ta món quà quý giá..

Ảo giác về chiều sâu không gian đã được tạo ra thật hoàn hảo chỉ bằng cách vẽ phối cảnh với một điểm tụ.  (Hình minh họa sách)

N.Q

*Graham Collier, Hình không gian và cách nhìn / Nhập môn nghệ thuật tạo hình. Vương Tử Lâm và Phạm Long dịch, nxb Mỹ thuật 2017