Điểm tin mỹ thuật và nhiếp ảnh thế giới - từ 2/4 đến 8/4/2017

Tại Bilbao, Tây Ban Nha, từ ngày 10/3 đến 25/6/2017, Bảo tàng Guggenheim Bilbao tổ chức triển lãm mang tên “Pello Irazu: Panorama”, khảo sát 30 năm sự nghiệp của một trong những nhà cải cách hàng đầu của nghệ thuật điêu khắc Basque và Tây Ban Nha đương đại. Như tiêu đề cho thấy, không chỉ là sự tổng kết như một triển lãm hồi cố, đây còn là một tầm nhìn đa hướng, nơi những nếp nhăn thời gian và nếp gấp không gian sẽ cung cấp cho khán giả một góc nhìn đa chiều và toàn cảnh. Triển lãm, với hơn 100 tác phẩm, dựa trên một thiết bị vật lý và ý niệm do chính họa sĩ sáng tạo, kết hợp một số cột mốc và tác phẩm quan trọng nhất trong sự nghiệp của ông, tạo ra một loại phối cảnh đồng thời, nơi quá khứ và tương lai được hội tụ và làm mới trong một hiện tại liên tục, thu hút người xem trải nghiệm tác phẩm, khiến họ trở thành một phần của nó và mời gọi suy ngẫm về ngôn ngữ điêu khắc. Trong mọi chất liệu mà ông sử dụng, Irazu muốn khám phá tối đa các vấn đề phát sinh trong mối quan hệ giữa cơ thể con người, vật thể, hình ảnh và không gian.

(Art Daily)

Một số tác phẩm trong triển lãm. ©FMGB Guggenheim Bilbao Museoa, Bilbao.

Tại Paris, Pháp, từ ngày 10/3 đến 15/4, tại Galerie Thaddaeus Ropac diễn ra triển lãm “Ba mươi tác phẩm” - một triển lãm cá nhân của nhà điêu khắc danh tiếng người Anh Richard Deacon. Trong số 30 tác phẩm được trưng bày, có 20 tác phẩm điêu khắc mới được làm từ nhiều loại chất liệu và 10 tác phẩm trên giấy. Như nghệ sĩ cho biết: "Đây là triển lãm thứ tư của tôi tai gallery này, và tôi cố tình không muốn có một hoặc hai tác phẩm chính chi phối các tác phẩm khác; do đó, khán giả phải quan sát và tự lựa chọn những thứ mình thấy ấn tượng hay chán." Được bày trên hai loại bàn có độ cao nhau, các tác phẩm điêu khắc này cho thấy một hướng đi mới của điêu khắc gia. Trước đây, Deacon luôn luôn có xu hướng sử dụng sàn nhà như một bề mặt trưng bày, lần này, với sự ra đời của một bề  mặt có chiều cao, dường như đã có một cảm giác không chắc chắn bao chùm. Sinh năm 1949 tại xứ Wales, Richard Deacon sống và làm việc tại London. Ông đã chiếm một trong những ngôi vị cao nhất của điêu khắc Anh ngay từ đầu những năm 1980. Richard Deacon được trao giải Turner năm 1987. Ông đã tham gia documenta 9, Kassel, Đức năm 1992 và đại diện cho xứ Wales tại Venice Biennial, Italy năm 2007.

(Art Forum)

Khung cảnh triển lãm “Ba mươi tác phẩm” và một số tác phẩm. ©Galerie Thaddaeus Ropac.

Tại Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Copenhagen Contemporary ở thủ đô Đan Mạch, từ ngày 2/4 đến 6/8/2017 diễn ra một triển lãm quy mô với tên chung là “Chuyến bay lúc về sáng”– hay nói đúng hơn: cuộc trưng bày các tác phẩm sắp đặt khổng lồ của nghệ sĩ Anselm Kiefer - một trong những nghệ sỹ đang còn sống quan trọng nhất. Những bức tranh và tác phẩm điêu khắc của Anselm Kiefer luôn tràn ngập những tham chiếu về quá khứ. Trong gần 50 năm kể từ khi ông bắt đầu làm việc như một nghệ sĩ ở Đức thời hậu chiến, ông đã tìm thấy nguồn cảm hứng trong các sự kiện lịch sử, văn học, thơ ca, giả kim, thiên văn học, hóa học và tôn giáo. Các tác phẩm sắp đặt lần này bao gồm bốn bức tranh và bốn tác phẩm điêu khắc lớn là các mô hình máy bay. Những tác phẩm quy mô này chưa bao giờ được trưng bày từ trước tới nay. Kiefer đã và đang sản xuất những tác phẩm điêu khắc máy bay bằng thiếc từ những năm 1980. Trong triển lãm tại không gian rộng 1500 mét vuông lần này, những chiếc máy bay ọp ẹp sau chiến tranh của ông trông khá kỳ quặc, được đặt cạnh nhau và trò chuyện với một loạt các bức tranh có chiều cao tới 6,6 mét và rộng 11,4 mét.  Anselm Kiefer sinh ở Donaueschingen, Đức vào năm 1945 và đã sống và làm việc tại Pháp từ năm 1993.

(The Art Newspaper) 

Các tác phẩm trong triển lãm. ©Copenhagen Contemporary.

Tại thủ đô Riga, Latvia, từ ngày 25/3 đến 16/7/2017, Bảo tàng Nghệ thuật Riga Bourse có một triển lãm đặc biệt mang tên “12 nhân vật từ Bộ sưu tập Prado” - trưng bày 12 kiệt tác được thuê/mượn từ Bảo tàng Prado, Tây Ban Nha (một trong những bảo tàng nổi tiếng nhất thế giới). Triển lãm này với các kiệt tác của các danh hoạ nổi tiếng thế giới là cơ hội cho hàng triệu người dân Latvia được thưởng thức kho báu của bảo tàng lớn nhất Tây Ban Nha. Đây cũng là lần đầu tiên các kiệt tác này được trưng bày trong vùng Baltic. Prado, niềm tự hào của Tây Ban Nha, là một trong những bảo tàng nổi bật nhất ở Châu Âu với lịch sử kéo dài gần 200 năm và có chứa các bộ sưu tập đã phát triển qua nhiều thế kỷ. Thông qua lăng kính nghệ thuật, bộ sưu tập tuyệt vời được phát triển dựa trên bộ sưu tập Hoàng gia này cũng phản ánh lịch sử của Tây Ban Nha vốn có nhiều sự kiện thăng trầm. Vì vậy, cùng với nghệ thuật Tây Ban Nha, bảo tàng này cũng là nơi hội tụ nhiều kiệt tác về văn hoá Flemish, Pháp, Ý, Hà Lan và Đức. “12 nhân vật từ Bộ sưu tập Prado” là dự án chung mới nhất và quy mô nhất giữa Quỹ Boris & Ināra Teterev và Bảo tàng Nghệ thuật Riga Bourse, của Latvia.

(Artnews)

Một số khung cảnh tại bảo tàng Nghệ thuật Riga Bourse nhân triển lãm “12 nhân vật từ Bộ sưu tập Prado”. ©Riga Bourse Museum.

Tại London, Anh, từ 6/4 đến 11/5/2017, Trung tâm Nghệ thuật đương đại Balkan phối hợp với Phòng tranh LIBRARY, tổ chức triển lãm “Sự gián đoạn” bao gồm 40 tác phẩm hội hoạ, điêu khắc, nhiếp ảnh của 16 nghệ sĩ đến từ các nước/lãnh thổ trong vùng Balkan. Mục đích của triển lãm là giới thiệu triết lý nghệ thuật của các nước vùng Balkan (Romania, Montenegro, Serbia, Bulgaria và Bosnia) với công chúng Anh. Những nghệ sĩ góp mặt tại triển lãm này là những ngôi sao sáng nhất trong bối cảnh nghệ thuật Balkan đương thời và hiện đang tiến bước vào thị trường nghệ thuật Mỹ. Khung cảnh nghệ thuật Balkan đương đại được đặc trưng bởi sự tự phản chiếu chung, xuất phát từ các điều kiện xã hội của nơi các nghệ sỹ cư ngụ, với nhiều tác phẩm khám phá những bình luận xã hội và kinh nghiệm sống. Từ sự sụp đổ của Nam Tư XHCN vào đầu những năm 1990 cho đến nay, nghệ thuật đương đại từ các nước/lãnh thổ vùng Balkan được đặc trưng bởi sự manh mún xã hội, sự gián đoạn văn hoá và sự không chắc chắn về kinh tế dẫn đến thay đổi nhanh về văn hoá và nhân khẩu học. Nói chung, tác phẩm của họ khám phá sự hài hước mang tính trừu tượng để đối nghịch với những khó khăn tồn tại và phát sinh từ một bản sắc quốc gia đa diện.  

(Artnet)

Một số tác phẩm trong triển lãm “Sự gián đoạn”. ©LIBRARY/Contemporary Balkan Art.

Trong những năm gần đây, Bảo tàng Quốc gia Đan Mạch (SMK) đã xây dựng một mạng lưới rộng lớn những khán giả không sử dụng tiếng Đan Mạch như ngôn ngữ đầu tiên, và bảo tàng đã có những kết quả tuyệt vời khi kết hợp các trải nghiệm nghệ thuật với việc học tiếng Đan Mạch – ví dụ như tổ chức các khóa học ngôn ngữ kết hợp với hoạt động của bảo tàng. Bảo tàng hiện đã nhận được tài trợ để tiếp tục công việc này bằng cách khởi động một sáng kiến ​​mới: SMK KOM. Mỗi thứ Tư hàng tuần, bảo tàng sẽ là nơi gặp gỡ cho những ai muốn trải nghiệm nghệ thuật và nâng cao kỹ năng tiếng Đan Mạch. Nghệ thuật sẽ là điểm xuất phát của các cuộc đối thoại được tổ chức ở đó, và theo các kết quả nghiên cứu, những cuộc thảo luận về nghệ thuật có thể tăng cường kỹ năng ngôn ngữ của người tham gia. "Chúng tôi biết rằng cùng đi xem nghệ thuật và kể lại những trải nghiệm bằng ngôn ngữ là điều gì đó rất đặc biệt. Những cuộc trò chuyện nhanh chóng chuyển sang câu hỏi về các bài học về cuộc sống, bản sắc và cảm xúc. Đó là động lực rất lớn nếu bạn đang học một ngôn ngữ mới và bước vào các lĩnh vực xã hội mới” - Julie Johnsen, một nhà giáo dục nghệ thuật tại SMK và là một trong những người đứng sau dự án, cho biết. Các buổi học thứ Tu được tổ chức với sự trợ giúp của các sinh viên đại học chuyên ngữ và từng làm việc tại SMK.

(Art Daily)

 Những người tham gia chương trình nâng cao trình độ ngôn ngữ và khả năng hội nhập cho công dân mới tại Bảo tàng Quốc gia Đan Mạch (SMK). ©SMK.

Tại Bảo tàng Thành phố Athens, Athens, Hy Lạp, từ ngày 7/4 đến 16/7/2017, Tổ chức Văn hoá, Thể thao và Thanh niên của thành phố Athens tổ chức triển lãm cuộc mang tên “Maria Lassnig: Tương lai được tạo ra từ những mảnh vỡ quá khứ”, được thực hiện với sự hỗ trợ của Cộng hòa Áo, phối hợp với Quỹ Maria Lassnig. Chương trình triển lãm do Hans Ulrich Obrist chủ trì, và đây cũng là dự án triển lãm cuối cùng mà Maria Lassnig có thể lên kế hoạch riêng với giám sĩ. Trọng tâm triển lãm là những tác phẩm quan trọng phản ánh mối quan hệ giữa nghệ sĩ với tính cổ điển, thần thoại, giới tính và cảnh quan Hy Lạp. Tầm mức lịch sử của nghệ sĩ Maria Lassnig (1919 - 2014) lại được nhấn mạnh một lần nữa thông qua triển lãm này – trong sự tương tác với các hoạt động hiện nay tại sự kiện Documenta và chủ đề “Bài học từ Athens”. Maria Lassnig thường xuyên đến thăm Hy Lạp từ những năm 1950, và bà thường xuyên tạo nên  các tác phẩm thể hiện tình yêu của bà đối với miền Địa Trung Hải, khám phá vai trò và vị trí của người phụ nữ trong thần thoại cổ đại. Tác phẩm của Maria Lassnig từng có mặt tại viện bảo tàng, các tổ chức và các tổ chức quốc tế lớn; Venice Biennale 2013 đã trao tặng bà Giải thưởng Sư tử Vàng vì những thành tựu trọn đời. Tác phẩm của Maria Lassnig cũng đã có mặt tại documenta 7 (1982) và documenta 10 (1997), và trong nhiều bộ sưu tập của nhà nước và tư nhân.

(Art Daily)

Một số tác phẩm của Maria Lassnig trong triển lãm. © Maria Lassnig Foundatio.

Tại Bảo tàng Quốc gia ở Berlin, Đức, từ ngày 8/4 đến 17/9/2017,  diễn ra triển lãm toàn diện đầu tiên của Rudolf Belling nhan đề “Điêu khắc và Kiến trúc”. Nghệ nghĩ Rudolf Belling (1886-1972) là một trong những nhà điêu khắc Đức quan trọng nhất của chủ nghĩa hiện đại cổ điển. Bảo tàng Quốc gia Berlin, nơi tổ chức triển lãm đầu tiên của ông vào năm 1924, giờ đây cũng là nơi tiên phong trưng bày các tác phẩm điêu khắc với quy mô lớn của Rudolf Belling. Triển lãm này lần đầu tiên tổng kết lại 40 sự nghiệp của ông, cho thấy tầm quan trọng của Belling đối với thế hệ nghệ sĩ avant-garde của thế kỷ 20. Triển lãm có 11 tác phẩm chính từ những năm 1920 như là điểm xuất phát, bao gồm cả kiệt tác Dreiklang (Triad, 1919/24) nổi tiếng. Tổng cộng có khoảng 80 hiện vật trưng bày, trải từ những năm 1910 đến thập niên 1970, với nhiều phong cách, bao gồm từ chủ nghĩa biểu hiện đến xu hướng khách quan mới, chủ nghĩa vị lai, kiến tạo, trừu tượng, và cả chủ nghĩa tự nhiên, các tác phẩm điêu khắc, ký hoạ, đồ hoạ, phác thảo, phim, nhiếp ảnh, trong triển lãm này làm sáng tỏ thêm nhiều khía cạnh của một nhà điêu khắc không bao giờ tự giới hạn công việc của mình chỉ trong một phạm vi hẹp.

(The Art Newspaper)

Một số tác phẩm và gian trưng bày tại triển lãm. ©Nationalgalerie.

Tại Berlin, từ ngày 8/4 đến 24/6/2017, phòng tranh nổi tiếng Aurel Scheibler, phối hợp với Quỹ Öyvind Fahlström, giới thiệu triển lãm cá nhân của Öyvind Fahlström (1928-1976) mang tên “Sitting ... Blocks từ 1965-66” với các tác phẩm khả biến đầu tiên của ông. Đây là lần đầu tiên các công trình quan trọng này được trưng bày ở Đức kể từ khi nó xuất hiện  năm 1968 tại Documenta IV ở Kassel. Một số tác phẩm của ông từ những năm 1960 và 1970 cũng được trưng bày lần này. Được coi là một trong những nghệ sĩ phức tạp và phi thường nhất của thời đại, Öyvind Fahlström là một người đi tiên phong trong nghệ thuật đa phương tiện tương tác. Fahlström bắt đầu series Sitting ... ngay sau khi chuyển đến New York vào năm 1961. Nó là một giai đoạn mới trong tác phẩm của Fahlström, trong đó ông đã phát minh ra "tranh biến đổi" và bắt đầu thể hiện các ý nghĩa và sự kiện chỉ với các mẫu nhân vật trừu tượng. Trong tác phẩm đầu tiên của loạt tác phẩm “Sitting ...” (1962), Fahlström bắt đầu sử dụng các yếu tố có hình, và tạo ra một không gian hình ảnh phức tạp, trong đó có nhiều sự kiện xảy ra đồng thời, chồng chéo và ảnh hưởng lẫn nhau. Tới các tác phẩm tiếp theo, đã xuất hiện các “tranh biến đổi” đầu tiên của Fahlström. Trong những các tác phẩm này, các chi tiết được sơn có thể được gắn vào bảng kim loại nhờ nam châm, dây thép, hoặc chèn vào các khe trong bảng điều khiển. Về mặt lý thuyết, chúng có thể được sắp xếp theo bất kỳ cấu hình nào.

(Art Daily)

 Một số tác phẩm trong triển lãm. ©Aurel Scheibler

Tại New York, Mỹ, từ ngày 6/4 đến 13/5/2017, công chúng Hoa Kỳ có cơ hội hiếm hoi được chứng kiến lại  tầm nhìn và tinh thần thể nghiệm của nhóm nghệ sĩ nhiếp ảnh FOTOFORM qua cuộc triển lãm “Những Cơ chế Biểu hiện: Vera Lutter, Sameer Makarius và Otto Steinert” tại Phòng trưng bày Howard Greenberg. Vào năm 1949, một nhóm các nhiếp ảnh gia tiên phong đã họp lại với nhau ở Đức để làm sống lại các sáng tạo của nhiếp ảnh từng bị Đức Quốc xã cho là “nghệ thuật suy đồi”. Được sáng lập bởi Otto Steinert, nhóm được biết đến dưới tên Fotoform. Fotoform nhanh chóng trở thành một phong trào nghệ thuật được các nghệ sĩ hưởng ứng và lan rộng ra khắp thế giới. Triển lãm lần này khám phá các tác phẩm của Steinert và nhóm Fotoform của ông, cũng như của Sameer Makarius (1924-2009) – người đã thành lập một nhóm nhiếp ảnh cùng chí hướng ở Argentina, và nghệ sĩ đương đại Vera Lutter. Mặc dù sống ở các quốc gia khác nhau tại những thời điểm khác nhau, nhưng các nghệ sỹ này lại có chung một từ vựng nghệ thuật thị giác tương đồng. Triển lãm này biến người xem thành những  nhà thám hiểm của thế giới thị giác vượt xa khỏi tầm nhìn bình thường. Như Steinert đã viết, “Nhiếp ảnh lần đầu tiên cho chúng ta thấy được cảm giác cấu trúc của sự vật với cường độ mà đôi mắt bị giới hạn, và cho đến nay vẫn chưa thể nhận thức hết được.”

(Art Forum)

Vera Lutter, “Clock Tower, Brooklyn, June 29, 2009”, 2009.

Otto Steinert, “Kommutierende Formen”, 1955-56

Sameer Makarius, “Moisés haciendo brotar agua”, 1961.

Peter Keetman, “Volkswagen Bumpers”, 1953.

Andrea Tran (Tổng hợp và lược dịch)