Tại Việt Nam, hoạt động đấu giá tranh từ thiện đã xuất hiện từ lâu. Tuy nhiên, việc tổ chức đấu giá tranh nghệ thuật thuần tuý mang tính thương mại mới bắt đầu từ năm 2016, theo nhiều người am hiểu lĩnh vực này. Ðược biết, trong năm 2017, có 9 phiên đấu giá (thương mại) tranh đã được thực hiện thành công tại Hà Nội, và 3 phiên tại TPHCM.
|
|
Tác phẩm Trần Bình Trọng của họa sĩ Tú Duyên.
|
Hồi sinh lại những giá trị cũ
Tại Hà Nội, nhà đấu giá nghệ thuật Chọn’s Gallery (Chọn Auction House) là nơi tổ chức nhiều cuộc đấu giá tranh. Ngoài ra, có hai nơi khác là Công ty cổ phần bán đấu giá Lạc Việt và Nhà thi đấu quốc gia số 5. Tại TPHCM, đơn vị tổ chức đấu giá tranh thường xuyên nhất là nhà đấu giá Lý Thị (Lý Thị Auction). Tại cả hai thành phố này, các đơn vị tổ chức đều mở rộng thể loại tranh để đấu giá, trong đó có khá nhiều tác phẩm của những họa sĩ nổi tiếng tại miền Nam trước năm 1975 như Tú Duyên, Nguyễn Trung, Ðinh Cường, Thái Tuấn, Nguyễn Quỳnh..
Nhà báo Lý Ðợi, nhà cố vấn nghệ thuật cho các phiên đấu giá, cho biết: “Trong tiến trình phát triển của nghệ thuật hiện đại Việt Nam, những tiếng nói và đóng góp của các tác giả miền Nam tuy chưa được nhìn nhận xác đáng, nhưng chắc chắn điều này sẽ sớm thay đổi. Ðánh giá đúng vai trò hội họa miền Nam sẽ bổ khuyết thêm một giai đoạn còn thiếu sót vào lịch sử nghệ thuật Việt Nam” .
“Nhìn ở khía cạnh sáng tạo, các tên tuổi như Nguyễn Trung, Ðinh Cường, Hồ Hữu Thủ, Văn Ðen, Tú Duyên, Thái Tuấn, Hiếu Ðệ, Ngọc Dũng, Nguyễn Văn Phương, Hồ Thành Ðức, Bửu Chỉ, Nguyễn Quỳnh, Trịnh Thanh Tùng… bảo đảm cho giới sưu tập những cá tính riêng. Trong khí quyển chung của cảm hứng lãng mạn đó, điều thú vị là mỗi tên tuổi vừa kể đều tìm được lối đi riêng. Giá trị tìm kiếm và thanh khoản của các tác phẩm của họ đang tăng trưởng khá tích cực”, nhà báo Lý Ðợi cho biết thêm.
Các phiên đấu giá thực sự giúp cho nhà sưu tập thích thú trước những tác giả và tác phẩm lớn từng bị lãng quên trong một thời gian dài. Chẳng hạn như, tác phẩm Trần Bình Trọng của họa sĩ Tú Duyên có một lịch sử độc đáo mà thế hệ trẻ ít người biết. Lấy cảm hứng từ sĩ khí Trần Bình Trọng, họa sĩ Tú Duyên (1915-2012) vẽ nên bức Trần Bình Trọng (thủ ấn họa trên lụa, 90 cm x 50 cm).
Bức này có tất cả 17 thủ ấn họa, trong đó bức đầu tiên hoàn thành năm 1960. Ðến khi qua đời, tại tư gia của Tú Duyên ở Sài Gòn chỉ còn một bức Trần Bình Trọng, 16 bức kia (có nét và màu khác nhau) đã thuộc quyền sở hữu của các nhà sưu tập, bảo tàng. Năm 1965, khi đến Sài Gòn, tỉ phú Mỹ, ông David Rockefeller (1915-2017) đã tìm mua bức Trần Bình Trọng. Bức này sau đó được trưng bày tại một vài bảo tàng danh tiếng tại Mỹ. Ðến khi qua đời, bộ sưu tập nghệ thuật cá nhân của David Rockefeller được ước tính vào khoảng 500 triệu đô la Mỹ.
Thúc đẩy thị trường hội họa
|
|
Tác phẩm Vô đề của thi sĩ Bùi Giáng.
|
Bên cạnh các danh tác của thế hệ họa sĩ trước, các phiên đấu giá cũng giới thiệu nhiều tác phẩm của các họa sĩ đương đại. Việc xuất hiện nhiều phiên đấu giá tranh nghệ thuật là chỉ báo cho thấy tại thị trường Việt Nam đã xuất hiện nhiều nhà sưu tập. Theo nhiều người am hiểu lĩnh vực hội họa, điều này không trực tiếp tác động vào sự sáng tạo của nghệ sĩ nhưng gián tiếp đóng góp tích cực vào sự phát triển của đời sống mỹ thuật Việt Nam.
Nhà đấu giá với kiến thức phong phú và khả năng kết nối giúp cho những nhà sưu tập có cơ hội tiếp cận được những tác phẩm theo đúng gu của bản thân. Việc đấu giá cũng có vai trò kích cầu, giúp họa sĩ tìm được đầu ra tốt hơn so với thời gian trước đây. Các phiên đấu giá giúp đẩy giá bức tranh cao hơn mức bình thường nên người họa sĩ cũng sẽ có được mức thu nhập tốt hơn. Ðây chính là động lực giúp họ hăng hái sáng tác hơn.
Có một điều lạ là, khi tham gia các phiên đấu giá, nhà sưu tập phải mất tiền nhiều hơn so với lối mua tranh thông thường nhưng ai nấy đều hoan hỉ. Bởi vì, không khí của các phiên đấu giá tạo ra cảm giác tác phẩm được trân trọng thực sự. Hay nói cách khác, đó là sân chơi đặc thù của những người thực sự am hiểu hội họa. Họ gặp nhau để sẻ chia niềm đam mê.
Chính vì lẽ đó mà nhiều người dự đoán hoạt động đấu giá tranh sẽ tiếp tục nhộn nhịp trong năm 2018. Ước đoán tổng số phiên đấu giá cho cả thị trường Hà Nội và TPHCM sẽ bằng hoặc hơn năm 2017.
