Sơn mài là một trong các chất liệu hội họa độc đáo của Việt Nam. Đây là phát hiện có tính bước ngoặt của sự tìm tòi và phát triển kỹ thuật nghề sơn ta thủ công truyền thống của Việt Nam thành nghệ thuật hội họa tranh sơn mài.

Tranh sơn mài sử dụng các vật liệu màu truyền thống của nghề sơn như sơn then, sơn cánh gián làm chất kết dính, cùng các loại son, bạc thếp, vàng thếp, vỏ trai, v.v. vẽ trên nền vóc màu đen. Đầu thập niên 1930, những họa sĩ Việt Nam đầu tiên học tại trường Mỹ thuật Đông Dương đã tìm tòi phát hiện thêm các vật liệu màu khác như vỏ trứng, ốc, cật tre, v.v. và đặc biệt đưa kỹ thuật mài với nước tạo nên kỹ thuật làm tranh độc đáo để sáng tác những tác phẩm hội họa sơn mài. Nghệ thuật tranh sơn mài còn đặc biệt trong cách vẽ nhiều lớp, tranh có thể được vẽ rồi mài với nước nhiều lần tới khi đạt hiệu quả mà họa sĩ mong muốn. Kỹ thuật vẽ đặc biệt này có tính ngẫu nhiên mang lại hiệu quả bất ngờ sau mỗi lần mài tranh.

Các thế hệ họa sĩ Việt Nam nối tiếp nhau vẫn luôn luôn tìm cách khai thác các thế mạnh của loại chất liệu, từ nội dung cho đến cách biểu hiện. Đi tiên phong trong việc áp dụng kỹ thuật sơn cổ truyền với các sắc đen, đỏ, vàng, bạc... để tạo nên các tác phẩm hội họa hiện đại là họa sĩ Nguyễn Gia Trí, họa sĩ Trần Văn Cẩn, là họa sĩ Nguyễn Tường Lân….

Sự hấp dẫn của chất liệu độc đáo, vừa bền lại vừa có vẻ đẹp sang trọng, lộng lẫy vàng son này đã thu hút các thế hệ họa sĩ Việt Nam nghiên cứu tìm tòi, khai thác mọi khả năng biểu hiện của chất liệu sơn cổ truyền để áp dụng vào trong nghệ thuật tạo hình hiện đại, góp phần tạo nên sự phong phú, đa dạng cho nghệ thuật tranh sơn mài Việt Nam. Bên cạnh những mảng đề tài truyền thống các họa sĩ trẻ còn mạnh dạn bộc lộ những quan điểm về cuộc sống đương đại trên nền chất liệu sơn mài truyền thống tạo nên hiệu quả thú vị.

Triển lãm Tranh sơn mài Việt Nam tại Venice-Italia lần này Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam trân trọng giới thiệu những bức tranh sơn mài của các thế hệ họa sĩ, bên cạnh những tên tuổi lớn của nền mỹ thuật Việt Nam như họa sĩ Trần Văn Cẩn, Nguyễn Sáng, Nguyễn Tư Nghiêm, Phan Kế An là lớp các họa sĩ trẻ tiếp nối. Sự nối tiếp các thế hệ tác giả nhằm đem lại cho công chúng yêu nghệ thuật Italia cũng như bạn bè quốc tế cái nhìn xuyên suốt chặng đường phát triển của nghệ thuật sơn mài Việt Nam từ truyền thống đến hiện đại.

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch trân trọng giới thiệu!